پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا
بشناسیداین ویکی پدیای فارسی را
پس به این ترتیب ویكی‌پدیا دانش‌نامه‌ای است همگانی و آزاد؛ بدین معنی كه همه می‌توانند به نوشتن و ویرایش نوشتارهای موجود در آن بپردازند.
ویكی‌پدیا با همكاری خوانندگانش نوشته می‌شود. شما حتی اگر با فارسی نوشتن در رایانه هم ناآشنا هستید می‌توانید به راهنمای فارسی‌نویسی ویكی‌پدیا بروید و خودآموز فارسی آن‌را بخوانیدو یا برای راهنمایی بیشتر به صفحه راهنمای انگلیسی مراجعه كنید. آدرس ویكی پدیای فارسی در اینترنت این است: http:// fa.wikipedia.org
البته آنچه شما در ویكی پدیای فارسی می‌نویسید باید مطابق با اساس‌نامه ویكی‌پدیا باشد؛ یعنی مطالب بی‌طرفانه و بدون پایمال كردن حق نشر دیگران نوشته شده باشند.
مدیریت بررسی نوشتارها در ویكی پدیا توسط گروهی از گردانندگان انجام می‌شود. كسانی كه در امر تكمیل این پروژه بی‌پایان مشاركت میكنند، به هم‌زبانان خود یاری رسانده‌اند تا در امر گردآوری بی‌همتاترین دایره‌المعارف جهانی سهمی داشته باشند.
● گشت و گذار در ویكی‌پدیا
جالب است بدانید كه ویكی‌پدیا اطلاعات زیادی درباره انواع و اقسام موضوعات دارد. برای امتحان به صفحه اصلی آن در همان آدرسی كه گفتیم یعنی http://fa.wikipedia.org بروید، موضوعی را كه برایتان جذاب است انتخاب كنید و شروع كنید به كندوكاو. در بالای هر صفحه هم قسمتی برای جستجو وجود دارد تا بتوانید اطلاعات مورد نظرتان را به سرعت پیدا كنید.
اگر چیزی را خواندید و واقعا برایتان جالب بود، می توانید خودتان یادداشتی را در قسمت صفحه بحث مقاله بنویسید. برای این كار اول پیوند بحث درباره این صفحه را انتخاب كنید (در نوار كناری راست صفحه به دنبال آن بگردید) تا به صفحه بحث بروید. سپس ویرایش این صفحه را در صفحه بحث انتخاب كنید. و نظرتان را درباره آنچه كه خوانده‌اید بنویسید. حتما آگاهی از نظرات مثبت شما مایه خوشحالی دیگران خواهد شد.
جالب اینجاست كه اگر ویكی پدیا به موضوعی نپرداخته باشد یا شما برای پیدا كردن چیزی دچار دردسر شده‌اید،می‌توانید از میز مرجع بپرسید یا موضوع را به لیست مقالات درخواستی مورد نظرتان اضافه كنید.
● ویرایش
شاید این نكته هم برایتان جالب باشد كه هركسی می‌تواند هر یك از صفحات ویكی‌پدیا را كه دلش بخواهد ویرایش كند. كافی است پیوند ویرایش این صفحه را در بالا یا پایین صفحه‌ای كه فكر می‌كنید لازم است با ویرایش شما بهترو كامل‌تر شود؛ انتخاب كنید. برای این كار صلاحیت خاصی لازم نیست. حتی لازم نیست به سیستم وارد شوید. برای اینكه این كار را تمرین كنید - بدون ریسك خراب كردن یك مقاله كه فرد یا افراد دیگری زحمت آن‌را كشیده‌اند - سری به گودال ماسه‌بازی بزنید. گودال ماسه بازی در واقع جایی است كه می‌توانید هرچقدر دلتان می‌خواهد تمرین ویرایش كنید. برای تمرین ویرایش یك صفحه باید آن را در گودال ماسه‌بازی كپی كنید.
