مفهوم ضدولایت فقیه

یکی دیگر از مفاهیمی که در سخنان رهبر معظم انقلاب با دانشجویان ، مطرح و از آن ابهام زدایی شد، مقوله ضدولایت فقیه تلقی شدن مواضع احزاب و افراد است.
بی گمان به دلیل جایگاه اندیشه ولایت فقیه در میان هواداران انقلاب و فصل الخطاب بودن ولی فقیه در اختلافات ، این مهم است که این شعار رایج ، بدرستی معنا و تفسیر شود تا در کنار شکل گیری یک جبهه بزرگ انقلابی حول محور ولایت فقیه ، راه برای طرح دیدگاه ها و مواضع و انتقادها، باز باشد و به بهانه دفاع از ولی فقیه یا تحقق نظرات ایشان ، باب گفتگوهای فرهنگی و سیاسی بسته نشود. ایشان در دیدار با دانشجویان فرمودند: «ضد، معلوم است معنایش چیست.
ضدیت ، یعنی پنجه درافکندن ، دشمنی کردن نه معتقد نبودن. اگر بنده به شما معتقد نباشم ، ضد شما نیستم... اعتراض به سیاست های اصل ۴۴ ، ضدیت با ولایت فقیه نیست. اعتراض به نظرات خاص رهبری ، ضدیت با رهبری نیست. دشمنی نباید کرد... رد کردن حرف ، به معنای مخالفت کردن ، به معنای ضدیت کردن نیست. این مفاهیم را باید از هم جدا کرد.»مواضع و اندیشه ها و آرای مقام معظم رهبری به عنوان مصداق ولایت فقیه زمان ، مبنای سیاست های کلی نظام قرار می گیرد و پایه سیاست های خردتر به حساب می آید.
همین سیاست های کلان هم پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام اتخاذ می شوند و مسبوق به مشاوره و نظرخواهی و عقل جمعی هستند. رهبری ، علم غیب ندارد بلکه بسان همه رهبران متعارف ، پس از مشورت و با تکیه بر دانش و بینش شخصی و با لحاظ کردن ارزشهای اسلامی و با داشتن عدالت و تقوا ، سیاست های کلان نظام را تعیین می کند. اطاعت از تصمیمات این گونه ای فقیه حاکم ، انتظاری است که نظریه سیاسی ولایت فقیه از طرفداران خود دارد.
ولی فقیه در نظام سیاسی ما حکم تیرک میانی چادر امت را دارد و شکل گیری یک امت را میسر می سازد. به تعبیر آیت الله جوادی آملی ، ولایت فقیه ولایت بر فرزانگان است یعنی با فرض این که همه امت ، فرزانگان صاحب نظر باشند،باز هم برای رسیدن به وحدت رویه در عمل ، نیاز به فصل الخطاب دارند. در واقع می توان در نظر، دیدگاه های گوناگون داشت اما در عمل ، نمی توان و نباید به گونه های متفاوت عمل کرد و این ، فلسفه اصلی نظریه امت و امامت و ولایت فقیه در تشیع است.
تاکید بر این جایگاه تعیین کننده ، به این معنا نیست که دیگران حق اظهارنظر ندارند و متخصصان و صاحبنظران هم باید خود را سانسور کنند و آرا و نظرات خود را کنار بگذارند.
برخی مقدس مآبانه ، حتی نظرات شخصی و خاص رهبری درباره یک فیلم سینمایی یا یک تابلو نقاشی را هم به مثابه یک ارزش مقدس دینی تلقی می کنند و مخالفت با آن را ضدیت با ولایت فقیه می دانند. مقام معظم رهبری در این اظهارات ، تاکید کردند که نه تنها نباید همه اظهارات و نظرات ایشان را به مثابه اوامر حکومتی تلقی کرد بلکه نقد و رد برخی سیاست های تعیین شده هم می تواند موضوعیت داشته باشد بدون آن که به صاحب آن نظرات ، انگ ضدیت با ولایت فقیه زده و از حوزه نیروهای انقلاب طرد شود. تجربه حکومت دینی و تئوری خاص آن یعنی ولایت فقیه در عصر دولتهای مدرن ، باید به گونه ای با آزادی و دموکراسی آمیخته شود که قابل دفاع و خواستنی شود. مقام معظم رهبری در ابهام زدایی از مفهوم ضدیت با ولایت فقیه ، این گونه عمل کردند.

علی شکوهی

منبع : روزنامه جام‌جم