گردوغبار منازل کلافه تان کرده است؟

<از هیچ چیز به اندازه گردگیری خسته نمی شوم.> این جمله شاید درد دل خیلی از خانم های خانه دار باشد.گردگیری یكی از آن كارهایی است كه هر قدر هم انجام بدهیم، تمام نمی شود و باز دو روز بعد روز از نو،روزی از نو! این گرد و خاك از كجا می‌آید؟چه كنیم كه از شر آن خلاص شویم؟چقدر باید در این مورد حساس بود و به عبارتی بهتر است هر چند وقت یك بار گردگیری كرد؟
● ما در محاصره گرد وخاك
در منزل ما اشیای زیادی وجود دارد كه به مرور زمان فرسوده می شوند و فرسایش آن ها بخشی از گرد و خاك اطراف ما را درست می‌كند. منبع دیگر گردو غبار خانگی ذراتی هستند كه از بیرون و از لای درزهای درها و پنجره ها، به همراه لباس ها و كفش های ما وقتی از بیرون وارد خانه می شویم، و نیز از راه‌های دیگر مثل منافذ كولر و غیره به درون خانه راه پیدا می كنند.
كف‌پوش‌های پرزدار مثل فرش و موكت، لباس‌ها، رختخواب به خصوص بالش‌ها، پوست و موی بدن و حتی غذایی كه می‌خوریم منابع دیگر گرد و غبار منزل هستند.البته كسانی كه در منزل از پرنده‌ها یا حیوانات دیگر نگهداری می كنند، پر و موی آن ها را هم در لابه‌لای گرد و غبار منزلشان می بینند.
● هركه بامش بیش، خاكش بیشتر
میزان و تركیب گرد و غبار از خانه ای به خانه دیگر تفاوت دارد.جارو نكردن مرتب خانه یا استفاده از جاروبرقی هایی كه فیلتر مناسبی ندارند، محل خانه ،میزان رطوبت،نوع حیاط و نوع تهویه همه از عواملی هستند كه برمیزان گرد و غبار منزل اثر می گذارند.مثلا اگر شما در خانه ای زندگی می كنید كه نزدیك خیابان اصلی است و تردد اتومبیل در آن زیاد است ،ساخت و ساز در نزدیكی آن صورت می گیرد یا باغچه حیاط با چمن پوشیده نشده، در اطرافتان گرد و خاك زیادی خواهید دید.
● چرا گرد و خاك زیان آور است؟!
از آنچه گفتیم معلوم شد كه گرد و خاك خانگی می تواند حاوی مواد زیان آوری چون ذرات معلق آلاینده های زیست محیطی و باكتری ها باشد.
به علاوه، والدینی كه سیگار می كشند، سبب می شوند تا ذرات دود سیگار هم به گرد و غبار خانه اضافه شود و این موضوع برای سلامت كودكان مضر است.از آن جایی كه گرد و غبار خانگی از اجزای زیادی تشكیل شده است،ممكن است افرادی در منزل به یك یا چند جزء آن حساسیت داشته باشند و در صورت مواجه شدن با گرد و غبار دچار واكنش های آلرژیك نظیر آبریزش بینی، عطسه یا سرفه شوند.
موجودات میكروسكوپی دیگری هم كه مایت یا هیره نام دارند و معمولا در گرد و خاك منزل زندگی می كنند، باعث بروز این واكنش ها می شوند. این موجودات به خانواده عنكبوتیان تعلق دارند،یعنی موجوداتی كه مانند عنكبوت دارای هشت پا هستند. مایت ها در محیط های گرم و مرطوب به آسانی تكثیر می شوند.۹۰ درصد كسانی كه آسم دارند و ۱۰ درصد افرادی كه آسم ندارند،به مایت ها حساسیت دارند.
برای این افراد مایت ها و مدفوع آن ها منبع حساسیت به شمار می رود كه بیشتر در بالش،تشك، پرده ، مبل و فرش وجود دارد. در هر گرم از گرد و خاك خانگی، ۱۹هزار مایت وجود دارد. مایت ها گاز نمی گیرند، سبب انتشار بیماری نمی‌شوند و معمولا روی بدن انسان زندگی نمی‌كنند. آنها تنها برای افرادی كه به آن ها حساس هستند، دردسر درست می كنند.با وجودی كه حشره كش های معمول خانگی بر هیره ها بی‌اثر هستند اما راه هایی وجود دارد كه می توان از مواجهه با آن ها دوری كرد.
● چه طور مواجهه با هیره ها و گرد و غبار را كمتر كنیم؟