یك راه ساده برای كمك به ویكی پدیا، استفاده ازخود ویكی‌پدیا است، درست مانند هر دانشنامه دیگر؛ با این تفاوت كه هر وقت به ایرادی برخوردید - مثلا به یك غلط املایی یا به یك جمله نامفهوم - پیوند <ویرایش این صفحه> را انتخاب كنید و درستش كنید.
مسئولان ویكی پدیا بر این باورند كه باید در ویرایش صفحه‌ها جسور باشید و هرگونه بهبودی را اعمال كنید و زیاد نگران اشتباه كردن نباشید. اشتباهات كوچك را همیشه می‌توانید بعدا اصلاح كنید یا دیگران اصلاح كنند. شاید این مساله كمی ترسناك به نظر برسد.
برای توضیح دلیل عملی بودن این كار و اینكه خودتان ببینید راست می‌گوییم بروید و بخش پاسخ به ایرادهای معمول را ببینید. ویكی‌پدیا با وجود داشتن تعداد زیادی مقاله، همچنان به خاطر اضافه شدن مقالات جدیدی كه كسانی مثل شما می‌نویسند، در حال رشد است. شما می‌توانیدبه بخش یك مقاله كاملا تازه را شروع كنید. بروید و یا اینكه یكی از مقالات موجود در ویكی پدیا را انتخاب كرده و بخشی جدیدی را به آن اضافه كنید.
● سیاست‌ها و توصیه‌های ویكی پدیا
البته بهتر است پیش از هر كاری نگاهی به سیاست‌ها و توصیه‌های ویكی پدیا بیاندازید. به خصوص سیاست دیدگاه بی‌طرف كه به این معناست كه مقالات نباید جانبدارانه باشند و باید دیدگاه‌های مختلف درباره یك موضوع را منصفانه و دلسوزانه بیان كنند. اگر متوجه شدید كه تغییرات شما را اصلاح یا حذف میكنند، برای پیدا كردن علت بروید به قسمت‌های تاریخچه صفحه، صفحه بحث خودتان و صفحه بحث مقاله تا علت را پیدا كنید.
بد نیست این را هم بدانید كه تمام مشاركت‌ها در ویكی‌پدیا تحت اجازه‌نامه مستندات آزاد گنو(GFDL) منتشر میشوند. این اجازه‌نامه قابلیت توزیع آزاد و رایگان ویكی‌پدیا را برای همیشه تضمین می‌كند (برای اطلاع بیشتر در این زمینه بروید قسمت ویكی‌پدیا:حقوق تكثیر را بخوانید)
● میز كمك
ویكی پدیا یك صفحه هم دارد به نام میز كمك و این صفحه با این هدف راه‌اندازی شده تا كاربران متفاوت (اعم از تازه‌كاران و كاربران ناشناس) پاسخی برای پرسش‌های خود در مورد ویكی‌پدیا، مقالات و فرآیندهای مربوط به ویرایش در آن، دریافت كنند. شما اگر هر پرسشی درباره ویكی پدیا داشته باشید می‌توانید پرسش خود را در زیر پرسش و پاسخ‌های پیشین بیاورید و جوابتان را دریافت كنید.
● جستجو در ویكی پدیا
در سمت راست هر صفحه در ویكی پدیا، جعبه متنی وجود دارد كه بالای آن عبارت جستجو شود و در زیر آن كلیدهای برو و جستجو شود نوشته شده‌اند.
شما می‌توانید موردی را كه در پی آن هستید در جعبه جستجو وارد كرده و كلیدEnter را فشار دهید؛ یا یكی از كلیدهای برو یا جستجو شود را كلیك كنید.
مهمترین نكته جستجو این است كه تنها به دنبال واژه‌های داخل علامت نقل قول نگردید. ابتدا جستجوی خود را بدون این علامت انجام دهید. اگر نتیجه خوبی به دست نیاوردید، چند واژه خارج از علامت نقل قول قرار دهید یا چند تا بیشتر اضافه كنید تا عبارت جستجو محدودتر شود.
