ثبت‌نام رایانه‌ای، نصیحتی از سر دلسوزی

از مدت‌ها قبل وزارت کشور ثبت‌نام از داوطلبان انتخابات هشتم مجلس شورای اسلا‌می را در اظهارنظرهای مسوولا‌ن مختلف این وزارتخانه از موارد مورد توافق خود با شورای نگهبان برای رایانه‌ای انجام شدن آن اعلا‌م کرده بود. اگرچه در این مرحله (ثبت‌نام داوطلبان) به دلیل صرف مراجعه داوطلبان نمایندگی که از چند هزار نفر تجاوز نمی‌نمایند و از طرفی اولین آزمون وزارت کشور برای استفاده از رایانه در برگزاری انتخابات می‌باشد می‌بایست نهایت تلا‌ش و هم خود را به کار می‌گرفت که به بهترین نحو انجام می‌پذیرفت تا از آن برای پاسخ به دغدغه کسانی که زیرساخت‌های فنی، فرهنگی و قانونی کشورمان را- علی‌رغم پیشرفت‌های خوبی که در عرصه استفاده از الکترونیک دارا بوده‌ایم- هنوز کافی و وافی به مقصود نمی‌دانند استفاده می‌شد.
آنها دلیل خود را عدم امکان آموزش لا‌زم تمامی افرادی که در شعب اخذ رای، بخشداری‌ها، فرمانداری‌ها، استانداری‌ها، ستاد انتخابات وزارت کشور، افراد دیگری که به نمایندگی از شورای نگهبان و هیات‌های نظارت در امر انتخابات به همان ترتیب فوق در شعب اخذ رای و هیات‌های نظارت شهرستان، استان و کشورحق نظارت بر برگزاری انتخابات در شعب اخذ رای از شروع تا پایان یعنی شمارش آرا را به عهده ‌دارند و به همین ترتیب افرادی که وفق مقررات نماینده کاندیداهابرای نظارت میباشند می‌دانند، ولی متاسفانه اگر خود ستاد انتخابات وزارت کشور بخواهد به این مرحله از اقدام رایانه‌ای خود منصفانه نمره بدهد، نه‌تنها نمره قبولی به خود نخواهد داد، بلکه نمره‌اش در سطح بسیار پایین خواهد بود، به دلیل اینکه ستاد انتخابات کشور باید با مشورت و استفاده از نظرات فناوران و متخصصان در این امر پاسخ این سوال را پیدا نماید که منظور از ثبت‌نام رایانه‌ای داوطلبان چیست؟
علی‌الا‌صول رایانه‌ای انجام شدن امور در دولت الکترونیک بدین معنا است که دیگر نیازی به ایاب و ذهاب و اقدامات سنتی و معمولی برای تسلیم مدارک و اقداماتی از این قبیل نباشد. مثلا‌ زمانی که سازمان سنجش آموزش کشور اعلا‌م می‌نماید که داوطلبان کنکور می‌توانند به صورت رایانه‌ای مبادرت به ثبت‌نام نمایند، بعضی داوطلبان از طریق مراجعه به سایت سازمان سنجش فرم مربوطه را تکمیل و آن را همراه با اسکن نمودن عکس و مدارک دیگری که لا‌زم است از طریق رایانه و در فضای مجازی برای سازمان سنجش ارسال داشته و تاییدی ثبت‌نام خود را از رایانه دریافت نمایند، یا زمانی که پرداخت فیش آب، برق، تلفن، گاز و... با رایانه ممکن اعلا‌م می‌شود، دیگر نیازی به مراجعه به بانک و یا نهادهای مرتبط وجود ندارد، چون هدف از دولت الکترونیک جلوگیری از هدر رفتن و اتلا‌ف وقت برای مراجعه حضوری می‌باشد نه دوباره کاری و اینکه فرد بخشی از وقت خود را به اقدامات رایانه‌ای اختصاص داده و سپس با مراجعه به نهاد مربوطه و در صف ایستادن سایر اقدامات را انجام دهد. خدماتی که ستاد انتخابات وزارت کشور از طریق رایانه به کاندیداها ارائه نمود صرفا قرار دادن فرم ثبت‌نام در سایت خود بود که در یک مرحله هم فرم تعویض شد و روزهای اول هفته زمان ثبت‌نام هم امکان ورود به سایت امکانپذیر نبود. این اقدام را می‌شد از طریق چاپ فرم در روزنامه‌های کثیرالا‌نتشار انجام داد، چون داوطلبان در صورت توفیق در ورود به سایت باید فرم ارائه‌شده را پرینت می‌گرفتند و فرم تکمیل‌شده همراه با سایر مدارک را در مهلت مقرر به فرمانداری و یا ستاد انتخابات وزارت کشور تحویل داده و رسید دریافت می‌کردند. یعنی تنها تفاوت کسانی که از خیر استفاده از رایانه می‌گذشتند این بود که این فرم را در محل ثبت‌نام تکمیل می‌کردند و تکمیل آن هم ۱۵ دقیقه بیشتر زمان نیاز نداشت.
در حالی که مراجعه‌کنندگان به رایانه چه‌بسا به دلیل عدم امکان ورود به سایت ساعت‌ها از وقت خودشان را در پشت اینترنت گذرانده و سپس عطایش را به لقایش بخشیده و قدم‌رنجه می‌کرده و در محل ثبت‌نام حضور پیدا می‌کردند. ‌
با توجه به آنچه که گذشت به نظر می‌رسد برگزاری رایانه‌ای انتخابات در زمان حاضر به دلیل اهمیت انتخابات در نظام جمهوری اسلا‌می ریسک بسیار بزرگی باشد که وزارت کشور بر آن اصرار می‌ورزد، چرا که هرگونه اشتباه و نارسایی آن به دلیل محدودیت چندساعتی حداکثر (۱۰ الی ۱۲ ساعت) و اینکه معطل نگه‌داشتن رای‌دهندگان برای مدت طولا‌نی در محل‌های اخذ رای امکانپذیر نیست و آنها در چنین وضعیتی هزینه گزافی را بر اعتبار نظام جمهوری اسلا‌می ایران و مجریان آن تحمیل می‌نمایند و چه‌بسا حقوق زیادی از افراد جامعه تضییع شده که امکان جبران‌ هم نباشد. توصیه دلسوزانه نگارنده از سر دلسوزی این است که به نصایح مشفقانه در این خصوص گوش داده و از این ریسک خطرناک بگذرند، چون ثبت‌نام رایانه‌ای دغدغه ‌و نگرانی‌ها برای امکان‌پذیر بودن برگزاری انتخابات به این شیوه را صدچندان کرده است، به ویژه با توجه به‌اینکه امکان نظارت نمایندگان کاندیداها بر شمارش آنها از بین می‌رود که خلا‌ف صریح مقررات قانون انتخابات است. ‌

ابراهیم امینی

منبع : روزنامه اعتماد ملی