شهر باستانی آسک (کلات) ، هندیجان ، ماهشهر

آسك شهری قدیمی و متروكه است كه در جنوب شرقی هندیجان و كیان كوه واقع شده است. آسك در حدودالعالم چنین وصف شده است. «دهی است بزرگ و به بر كوه نهاده و بر سر آن كوه آتشی است كه دائم همی درفشد شب و روز و حرب از رقیان آنجا بوده است اندر قدیم.» این مطلب نشان‌دهنده آن است كه به زمان تحریر حدوالعالم یعنی در اواخر قرن چهارم هجری قمری آسك ‌دهی بزرگ بوده و در دامنه‌ كوهی قرار داشت كه بر فراز آن آتش فروزان بوده است:
مرحوم سلطانعلی سلطانی می‌نویسد: «در نزدیك هندیجان كنونی شهر آسك قدیم واقع بود كه بسیاری از جنگ‌‌های خوارج در نزدیكی آن رخ داده است و نام این شهر در بعضی از اشعار شعرای عرب آمده است. بنا به نوشته یكی از قدیمی‌ترین سیاحان عرب تا قرن چهارم هـ.ق آثار قصور عالیه و ابنیه عظیمیه باستانی در هندیجان برپا بوده است. آثار عظیم آبیاری روزگار باستان در طرفین رودخانه زهره و خیرآباد كه در زیدون یكی شده و از وسط هندیجان می‌‌گذرد، پیداست.
مورخان درباره آثار آسك نوشته‌‌اند: ایوان بلندی داشته و آتشكده‌ها و دفینه‌های باستانی و گورهای قدیمی، تابوتها و حجاریهای كتیبه مانند در آسك وجود داشته است. كتیبه‌هایی به خط پهلوی بر در غربی ایوان (معبد آتشكده) آسك در سنگ منقوش بوده است. در غرب آسك قلعه گنبدی شكلی است كه قبلاً برج دیده‌بانی آنجا بوده است.