یار محمدی - لطف الله

لطف الله یارمحمدی، متولد ۱۳۱۱ فراهان
- اخذ درجه لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی از دانشسرای عالی ۱۳۳۷
- اخذ درجه فوق لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه ایندیانا آمریكا ۱۳۳۹
- اخذ درجه دكتری زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه ایندیانا آمریكا ۱۳۴۳
- تدریس در دانشگاه ایالتی نبراسكا آمریكا به عنوان استادیار
- تدریس در دانشگاه های شیراز، ایندیانا آمریكا، ایلینوی لندن و كشمیر هند.
- طراح نظام آموزشی زبان انگلیسی برای رشته های مختلف به صورت فشرده و غیر فشرده.
- ایجاد برنامه های ویژه در زبان انگلیسی سیستم آموزشی دانشگاه شیراز
- راه اندازی برنامه نویسی و برنامه ریزی و ارزشیابی برنامه های دانشگاه های الزهرا، بلوچستان، آزاد سابق، مدرسه عالی پارس، مدرسه عالی ترجمه، دانشگاه مشهد، كرمان (به صورت كارشناس مشاور و ناظر)
- عضو هیأت مؤسسان انجمن استادان زبان و ادبیات انگلیسی (برای مدتی)
- رئیس هیأت مدیره انجمن استادان زبان و ادبیات انگلیسی. (برای مدتی)
- عضو هیأت مدیره انجمن استادان زبان كشورهای آسیایی.
این بار نوبت به خلوت گزیده ای رسیده است كه با تمام گوشه گیری های عامدانه اش چهره آشنای محافل دانشگاهی است. لطف الله یارمحمدی اگر هیچ كاری برای فرهنگ و دانش این دیار نكرده باشد، همان دوره كارشناسی ارشد آموزش زبان كه او بنیانگذارش در ایران است ما را وامی دارد كه او را از جمله مهرگان بنامیم. هر چند كه اقدامات و خدمات فرهنگی، علمی با ارزش وی، طیف وسیعی از فارغ التحصیلان رشته زبان خود را مرهون زحمات علمی وی می دانند و او به گواه روشن انتشار مقالات علمی چهره آشنای محافل بین المللی زبان شناسی كاربردی به شمار می آید. و خیلی ها معتقدند اگر «لادو» (Lado) معروفترین چهره زبان شناسی كاربردی در اروپای شرقی است، یارمحمدی برجسته ترین و شخصیت برگزیده زبان شناسی كاربردی خاورمیانه است.لطف الله یارمحمدی، فراهانی است و در فراهان متولد شده است. دوران شش ساله تحصیلات ابتدایی اش را در نرمهین فراهان گذرانده و سیكل اول متوسطه را در اراك گرفته و سپس دوره دو ساله دانشسرای مقدماتی را در گلپایگان به پایان رسانده و پس از اخذ دیپلم متوسطه از اراك وارد دانشسرای عالی تهران كه قبلاً جزو دانشگاه تهران بود می شود كه امروزه به نام دانشگاه تربیت معلم معروف شده است.او در سال ۱۳۳۷ مدرك لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی اش را از دانشسرای عالی اخذ می كند و با استفاده از قانون اعزام دانشجویان رتبه اول به آمریكا می رود و فوق لیسانس اش را در زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه ایندیانا این كشور دریافت می كند و دوره دكترای زبان شناسی را نیز در همان دانشگاه می گذراند و در سال ۱۹۲۴ فارغ التحصیل این رشته می شود.سپس یار محمدی مدتی به سمت استادیار زبان انگلیسی در دانشگاه ایالتی «نبراسكا - آمریكا» تدریس می كند و بعد به ایران بازمی گردد و ابتدا در دانشسرای عالی و بعد از آن در دانشكده ادبیات دانشگاه تهران استخدام می شود و پس از مدتی به دانشگاه شیراز انتقال می یابد و از آن زمان تاكنون در دانشگاه شیراز به عنوان كادر رسمی مشغول است و با این حال در خلال این سال ها به تناوب به صورت استخدام مستقیم یا به عنوان فرصت مطالعاتی در دانشگاه های ایندیانا - كارولینای شمالی- ایلینوی لندن و كشمیر هند تدریس و تحقیق كرده است.