تفکر یونانی, فرهنگ عربی: نهضت ترجمه کتابهای یونانی‌به عربی در بغداد و جامعه آغازین عباسی (قرنهای ...

نویسنده : گوتاس - دیمیتری
مترجم : حنایی‌کاشانی - محمدسعید
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۱/۰۵/۰۲
رده دیویی : ۹۰۹.۰۹۷۴۹۲۷
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۳۵۲
نوع اثر : ترجمه
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۳۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۰۱-۱۰۶۵-۵

با به قدرت رسیدن عباسیان و بنای بغداد (در سال 145ه.ق/ 762م) .نهضت ترجمه کتاب‌های یونانی به عربی آغاز شد و بیش از دو قرن تداوم یافت .تا پایان قرن چهارم ه.ق/ دهم میلادی, تقریبا تمام آثار علمی و فلسفی غیر مذهبی یونان در اواخر عهد باستان در زمینه‌های مختلفی چون نجوم, شیمی, فیزیک, ریاضیات, طب و فلسفه به عربی ترجمه شد .کتاب حاضر تحقیقی است در عوامل اجتماعی و سیاسی و ایدئولوژیکی موثر در جامعه آغازین عباسی که سبب ساز و حامی نهضت ترجمه بود و در پیدایی و تداوم این نهضت تاثیری بسزا یافت .نویسنده از گروه‌های اجتماعی بحث می‌کند که از نهضت ترجمه حمایت کردند و از آن سو بردند .وی همچنین شرح و توضیح می‌دهد که سنت نوپای علمی و فلسفی جهان اسلام در رابطه همزیستانه‌اش با نهضت ترجمه نقش بسیار مهمی ایفا کرد .علاوه بر این, نویسنده به پی‌گیری رد آثار میراث نهضت ترجمه در سرزمین‌های اسلامی و در خارج از آن می‌پردازد و ارتباط مستقیمی را میان آن با احیای مطالعات باستانی قرن نهم میلادی در روم شرقی یا بیزانس پیشنهاد می‌کند .کتاب از مقدمه, دو باب و هفت فصل, پی آمد و پیوست برخوردار است .مقدمه به طرح موضوع اختصاص دارد و در آن ترجمه کتاب‌های یونانی به عربی به مثابه پدیده‌ای اجتماعی و تاریخی, ارزیابی می‌گردد .در باب اول, نهضت ترجمه از منظر خلافت, حاکمیت و هیئت حاکمه و نقش خلفای عباسی آن عصر نگریسته شده و در باب دوم نتایج و پیوندهای این نهضت با لایه‌های مختلف اجتماع و توده مردم و اندیشمند بررسی می‌شود .باب اول با عنوان 'ترجمه و شاهنشاهی 'شامل چهار فصل است : 1ـ زمینه نهضت ترجمه :ذخایر مادی و انسانی و فرهنگی, 2ـ منصور :ایدئولوژی شاهنشاهی عباسیان در دوره آغازین و نضهت ترجمه, 3ـ مهدی و پسرانش :گفتار اجتماعی و دینی و نهضت ترجمه, 4ـ مامون :سیاست‌های داخلی و خارجی و نهضت ترجمه .باب دوم با عنوان 'ترجمه و جامعه 'مشتمل بر سه فصل است1 :ـ ترجمه در خدمت دانش کاربردی و نظری, 2ـ ولینعمتان, مترجمان, ترجمه‌ها, 3ـ ترجمه و تاریخ :تحولات حاصل از نهضت ترجمه .در پیوست کتاب, فهرست آثار یونانی ترجمه شده به عربی درج گردیده است .کتاب‌نامه, فهرست راهنما و فهرست نسخه‌های خطی در انتهای کتاب آمده است .