آسپیرین»، باتجربه ترین قرص تاریخ

وقتی نخستین بار در سال۱۷۶۳م، از پودر پوست درخت بید برای تسکین بیماری که از تب رنج می برد استفاده کردند، کسی تصور نمی کرد سال ها بعد دارویی از آن بدست آورند که جان میلیون ها نفر را از خطر مرگ نجات دهد. سال۱۸۹۹م، بود که داروی استثنایی «آسپیرین» کشف شد و به جامعه بشری هدیه گردید. هرچند اثرات ضددرد، ضدتب و ضدالتهابی «آسپیرین»، مدت هاست به اثبات رسیده، اما امروزه با توجه به توسعه علم پزشکی و داروسازی از این دارو در مصارف دیگری نیز بهره برده می شود. اما با توجه به اینکه هر دارویی، حتی آسپیرین، که آن را «باتجربه ترین» و «استثنایی ترین» قرص تاریخ داروسازی می نامند نیز در صورت استفاده نادرست دارای عوارض جبران ناپذیری است و ضمنا در کشور ما، عموم مردم متاسفانه از این دارو به شکل خودسرانه استفاده می کنند، لذا ضروری دانستیم که در این مطلب به شرح مختصری از ویژگی های مصرف درست و عوارض مصرف نادرست این دارو بپردازیم.
▪ آسپیرین و تسکین دردها
آسپیرین یکی از پرمصرف ترین داروها در تسکین دردهای خفیف تا متوسط با علل گوناگون بشمار می رود و در تسکین دردهای ناشی از «آرتریت روماتوئید» و «استئو آرتریت» به کرات از آن استفاده می شود. همچنین دردهای ناشی از التهاب «تاندون» ها به خوبی به آسپیرین جواب می دهند و براحتی تسکین پیدا می کنند. آسپیرین در تسکین دردهای شدید مثل «انفاکتوس قلب» و «دردهای کلیوی» و یا «کیسه صفرا» بی تاثیر است و نباید در این موارد آن را مصرف کرد. در بیماران سرطانی نیز جهت تسکین دردهای آن ها از آسپیرین به همراه ضددردهای مخدر دیگر استفاده می کنند که به خوبی دردهای این بیماران را کنترل می کند.
▪ آسپیرین و بیماری ها
-از آسپیرین جهت پیشگیری از بروز سکته های قلبی و مغزی در افراد مسن استفاده می کنند. بسیاری از افرادی که از درد سینه و بیماری های قلبی رنج می برند جهت پیشگیری از بروز سکته در آنها از آسپیرین استفاده می کنند.
-به بیماران دیابتی آسپیرین می دهند چون این بیماران در معرض ابتلا به «آب مروارید» هستند و مصرف آسپیرین در آنها از بروز این عارضه می تواند پیشگیری کند.
-کسانیکه سابقه خانوادگی سرطان «کولون» دارند، می توانند از آسپیرین بهره های فراوانی ببرند، چراکه مصرف درازمدت دوز پائین آسپیرین باعث کاهش میزان بروز سرطان «کولون» در افراد مستعد می شود.
▪ پیامدهای مصرف آسپیرین
- عوارض گوارشی: مهم ترین عارضه آسپیرین عوارض گوارشی است که می تواند بیمار را بسیار آزار دهد. بیمار به دنبال مصرف آسپیرین دچار آشوب معده می شود که به همین دلیل توصیه می شود آسپیرین را همراه غذا با یک لیوان آب یا شربت های ضداسید مصرف کنند تا دچار این عارضه نشوند. علاوه بر این به سبب آسیبی که آسپیرین به مخاط معده وارد می کند مصرف کنندگان آن باید مراقب زخم معده ناشی از آسپیرین باشند. احساس تهوع، سوزش سر دل و خونریزی های گوارشی از جمله عوارض بحث برانگیز آسپیرین بشمار می روند. از این رو در صورت مشاهده هر کدام از این موارد سریعا مصرف آن را قطع کنید و به نزد پزشک بروید.
-عوارض عصبی: «سرگیجه»، «گیجی» و «وزوز گوش» را در حین مصرف آسپیرین جدی بگیرید. از این رو پس از مصرف آسپیرین از انجام کارهای پرخطری که نیاز به تمرکز دارند برحذر باشید.
-عوارض حساسیتی: اگر آسپیرین مصرف کردید و دیدید که «کهیر» زدید، تعجب نکنید که این مورد از عوارض تقریبا شایع آسپیرین بشمار می رود. بروز کهیر، خس خس سینه و خونریزی های زیرپوستی از جمله دیگر عوارض آسپیرین بشمار می روند که نباید براحتی از کنار آنها گذشت.
▪ فراموش نکنید که
۱) این دارو را ترجیحا بین دمای ۱۵تا۳۰درجه سانتیگراد در ظروف مقاوم نسبت به هوا و در محیط خشک نگهداری کنید، مگر اینکه کارخانه سازنده دستور دیگری بدهد. اگر دارویتان بصورت شیاف است از یخ زدن آن جلوگیری کنید و آن را در مکان خنک نگهداری کنید.
۲) اگر از عوارض گوارشی آسپیرین رنج می برید این دارو را با یک لیوان پر از آب یا شیر و همراه غذا استفاده کنید. از خرد کردن و جویدن آسپیرین برحذر باشید که سبب آسیب های وخیمی در ناحیه دهان و مری می شود.
۳) بیماران مبتلا به آسم، پولیپ بینی، تب یونجه و کهیر مزمن باید با احتیاط این دارو را مصرف کنند و حتما قبل از مصرف با پزشک معالج خود مشورت کنند.
۴) به کودکان و نوزادان تا آنجایی که می شود آسپیرین ندهید زیرا سبب مسمومیت شدیدی می شود و عوارض وخیمی را به دنبال دارد.
۵) قبل از مصرف، دارو را بو کنید و در صورت استشمام بوی سرکه همه داروها را دور بریزید چون دارو فاسد شده است.
۶) خانم های باردار هرگز این دارو را خودسرانه مصرف نکنند چراکه مصرف خودسرانه این دارو در دوران بارداری و خصوصا ۳ماهه سوم عواقب خطیری برروی مادر و جنین به همراه دارد.

منبع : روزنامه ابتکار