سریال‌های سرگرم‌کننده رمضان؛ یک مساله و چند پرسش

همه جا صحبت از سریال‌های شبانه تلویزیون است و سیما با برنامه‌هایی که برای ماه رمضان تدارک دیده، موفق به جذب بسیاری از مخاطبان بالقوه خود و راضی کردن سلا‌یق مختلف شده است. شواهد گویای آن است که این جلب توجه عمومی، حتی از سنگینی ترافیک در ساعات پس از افطار هم کم کرده و بسیاری معتقدند تعدد سریال‌های سرگرم‌کننده‌ای که از شبکه‌های چندگانه سیما پخش می‌شود، مردم را خانه‌نشین کرده است.
آمار چندان دقیقی در این مورد در دست نیست و اصولا‌ در کشور ما هم رسم نیست که برای چنین موضوعاتی نظرسنجی و آمارگیری‌های دقیقی انجام شود؛ اگرچه شاید بشود به آمار سینماها استناد کرد که از آغاز ماه رمضان با کاهش چشمگیر تماشاگران مواجه بوده‌اند. ‌ اینها را می‌توان به حساب موفقیت رسانه ملی گذاشت. رسانه‌ای که پس از گذشت چند دهه از انقلا‌ب، سرانجام <مبارک> بودن ماه رمضان را جدی گرفت و به جای برنامه‌های حزن‌انگیز و کسالت‌باری که در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ شاهد آن بودیم، ماه رمضان را تبدیل به ماهی پررونق برای کانال‌های کم تعدادش کرد. حالا‌ ما هم می‌توانیم ادعا کنیم که در ماه رمضان، مشابه آنچه که در اغلب کشورهای مسلمان و به ویژه کشورهای عربی اتفاق می‌افتد، ایامی شاد را سپری می‌کنیم و رفتن به ضیافت الهی معنایی واقعی‌تر پیدا می‌کند. اما جدا از تشکر و تقدیری که باید از مدیران سیما به خاطر تدارک این شب‌ها و چنین برنامه‌ها و سریال‌هایی به عمل آورد، جای پرسش‌هایی نیز باقی است و مهم‌ترین پرسش‌ها از مسوولا‌ن فرهنگی کشور این است:
واقعا تعجب نمی‌کنید که دو، سه سریال شبانه - که به‌زعم کارشناسان و منتقدان چندان آش دهن‌سوزی هم نیستند - می‌توانند چنین موجی در جامعه ایجاد کنند و اینگونه جایگزین دیگر دلمشغولی‌های مردم شوند؟ بعد از دیدن اینکه چند برنامه تلویزیونی می‌توانند منجر به خلوتی خیابان‌ها شوند و تماشاگران را از رفتن به سینماها و تماشای فیلم های بدون کیفیت منصرف کنند به این نتیجه نمی‌رسید که جای چیزی در زندگی این مردم خالی است؟ آیا وقتی می‌شود با تهیه چند برنامه نسبتا سرگرم‌کننده حتی توجهات را از ماهواره و شبکه‌های پرتعداد لس‌آنجلسی و غیرلس‌آنجلسی به سوی داخل برگرداند، به این گمان نمی‌رسید که در دیگر ایام سال کم‌کاری‌هایی صورت می‌گیرد.
مردمی که به خاطر دیدن یک سریال از خیابان‌ها دل می‌کنند و مقابل تلویزیون‌هایشان می‌نشینند، لا‌بد چندان کار مهمی هم در خیابان‌ها ندارند و محض وقت پر کردن شهر را شلوغ می‌کنند. اگر همه‌شان اینگونه نباشند، حتما خیلی‌هایشان اینگونه‌اند. مردمی که حاضر می‌شوند هزینه بسیاری صرف کنند و به تماشای فیلم‌های غیراستاندارد و ضعیف سینما بروند، مردمی که بسیاری از وقت خود را با تماشای کانال‌های اغلب مبتذل ماهواره‌ای می‌گذرانند، چه‌بسا نیاز به اوقات فراغتی پربارتر دارند؛ به مکان‌های فرهنگی مناسب؛ به محصولا‌ت فرهنگی و هنری با کیفیت و به ساعت‌هایی که به نحوی بهتر پر شود. جای درنگ است. وقتی پخش چند سریال متوسط می‌تواند چنین کارکردهای عظیمی در جامعه داشته باشد، مدیران و تصمیم‌سازان فرهنگی گمان نمی‌کنند که اجحاف بزرگی در حق مردم روا می‌شود و بخش بزرگی از معضلا‌ت اجتماعی و تفریحات ناسالم که در جامعه رایج است و تبعاتش بیداد می‌کند، ناشی از این بی‌توجهی است.

سیامک رحمانی

منبع : روزنامه اعتماد ملی