البته یارمحمدی درباره دیگر فعالیت های آموزشی اش می گوید: «از آغاز كار دانشگاهی خود شركت فعالانه ای در تهیه مطالب آموزشی انگلیسی دانشگاه و قبل از دانشگاه و برنامه ریزی های آموزش زبان در ایران داشته ام. مدت ها مسؤول بخش زبان های خارجی دانشگاه شیراز بودم مدتی هم درگیر تنظیم و اعمال نظام آموزشی زبان برای رشته های مختلف به صورت فشرده و غیرفشرده و ایجاد برنامه های بسندگی در زبان انگلیسی كه مورد نیاز سیستم آموزشی دانشگاه شیراز بود چه از نظر تهیه انواع مواد آموزشی و چه از نظر برنامه ریزی بودم. این برنامه ها اثرات مهمی در آموزش زبان دانشگاه ها به جای گذاشت.»یارمحمدی علاوه بر این در ایجاد برنامه های - بخصوص فشرده - آموزش زبان، راه اندازی برنامه نویسی و برنامه ریزی و ارزشیابی برنامه های دانشگاه های الزهرا، بلوچستان، آزاد، مدرسه عالی پارس، مدرسه عالی ترجمه و تا حدی دانشگاه مشهد و دانشگاه كرمان به صورت كارشناس مشاور و ناظر ـ و درـ بعضی موارد مسؤول - مشاركت داشته است.او همچنین از اعضای مؤسسان انجمن استادان زبان و ادبیات انگلیسی در ایران بوده است و چندین سال متوالی به عنوان رئیس هیأت مدیره انجمن استادان زبان و ادبیات انگلیسی فعالیت می كرده است و مدتی نیز عضو هیأت مدیره انجمن استادان زبان كشورهای آسیایی كه مركز آن در هند بود، بوده است و پس از انقلاب هم همراه با برخی از همكارانش به عنوان عضو كمیته برنامه ریزی شورای انقلاب فرهنگی در تنظیم برنامه ها و دروس انگلیسی بنیادی و اختصاصی و نظارت در تهیه مواد آموزشی شركت فعالانه داشته است.یارمحمدی در این باره می گوید: «از كارهایی كه بیش از هر چیز به من رضایت خاطر داده است ایجاد برنامه فوق لیسانس در آموزش زبان است كه برای اولین بار به طور نظام مند و متداوم حدود ۳۴ سال پیش در دانشگاه شیراز برقرار شد. برای اینكه تصوری از اهمیت این مسأله داشته باشید من آمار كوچكی می گویم. از سال ۱۳۵۰ تا سال ۱۳۷۲ حدود ۹۰ نفر فارغ التحصیل زبان در كشور داشته ایم كه از این عده حدود ۱۰ الی ۲۰ نفر از مملكت رفته اند و ۶-۵ نفری هم خارج از دانشگاه ها كار می كرده اند. بقیه یعنی ۶۵ الی ۷۰ نفر آنها در دانشگاه ها تدریس می كرده اند كه البته ۲۰ نفر از آنها دكترای خودشان را هم گرفتند. توجه به این نكته كه كل كادر رسمی آموزش زبان دانشگاه ها از مربی به بالا رقمی حدود ۱۵۰ نفر در این ۲۲ سال بوده است، نشان می دهد كه نیمی از آنان را همین فارغ التحصیل هایی تشكیل می دهند كه بار عمده ای از وظایف آموزش را برعهده گرفته اند و من از این بابت راضی و خوشحالم.»