ایدز بلای قرن حاضر

«در ژوئن سال ۱۹۸۱ مرد جوانی به ما مراجعه کرد که به بدترین نوع نقص ایمنی مبتلا بود که تا به حال دیده بودیم. در آن زمان نمی‌دانستیم که با چه بیماریی مواجهیم و تنها امیدوار بودیم که دیگر هرگز چنین چیزی نبینیم.»...
این توصیف دکتر ساموئل برودر (انیستیتوی ملی سرطان ایالات متحده آمریکا) از اولین مورد بیماری ایدز است موارد بعدی از جمهوری دموکراتیک کنگو و سواحل دریاچه ویکتوریا در شرق آفریقا گزارش شد. در ظرف کمتر از چهار سال این بیماری تقریبا از تمام نواحی جهان گزارش شد.
در سال ۱۹۹۶ سازمان ملل ایدز را نه تنها به عنوان یک مشکل سلامت همگانی بلکه معضلی بر سر راه توسعه برشمرد و برنامه سازمان ملل متحد برای برخورد و کنترل ‌این بیماری (sUMAID) شکل گرفت.
در حال حاضر ایدز به یک بیماری جهانگیر (پاندمی) بدل شده است. در سال ۲۰۰۷ حدود ۵/۳۳ میلیون نفر در سراسر دنیا به بیماری مبتلا بودند که از این میان ۲/۱ میلیون در کام مرگ فرو رفته‌اند، ۰۰۰/۳۳۰ از موارد مرگ کودک بودند.
این آمار و ارقام زمانی نیز بیشتر معنی پیدا می‌کند که بدانیم هیچ یک از درمان‌های موجود به علاج بیماری منجر نمی‌گردد و تنها سیر آن را کند می‌کند. همچنین تمام تلاش‌ها تاکنون برای تولید واکسنی موثر و محافظ بی‌نتیجه بوده است و حتی در مواردی آنچه در ابتدا موثر به نظر می‌رسیده است، در نهایت با عوارض و وخامت بیشتر وضع بیماران همراه بوده است.
در ایران اولین مورد ایدز در سال ۱۳۶۶ هجری شمسی در یک کودک ۶ ساله مبتلا به به هموفیلی گزارش شد. از آن هنگام تاکنون بر میزان موارد این بیماری در ایران افزوده شده است به طوری که در آخرین تخمین UNAIDS میزان موارد در خوش‌بینانه‌ترین حالت ۶۷۰۰۰ مورد بوده است.
بر اساس آمارهای منتشر شده، توسط مرکز کنترل بیماری‌های وزارت بهداشت در خرداد ۱۳۸۵ تعداد کل موارد مرگ و میر به دلیل ایدز در ایران ۱۶۲۴ مورد بوده است. خوشبختانه این همه‌گیری چندان گسترده نشده است و فرصت برای آموزش و اقدامات پیشگیرانه کاملا مهیا است. همچنین در سال‌های اخیر پایگاه‌های مشاوره و مراقبت شکل گرفته‌اند تا خدمات مناسب به مبتلایان ارایه نمایند و از طرف دیگر درمان به طور رایگان انجام می‌گیرد.
شعار امسال روز جهانی ایدز از رهبران جهان خواسته است که به قول خود برای مبارزه با این بیماری عمل کنند. در ایران که باورهای مذهبی و فرهنگی مردم راه را برای ترویج روش‌های مبارزه با انتقال این بیماری مهیا کرده است برعهده ما پزشکان و کلیه دست‌اندرکاران نظام سلامت است که با بهره‌گیری از این فرصت حداکثر تلاش را برای پیشگیری از گسترش این بیماری در سطح جامعه بنماییم و با تمرکز مناسب برای مبارزه با انتقال بیماری در کانون‌های شیوع نظیر زندان‌ها تمام راه‌های شیوع آن را مسدود نماییم.

نگارش: دکتر محمد حسین زاده - عضو شورای سردبیری نوین پزشکی

منبع : هفته نامه پزشکی نوین