نحوه پیدایش زمین

دکتر مبشر که از دانشمندان مسئول آشکارساز nikmouse تلسکوپ فضایی هابل است، نقش عمده‌ای در تهیه تصویر بی‌سابقه این تلسکوپ فضایی موسوم به «فراژرف» داشته که ژرف‌ترین نگاه بشر به جهان و سرآغاز پیدایش آن است. تصویر «فراژرف» برای نخستین بار امکان مطالعه نخستین کهکشان‌ها را که ستارگان آنها تنها چند صد میلیون سال پس از انفجار بزرگ متولد شدند، برای دانشمندان فراهم و فرضیه‌های‌ تکامل کیهان را با چالشی اساسی مواجه کرد، به طوری که دانشمندانی که این تصویر را مطالعه می‌کنند آن را سوال برانگیز و یک معمای واقعی توصیف کرده‌اند.
دکتر بهرام مبشر با نمایش تصویر فراژرف هابل به شرح فعالیت‌های تلسکوپ فضایی هابل در گذشته و حال پرداخت و گفت: در تصویربرداری اخیر تلسکوپ هابل موفق به شناسایی دورترین کهکشانی که بشر تاکنون آن را رویت کرده شد که عمر آن ۶۰۰ میلیون سال بوده و جرم آن ‌۶۰۰ هزار میلیون برابر جرم خورشید ماست.
دکتر مبشر با اشاره به این که کشف این کهکشان‌ غول پیکر در دورترین اعماق کیهان با استفاده از تصویر «فراژرف» - عمیق‌ترین تصویر جهان که طی یک سال توسط تلسکوپ فضایی هابل تهیه شده - صورت گرفته است، خاطر نشان کرد: وقتی با استفاده از تلسکوپ به اعماق فضا نگاه می‌کنیم همانند آن است که در زمان به عقب بر می‌گردیم و کهکشان‌ها را آن طور که میلیاردها سال پیش بوده‌اند مشاهده می‌کنیم.
وی با اشاره به این که کشف این کهکشان‌ غول پیکر در دورترین اعماق کیهان با استفاده از تصویر «فراژرف» - عمیق‌ترین تصویر جهان که طی یک سال توسط تلسکوپ فضایی هابل تهیه شده است- صورت گرفته است، خاطر نشان کرد: وقتی با استفاده از تلسکوپ به اعماق فضا نگاه می‌کنیم همانند آن است که در زمان به عقب بر می‌گردیم و کهکشان‌ها را آن طور که میلیاردها سال پیش بوده‌اند مشاهده می‌کنیم و این تصویر طی ۴۰۰ دور گردش هابل به دور زمین تهیه شده و هزینه‌ای حدود ۶ هزار دلار در برداشته است.
یکی از کشفیات جدید ما که با بررسی تصویر فراژرف و با کمک آشکارساز مادون قرمز تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ فضایی اسپیتزر صورت گرفته، شناسایی کهکشان غول پیکری است که براساس فاصله آن تخمین زده می‌شود که در حدود ۶۰۰ میلیون سال پس از انفجار بزرگ (Big Bang) شکل گرفته است که البته تایید قطعی این کشف مستلزم استفاده از تلسکوپ «جیمز وب» است که تا شش سال دیگر در مدار قرار می‌گیرد.
وی درباره نحوه اندازه‌گیری عمر کهکشان‌ها و جهان - که حدود ۱۳ میلیارد سال تخمین زده شده است - اظهار داشت: عمر کهکشان‌ها بر اساس نوری که در طول موج‌های مختلف از آنها به ما می‌رسد تعیین می‌شود. جهان در حال انبساط است و سرعت این انبساط به اندازه سرعتی است که کهکشان‌ها از هم دور می‌شوند که این میزان متناسب با فاصله این کهکشان‌ها با ماست. بر این اساس می‌توان فاصله کهکشان‌ها و در نتیجه زمان شکل‌گیری آنها و عمر جهان را که مطمئنا از عمر تمامی کهکشان‌ها بیشتر است محاسبه کرد.
دکتر مبشر افزود: دمای جهان در عمر ۴۰۰ هزار سالگی آن حدود صدها میلیون درجه بوده که بر اثر انبساط مداوم آن، از میزان دما کم شده و هم‌اکنون دمایی در حدود ۲۷۰- درجه سانتیگراد دارد و این دما - موسوم به تابش زمینه‌ای - در همه جهات یکسان است و منبع کیهانی دارد و بدین ترتیب می‌توان به حقیقت وقوع بیگ‌بنگ پی برد.
وی خاطرنشان کرد: تلسکوپ فضایی «جیمز وب» که با همکاری ناسا، سازمان فضایی اروپا (اسا) و سازمان فضایی کانادا به بهره‌برداری خواهد رسید می‌تواند دید ما را تا مرزهای آغاز کیهان یعنی حدود ۳۰۰ میلیون سال پس از انفجار بزرگ و آغاز جهان پیش ببرد و اطلاعات بسیار با ارزشی را درباره نحوه شکل‌گیری کیهان در اختیار ما قرار دهد.
دکتر مبشر در عین حال تصریح کرد: مساله‌ای که در این جا وجود دارد این است که ۹۰ درصد جرم جهان را ماده تاریک تشکیل می‌دهد که قابل مشاهده نبوده و تنها بر اساس دینامیک و جاذبه آن به وجود آن پی برده‌ایم؛ لذا محاسبه جرم واقعی کیهان و پیش‌بینی سرانجام آن با چالشی اساسی مواجه است.
وی در پایان با اشاره به اهمیت نقش کیهان‌شناسی در آفرینش، گفت: بعد از لحظه بیگ‌بنگ، جهان خیلی سرد بوده و بعد هیدوژن موجود در فضا یونیزه شده و باعث ایجاد «جهان تاریک» (Dark age) در ابتدای جهان شده است که به‌صورت مه غلیظ در جهان درآمده و پس از صد میلیون سال، اولین ستاره‌ها شکل گرفتند که به دلیل ضخامت آن نور ستارگان و فوتون‌ها، از مه خارج نشده و قابل رویت نیست اما در روند انبساط جهان عمر ماده تاریک کم شده و کهکشان‌ها شکل گرفته‌اند که در اثر آن نور زیادی تولید شده که هیدروژن فضای بین کهکشانی را یونیزه کرده و مه غلیظ را کنار زده است.
به گفته وی با توجه به مشاهدات و تحقیقات صورت گرفته درباره ابرنواخترها مشخص شده که حرکت کهکشان‌ها توسط انرژی‌ای موسوم به «انرژی تاریک» کنترل می‌شود بدین صورت که جهان از زمان انفجار بزرگ (بیگ بنگ) دچار انبساط شده که به دلیل نیروهای جاذبه دائما از سرعت آن کاسته شده، تا حدود ۱۰۰ میلیون سال پیش که به دلیل اثر انرژی تاریک و مولفه‌ای موسوم به «ثابت کیهانی» جاذبه‌ای منفی ایجاد شده و مجددا بر سرعت انبساط جهان افزوده شده که به نظر می‌رسد این روند تا ابد ادامه داشته باشد.

منبع : راسخون