▪ رطوبت را كاهش دهید.این كار در خانه هایی كه دارای تهویه مطبوع هستند به سادگی صورت می گیرد.
▪ از نگهداری حیوانات در منزل خودداری كنید.
▪ مبلمان مناسب انتخاب كنید.از مبلمانی كه داخل آن به وسیله اسفنج یا چیزهای دیگر پر شده است استفاده نكنید.چون این نوع مبلمان گرد و خاك را در خود نگه می‌دارد. كتاب‌ها و مجلات منبع مهم نگه داری گرد و خاك هستند.برای نگهداری آن ها از قفسه های دربسته استفاده كنید.
▪ از فرش كردن گوش تا گوش اتاق ها خودداری كنید و تنها بخشی از كف خانه را با فرش های قابل شستشو بپوشانید.از پرده هایی استفاده كنید كه به سادگی قابل شستشو هستند.اگر نمی‌توانید فرش‌ها را تعویض كنید،دست كم سالی یك بار و ترجیحا در اول بهار آن ها را بخارشویی كنید.استفاده از سرامیك، لینولئوم یا پاركت برای آن هایی كه حساسیت دارند بهتر از فرش و موكت است.
▪ بالش‌ها و تشك ها را با پوشش پلاستیكی بپوشانید.این كار مانع از تجمع مایت ها در رختخواب می شود.به جای بالش های پر از پر با الیاف مصنوعی استفاده كنید. اگر به مایت حساسیت دارید،جارو كردن و گردگیری را انجام ندهید.در صورت لزوم از ماسك استفاده كنید.
▪ با یك دستمال مرطوب دیوارها و زمین را گردگیری كنید.
▪ لباس‌ها و رختخواب ها را در كمدهای دربسته و ترجیحا در پوشش‌های پلاستیكی نگهداری كنید.
▪ برای دكوراسیون منزل از اشیایی استفاده كنید كه به سادگی قابل گردگیری باشند.عتیقه جات، گل های خشك،حصیر و پوشش های دیواری گردو غبار زیادی به خود می گیرند.
▪ مهم‌ترین ابزار مبارزه با گرد و خاك و هیره‌های خانه جاروبرقی است.جاروبرقی‌های دارای فیلتر آبی بهتر از جارو برقی‌های بدون آب و با كیسه‌های قابل تعویض كاغذی می توانند هیره ها را كاهش دهند. بهتر است به جای جاروی سبك روزانه هر هفته یك بار خانه را به طور كامل جارو بزنید. پرده‌ها و مبلمان را هم به مدت چند دقیقه جارو بزنید.
▪ به اتاق خواب توجه زیادی داشته باشید.از پتوها و روتختی قابل شستشو استفاده كنید تا بتوانید موقع لزوم آنها را با آب داغ بشویید. عروسك‌های پر شده را از اتاق خواب بیرون ببرید.از انواع قابل شستشوی آنها استفاده كنید.
● خانه تكانی كمتر، سالمتر؟!
با وجود آنكه دوری از گرد و غبار و مایت ها برای افرادی كه به آن ها حساس هستند یا آسم دارند،مهم است ولی بد نیست بدانید كه چند سال پیش پژوهشگران تحقیقی انجام دادند كه در آن معلوم شد نوزادانی كه در خانه هایی با میزان اندك گرد و غبارزندگی می كنند، در آینده كمتر دچار حساسیت به گرد و خاك و نیزحملات آسم خواهند شد. نتایج این پژوهش كه در مجله پزشكی لانست چاپ شد از مطالعه بر روی ۶۱ نوزاد ۹ تا ۲۴ ماهه بدست آمده بود. این پژوهش نشان می دهد در حالی كه گرد و غبار خانگی باید حتما پاك شود،اما شاید لازم نباشد در از بین بردن آن بیش از حد وسواس به خرج داد .
همچنین پژوهش دیگری كه سال گذشته در دانشگاه كینگزتون انجام شد ، نكته جالبی را عنوان كرد و آن اینكه، مرتب نكردن تختخواب پس از برخاستن از آن می تواند به كم شدن هیره ها كمك كند.پژوهشگران این پژوهش ادعا می كنند كه باز ماندن روی رختخواب به مدت چند ساعت می تواند رطوبت و گرمایی را كه در طول خواب شب در آن جمع شده از بین برده و به این ترتیب سبب كم شدن هیره‌های رختخواب شود. یك رختخواب معمولی می تواند جایگاه زندگی نزدیك به یك و نیم میلیون هیره خانگی باشد!‌

زیبا عقیلی

منبع : روزنامه سلامت