جمعه, ۲۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 17 May, 2024
مجله ویستا
فرزند کمتر ، همه چیز بهتر
مسئله «كنترل موالید» در نوشتههای فیلسوفان اجتماعی از دیرباز مورد توجه بوده است، اما به سبب تغییرات ناشی از انقلاب علمی و صنعتی در مغرب زمین و همزمان با رشد بیسابقه جمعیت در اثر كاهش مرگ و میر و نیز گسترش وسایل ضدبارداری، این موضوع وارد مرحله جدیدی شد و با طرح جدّی آن در قرن بیستم، كشورهای گوناگون جهان به تدریج، سیاستهای كنترل جمعیت، به ویژه سیاست تنظیم خانواده، را به اجرا درآوردند. این سیاستها، كه در حال حاضر علاوه بر كشورهای پیشرفته، از سوی ۸۵ درصد كشورهای در حال توسعه نیز رسما پذیرفته شده یا مورد موافقت عملی قرار گرفتهاند، در جلوگیری از رشد فزاینده جمعیت جهانی بسیار تأثیرگذار بودهاند.
اجرای سیاستهای «تنظیم خانواده» در ایران، در دهههای اخیر باعث گردیده كه میانگین فرزندان یك زن از ۶ نفر در سالهای دهه ۱۳۴۰ به ۳ نفر در سال ۱۳۷۵ كاهش یابد. در بعد ذهنی و ارزشی نیز تغییرات عمدهای در نگرش ایرانیان به این مسئله روی داده است كه در واقع، موفقیت سیاستهای مزبور را باید مرهون این تغییرات بدانیم. برخی پژوهشهای جدید نشان دادهاند كه امروزه تنها ۹ درصد مردم ایران به داشتن بیش از چهار فرزند رأی موافق میدهند؛ ۵/۶۷ درصد دو فرزندی و ۱۴ درصد سه فرزندی را ترجیح میدهند و ۳ درصد نیز گرایش به بیفرزندی دارند.
گاه در توجیه برنامه تنظیم خانواده و كنترل موالید، به جای تأكید بر اصل «ضرورت»، بر ارزشهایی مانند آسایش و رفاه تكیه میشود و جملاتی مانند «فرزند كمتر، آسایش بیشتر ، زندگی بهتر» این جهتگیری را منعكس مینمایند
در رابطه با تأثیر مذهب بر تنظیم خانواده، به نظر میرسد دوگانگی بدوی آموزههای حدیثی و فقهی نسبت به موضوع یادشده، این قابلیت را به اندیشه مذهبی داده است كه گاه در خدمت سیاستهای افزایش جمعیت و گاه در خدمت سیاستهای كاهش جمعیت به كار گرفته شود؛ از یك سو، احادیث فراوانی در تشویق ازدیاد نسل در متون دینی وارد شدهاند كه خط مشیهای نیمهرسمی اواخر دهه ۱۳۵۰ و اوایل دهه ۱۳۶۰ در جهت تكثیر نسل، پشتوانه ارزشی خود را از این احادیث كسب كرده بودند. برای مثال، به حدیث معروفی استناد میشد كه طبق آن، پیامبر گرامی صلیاللهعلیهوآله فرمودند: «ازدواج كنید و نفوس را افزایش دهید؛ زیرا من در روز رستاخیر، در برابر دیگر امّتها به عدد امّت خویش مباهات میكنم.» از سوی دیگر، اصل «ضرورت»، كه از اصول مسلّم فقه پویای شیعه است، توجیه شرعی لازم برای به كارگیری روشهای سالم و بیخطر كنترل موالید را فراهم میكند كه در دهه ۱۳۷۰ استناد به این اصل، در توجیه سیاستهای تنظیم خانواده مشهود بود.
اما نكتهای كه حایز اهمیت میباشد این است كه گاه در توجیه برنامه تنظیم خانواده و كنترل موالید، به جای تأكید بر اصل «ضرورت»، بر ارزشهایی مانند آسایش و رفاه تكیه میشود و جملاتی مانند «فرزند كمتر، آسایش بیشتر ، زندگی بهتر» این جهتگیری را منعكس مینمایند. جالب توجه است كه گاهی همین جهتگیری با آموزههای دینی پیوند داده میشوند و برای مثال، به روایتی استناد میگردد كه بر حسب آن، كمی عائله (كوچك بودن حجم خانواده) یكی از دو گشایش به شمار آمده است. ولی باید توجه داشت كه اولاً، اینگونه تعابیر روایی دلالتی بر معنای مورد نظر ندارند و ثانیا، ترویج ارزشهای آسایشطلبانه این خطر را در پی دارد كه اگر به دلایل پیشبینی نشده، اوضاع و شرایط اجتماعی تغییر یابند و این تغییر، اتخاذ سیاستهایی را در جهت افزایش موالید اقتضا كند، مردمی كه با ارزشهای مزبور جامعهپذیر شدهاند، به آسانی تن به سیاستهای جدید ندهند كه این امر میتواند به مشكل سیر نزولی جمعیت و مشكلات ناشی از آن منجر گردد.
منبع : تبیان
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران دولت سازمان ملل رئیسی مجلس شورای اسلامی رئیس جمهور دولت سیزدهم شورای نگهبان احمد وحیدی قوه قضائیه سید ابراهیم رئیسی مجلس دوازدهم
سیل مشهد هواشناسی پلیس تهران سازمان هواشناسی بارش باران قوه قضاییه شهرداری تهران قتل آموزش و پرورش فضای مجازی
خودرو چین ایران خودرو قیمت دلار قیمت خودرو قیمت طلا مالیات بازار خودرو مسکن بانک مرکزی دلار سایپا
نمایشگاه کتاب کتاب نمایشگاه کتاب تهران تلویزیون سریال سینمای ایران موسیقی سینما همایون شجریان فردوسی شاهنامه
سرعت اینترنت دانشگاه تهران
اسرائیل رژیم صهیونیستی غزه فلسطین روسیه آمریکا جنگ غزه حماس ترکیه اوکراین نوار غزه طوفان الاقصی
فوتبال پرسپولیس استقلال تراکتور سپاهان جام حذفی لیگ برتر بازی باشگاه استقلال لیگ برتر ایران لیگ برتر انگلیس رئال مادرید
هوش مصنوعی آیفون اپل گوگل عیسی زارع پور سامسونگ تبلیغات دوربین تلفن همراه موبایل
بارداری چای دیابت کاهش وزن زوال عقل سرماخوردگی دندان عقل