البته لطف الله یارمحمدی در دوران فعالیت های پربارش علاقه بیشتری به نوشتن مقاله نسبت به كتاب داشته است و خودش در این باره می گوید: «تاكنون بیشترین كوشش من مصروف نوشتن مقاله های تحقیقی بوده است تا كتاب و برحسب طبیعت رشته تخصصی، این مقالات اغلب به زبان انگلیسی و در خارج از كشور مثل آمریكا، انگلستان، آلمان، لهستان، یوگسلاوی و هند به چاپ رسیده كه بیش از ۲۰ مقاله می شود. در داخل كشور هم در نوشتن حدود ده كتاب یا بیشتر در آموزش زبان انگلیسی در دانشگاه شیراز و ۸ جلد كتاب (در ۱۶ بخش) كه در آغاز برای دانشگاه آزاد سابق تهیه شده است همكاری داشته ام. به زبان فارسی ده تا پانزده مقاله نوشته ام كه در مجلات داخل چاپ شده است به علاوه دو كتاب هم نوشتم كه «درآمدی به آواشناسی» (چاپ مركز نشر دانشگاهی) و كتابی در زمینه سوادآموزی (چاپ دانشگاه شیراز) هستند.»البته دكتر یارمحمدی با نهضت سوادآموزی در نوشتن كتاب های این نهضت برای بزرگسالان نیز همكاری داشته است و از جمله پروژه های او پروژه مبسوط فرهنگ بس آمدی كامپیوتری زبان فارسی و بررسی مسائل دستوری و واژگانی زبان فارسی از طریق كامپیوتر با مشاركت یكی از همكارانش بوده است كه بیش از ۵ سال از وقت خود را صرف این پروژه كرد و از دیگر فعالیت های آموزشی او می توان به تهیه دو كتاب در زبان شناسی مقابله اشاره كرد كه آن را برای انتشارات سمت تهیه كرده است.«یارمحمدی» در مورد لزوم و اهمیت آموزش و یادگیری زبان خارجی می گوید: اهمیت آموزش زبان خارجی را از جهات مختلف می توان مورد بررسی قرار داد. بنده در زمینه سه جنبه از اثرات تربیتی، شغلی و سیاسی اجتماعی آن به طور اجمال چند جمله ای عرض می كنم. گزارش های متعددی در دست داریم كه نشان می دهد یادگیری زبان دوم به رشد فكری زبان آموزان كمك می كند. روان شناسان می گویند كه پایه تفكر ما بر تصورات ما استوار است، البته تصور را در اینجا به معنای منطقی آن در مقابل Concept انگلیسی به كار می بریم. نحوه شكل گیری تصورات ما، شیوه تفكر ما را مشخص می سازد.او معتقد است كه هر چه تصورات ما حالت تجریدی و انتزاعی بیشتری داشته باشد ما از رشد فكری بیشتری برخورداریم و به تفكر خلاق نزدیكتریم. تصورات توسط الفاظ ادا می شوند كه خود حكم برچسب دارند. جدا كردن برچسب از تصور و از مصداق خود یك فرآیند فكری محسوب می شود. یادگیری زبان خارجی كمك می كند كه یادگیرنده به تصورات جدید جزئی تر یا كلی تر پی ببرد و برچسب ها را از تصورات و مصادیق زودتر تفكیك نماید و همه اینها به آنچه ما آن را به رشد فكری تعبیر می كنیم كمك می كند. مثالی در این زمینه می تواند روشنگر باشد. جمله فارسی «دستم شكسته است.» را در نظر بگیرید. لفظ «دست» در اینجا به قسمتی از بدن كه از شانه شروع و حداقل تا شروع انگشتان ادامه پیدا می كند اطلاق می شود. اما در انگلیسی اگر شكستگی از مچ به پایین باشد می گویند My handis broken، اگر از شانه تا مثلاً آرنج باشد می گویند: My arm is broken در اینجا در مقابل یك تصور فارسی دو تصور انگلیسی داریم. دقت زبان انگلیسی در این مورد خاص، از زبان فارسی بیشتر است. زبان آموز فارسی زبان، یاد می گیرد كه پدیده ای از زبان خود را به عناصر ریزتری بشكند و دقت بیشتری پیدا كند. برعكس آن نیز صادق است. مثلاً لفظ uncle انگلیسی در مقابل تغییرات عمو، دایی، شوهر و شوهرخاله فارسی قرار می گیرد و زبان آموز انگلیسی با یادگیری زبان فارسی به تصور مجردتر و جدیدی دست می یابد. از طرفی زودتر متوجه می شود كه یك تصور واحد می تواند برچسب های مختلف و متفاوت داشته باشد.
