اعتبارات اندک،‌توزیع نامناسب

حجم اعتبارات بانكی در بخش مسكن گرچه ناچیز است اما نحوهء پرداخت آن به گونه‌ای است كه موجب ایجاد تقاضای كاذب در این بخش می‌شود.»
این گفتهء رضا تهرانی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران دربارهء اعتبارات بخش مسكن است.
به اعتقاد وی «اعتبارات بانكی بخش مسكن باید به گونه‌ای باشد كه مانع ایجاد تقاضای كاذب شود.» تهرانی می‌گوید: «نحوهء پرداخت اعتبارات بانكی، باید نقدینگی‌ها را به خود جذب و به سمت انبوه‌سازی هدایت كند.» وی معتقد است: «تمركز تسهیلات بانكی در انبوه‌سازی از آن‌جا كه عرضهء مسكن را زیاد می‌كند در درازمدت در بخش مذبور تاثیر می‌گذارد.»
● حجم اعتبارات بانكی در بخش مسكن
این در حالی است كه كارشناسان حجم اعتبارات بانكی در بخش مسكن را بسیار كم‌ارزیابی می‌كنند. براساس بررسی‌های انجام شده حجم كل اعتبارات بانكی در بخش مسكن حدود ۴۰درصد كل اعتبارات پرداختی بانك‌هاست. از این میان كم‌تر از ۲۰ درصد در تهران، حدود ۴۰درصد در شهرهای بزرگ و بقیه در سایر شهرها به متقاضیان ارایه می‌شود.
این در حالی است كه تسهیلات اعطایی از سوی بانك مسكن و بانك‌های خصوصی تنها دو تا سه درصد از سهم سالانهء معاملات را به خود اختصاص می‌دهند همچنین ۳۰درصد از كل وام‌ها مربوط به وام خرید مسكن است. این در حالی است كه ارزش نقدیندگی در بخش مسكن بیش از ۹۰۰ تریلیون ریال عنوان شده است.
سال گذشته از ۶۰هزار میلیارد تومان اعتبار سیستم بانكی ۱۰ هزار میلیارد تومان مربوط به بخش مسكن بود.همچنین این رقم امسال به ۵۰هزار میلیارد تومان تنزل یافته كه از این میان ۲۰هزار میلیارد تومان متعلق به بخش مسكن است.
بنابراین حجم اعتبارات بانكی بخش مسكن در سال جاری ا‌ز ۱۷ درصد به ۴۰ درصد در سال‌جاری ارتقا یافته است. علاوه بر این مقرر شده در سال ۸۶، ۱۶ هزار میلیارد تومان در قالب تامین زمین اجاره‌ای و بدون اختصاص یارانه در اختیار متقاضیان قرار گیرد. بر همین اساس گرچه تسهیلات اعطایی بانك‌ها در طول سال‌های گذشته منحنی رشد را پشت سر گذاشته اما به اعتقاد كارشناسان همچنان ناچیز است.
یادآور می‌شود، براساس عملكرد نظام بانكی كشور تسهیلات اعطایی بانك‌های دولتی در سال ۸۰ به بخش مسكن ۳۷۶ر۴۶ میلیارد ریال بود كه در سال ۸۴ به ۷۶۵ر۱۰۵ میلیارد ریال ارتقا یافته بود. تسهیلات اعطایی بانك‌های خصوصی نیز در همین دوره از ۷۹ میلیارد ریال به ۷۸۰ر۱۶ میلیارد ریال رسیده بود.
● ناكارآمدی تسهیلات اعطایی
با این همه كارشناسان اعتبارات بانكی مربوطه را نامناسب ارزیابی كرده و از نحوهء توزیع آن نیز انتقاد می‌كنند. فردین یزدانی از پژوهشگران اقتصادی مسكن می‌گوید: «سیستم بانكی كشور قادر به اعطای وام‌های بلندمدت ۲۰ یا ۳۰ ساله نیست، این در حالی است كه افزایش زمان اعطای تسهیلات موجب كاهش سرعت تزریق نقدینگی به بخش مسكن می‌شود.» به اعتقاد وی«از آن‌جا كه رشد قیمت‌ها در بخش مسكن ناشی از افزایش نقدینگی‌هاست، اصلاح سازوكار نظام بانكی و ایجاد بازار رهن ثانویه می‌تواند راهگشای مشكلات بخش مزبور باشد.»
یزدانی در ادامه عدم جذب سپرده‌ها از سوی بانك‌ها را مانع دیگری عنوان می‌كند كه با توجه به حجم اعتبارات تامین مالی از طریق وام قادر به پاسخگویی به متقاضیان نیست و می‌افزاید:«در حال ‌حاضر انواع تسهیلات زودبازده و یا دیربازده در نظام بانكی كشور تزریق می‌شود كه توان فعالیت نظام بانكی بخش مسكن را كم می‌كند.»وی در ادامه با بیان این‌كه، «با توجه به شرایط كنونی تا زمانی كه سیستم بانكی كشور رقابتی عمل نكند، تسهیلات بانكی تاثیر چندانی در بخش مسكن نخواهد داشت.» خاطرنشان می‌كند:«افزایش تسهیلات بانكی در چنین شرایطی امكان‌پذیر نیست و مشكلات بخش مسكن را افزایش می‌دهد. مگر این‌كه از حساب ذخیرهء ارزی برداشت شود، كه اثرات تورمی آن در بازار نفوذ خواهد كرد.»

منبع : روزنامه سرمایه