جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها در کودکان با رژیم غذائی مناسب

یک رژیم غذائی خوب و تنظیم شده برای سلامت عمومی بدن ضروری است.
یکی از روش‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان، کنترل رژیم غذائی کودک است. رعایت اوصل تغذیه مناسب از سوی والدین بسیار مهم می‌باشد چرا که آنان به‌عنوان الگوئی مؤثر در شکل‌گیری عادات غذائی سودمند یا زیان‌بار مطرح هستند.
غیر از غذاهای اصلی، میان وعده‌های غذائی می‌توانند نقش مهمی در سلامتی یا بیماری دندانی کودک ایفا کنند. نمی‌توان کودکان را از مصرف تنقلات منع کرد اما با به‌وجود آوردن نظمی صیحیح در مصرف آنها می‌توان از پوسیدگی دندانی پیش‌گیری نمود.
مصرف موادغذائی پوسیدگی‌زا مثل تنقلات، شیرینی و... باید حتی‌الامکان بعد از وعده غذائی باشد نه به‌صورت میان وعده؛ زیرا پس از مصرف مواد غذائی میزان بزاق افزایش می‌یابد تا مواد غذائی را از روی دندان‌ها به‌طور طبیعی پاک کند. نیم ساعت بعد از مصرف مواد غذائی، خصوصاً شیرینی‌جات، محیط دهان حالت اسیدی پیدا می‌کند. بدن با افزایش بزاق با این پدیده مبارزه می‌کند و محیط دهان را به حالت خنثی بر می‌گرداند.
چانچه شیرینی‌جات و تنقلات با فاصله کم خورده شود، بدن قادر نیست که با فاصله کم محیط دهان را به حالت خنثی برگرداند و با اسدیی شدن محیط دهان، پس از مصرف مواد شیرین، میزان پوسیدگی افزایش می‌یابد. چون در محیط اسیدی مینای دندان برای میکروب‌ها قابل نفوذتر می‌شود و ایجاد پوسیدگی تسهیل می‌گردد، به‌همین دلیل گفته شده که این‌گونه مواد (تنقلات، شیرینی‌جات...) بین وعده‌های غذائی و با فاصله کم خورده نشود.
● چاشت نیمروزی سودمند:
شیر، نان و پنیر، تخم مرغ پخته، ماست، میوه‌هائی مثل سیب و ذرت و آجیل.
چاشت نیمروزی غیر سودمند یا پوسیدگی‌زا: آب‌نبات، کیک، شیرینی، کلوچه، غلات شیرین شده برگه میوه‌های خشک، شیرعسل، آدامس‌های شکر‌دار، بیسکویت‌های شیرین و...
● توصیه‌های مهم:
بهتر است از مواد غذائی که حاوی شکر، نشاسته و مقدار زیادی چربی هستند پرهیز شود. در این صورت علاوه بر سلامت عمومی کودک، سلامتی دندانی او نیز تضمین خواهد شد.
▪ از خوردن تنقلاب چسبنده که مدت زیادی روی سطوح دندان باقی می‌مانند پرهیز شود.
▪ بهتر است مواد قندی و شیرین به‌همراه وعده‌های غذائی مصرف شوند چرا که در این هنگام بزاق بیشتری ترشح شده و این مواد شیرین توسط مواد غذائی دیگر از سطح دندان پاک می‌شوند.
▪ تعداد دفعات مصرف مواد قندی در روز کاهش یابد.
▪ بهتر است تنقلاب در یک ساعت مشخص در روز خورده شده و پس از آن دندان‌ها مسواک زده شوند.
▪ از خوردن تنقلات و شیرینی قبل از خواب پرهیز شود؛ زیرا هنگام خواب جریان بزاق کندتر بوده و قدرت پاک کنندگی کمتر می‌شود.
▪ بهترین تنقلاب برای کودکان در مدرسه ساندویچ‌های نان و پنیر و گردو یا میوه‌هائی مثل سیب یا سبزیجاتی مانند هویج می‌باشد.
▪ در هنگام صرف صبحانه‌های حاوی چای شیرین، مربا‌جات، عسل و... بهتر است لقمه آخر حاوی نان و پنیر باشد.
▪ نوشیدن روزانه ۴ ـ ۳ لیوان شیر موجب سلامت عمومی و دندانی کودک خواهد شد.

دکتر میترا صابرپور
دندانپزشک کودکان

منبع : ماهنامه کودک