او با اشاره به این نكته كه در زبان برای اینكه تصورات خود را واضح تر و رساتر بیان كنیم از تشبیهات و استعارات به طور متداوم و روزمره به مقیاس زیاد بهره می گیریم می گوید:«استفاده از روند تشبیه كردن مفاهیم به اشیای دیگر از قبیل سنگ، گیاه، حیوان و انسان جزو ناموس تمام زبان ها دنیاست. مغز آدمی این چنین عمل می كند. البته عده معدودی از این تشبیهات و استعارات جنبه كلاسیك پیدا می كنند و وارد زبان ادب و شعر می شوند. طبیعی است كه وقتی به جای جمله «گونه او سرخ است.» بگوییم «گونه او مانند خون است.» مطلب آسانتر فهمیده می شود. بنابراین سمبل ها و روزها همیشه برای اختصاصی كردن مطلب نیستند بلكه اغلب - یا حداقل در آغاز - به منظور رسایی مطلب به كار گرفته می شوند.
به تعبیر بعضی زبان شناسان، كل زبان چیزی جز تشبیه و استعاره نیست و به همین ترتیب كل زبان سمبولیك است. منتهی مهم این است كه فرهنگ ها ومردمان مختلف به صورت های متفاوت از این روند استفاده می كنند.یارمحمدی درباره تاریخچه زبان شناسی به صورت مدرن در ایران می گوید: «من از پنجاه سال پیش مثلاً حدود ۱۳۱۷ كه دولت با تصویب مجلس وقت امر تهیه متون آموزشی را برعهده گرفت آغاز می كنم. كتاب هایی در دست دارم كه مربوط به همان زمان است. این كوشش اولیه با اشغال كشور توسط متفقین متوقف شد و تا مدت ها متون مختلف وارداتی مانند Essential English یا كتبی به نام oxford و غیره كه ملغمه ای از متون ترجمه ای و دایر كت متد بود در مدارس تدریس می شد و هرج و مرج فوق العاده حكمفرما بود. رفته رفته وزارت آموزش و پرورش در سال های ۴۰ تصمیم به تهیه متونی كه مبتنی بر اصول باشد گرفت و لذا كتاب های Graded English تهیه شد. این كتاب ها از نوع مقوله دوم بودند كه با توجه به روش های حاكم در محافل علمی آن روز بسیار خوب تهیه شدند و یكی دو تن از همكاران مطلع و بسیار خوب رشته ما این وظیفه را انجام دادند، گو اینكه بسیاری از معلمان این كتابها را با همان روش قدیمی تدریس می كردند.»او درباره زبانشناسی بعد از انقلاب می گوید: بعد از انقلاب تغییرات و ترمیم هایی در محتوا و ساختار این كتاب ها داده شده است و حتی در سه چهار سال اخیر سه جلد اول آنها تحت عنوان جدیدی توسط برخی از همكاران دیگر مورد تجدید نظر كلی قرار گرفته است ولی می شود گفت كه این كتابها تا حد زیادی در همان قالب مقوله دوم باقی مانده اند لذا ترمیم این كتب با توجه به پیشرفت های جدید پژوهش، همت و كوشش های جدیدی را می طلبد.نوشتن از تمام آرا و اندیشه های «لطف الله یارمحمدی» به هفتاد من كاغذ و هفتصد بیت مثنوی نیاز دارد و افسوس كه این نیم صفحه و این چند ستون و چندین خط نمی تواند ذره ای از ارزش و قدر او در جامعه علمی و دانشگاهی ما را متجلی سازد.
آثار منتشر شده :
- برخی از آثار تألیفی او عبارتند از: درآمدی به آواشناسی، آموزش موادبه بزرگسالان، فرهنگ بس آمدی كامپیوتری زبان فارسی، بررسی مسائل دستوری و واژگانی زبان فارسی و...
- از وی بیش از ۲۰ مقاله در خصوص زبان شناسی در كشورهای آمریكا، انگلستان، آلمان، لهستان، یوگسلاوی و هند به چاپ رسیده است.

منبع : آی کتاب