● آنكه شروع كرد
آغازگر ویكی پدیای فارسی روزبه پورنادر (متولد فروردین۱۳۵۸)، یكی از فعالان نرم‌افزارهای آزاد در ایران است. پورنادركه ویكی‌پدیای فارسی را راه‌اندازی كرده؛ مدیر فنی سابق نرم‌افزار فارسی‌تك نیز هست. او همچنین یكی از سهام‌داران و عضو هیئت مدیره شركت فارسی‌وب شریف، كه در زمینه محلی‌سازی نرم‌افزارهای آزاد فعالیت می‌كند، میباشد.
درباره او در ویكی پدیای فارسی آمده است كه او در سال ۱۹۹۶ در المپیاد بین‌المللی انفورماتیك به مدال طلا دست یافت. همچنین از موفقیت‌های او می‌توان به كسب چند مدال طلا و نقره در المپیادهای كشوری اشاره كرد. یكبار نیز در سال ۲۰۰۲ موفق به حضور در مرحله نهایی مسابقاتACM شد. او با احراز هشت مدال المپیاد داخلی و خارجی در این زمینه ركوردی دست نیافتنی در ایران دارد.
او در سال ۲۰۰۳ از طریق برنامه توسعه سازمان ملل(United Nations Development Programme) ماموریت یافت تا گزارشی برای نیازمندی‌های بومی‌سازی رایانه‌ای برای زبان‌های اصلی كشور افغانستان تهیه كند. این گزارش كه با همكاری مایكل اورسن نوشته شده‌است مورد استفاده وزارت ارتباطات افغانستان قرار گرفت.● مدخل‌های ویكی پدیا
ویكی پدیا دارای این مدخل‌هاست:
▪ علوم پایه:
فیزیك - ریاضیات - شیمی - زیست‌شناسی - جغرافیا - زمین‌شناسی - ستاره‌شناسی
▪ علوم كاربردی:
مهندسی - فناوری - رایانه - پزشكی -علم بهداشت - حقوق - بازاریابی - كشاورزی - ارتباطات - اقتصاد
▪ علوم انسانی و فلسفه:
ادبیات - تاریخ - دین - جامعه‌شناسی - روانشناسی - زبان‌شناسی - باستان‌شناسی - علوم سیاسی - فلسفه
▪ فرهنگ و هنر:
هنر - موسیقی - رسانه‌ها - ورزش - سرگرمی‌ها - بزرگان و مشاهیر
● پروژه‌های مشابه
و بالاخره بنگاه غیر انتفاعی ویكی‌مدیا (بنیانگذار ویكی پدیا) چندین پروژه چند زبانه با محتویات آزاد با عناوین زیر هم در دست اقدام دارد:
▪ ویكی‌واژه: فرهنگ واژه‌ها و اصطلاح‌نامه
▪ ویكی‌نسك: متون و كتابچه راهنماهای آزاد
▪ ویكی‌گفتاورد: مجموعه‌ای از نقل قول‌ها
▪ ویكی‌نبشته: متون پایه و مرجع آزاد
▪ ویكی‌گونه: راهنمای گونه‌های زیستی
▪ ویكی‌گزارش: مرجع خبری با محتوای آزاد
▪ ویكی‌انبار: انبار پرونده‌های چندرسانه‌ای عمومی
▪ فراویكی: هماهنگ‌كننده پروژه‌های ویكی‌مدیا
راهنمایی برای نوشتن مقاله‌های بهتر اما درباره این بخش از مقاله كه به عنوان راهنمایی برای نوشتن مقاله‌های بهتر به شما ارائه می‌كنیم بخشی از سیاست رسمی ویكی‌پدیا نیست. فقط مجموعه‌ای از پیشنهادها برای بهتر كردن ظاهر مقاله‌های شما است. پس خیالتان راحت باشد.
این مقاله دربردارنده هیچ قانون و ضابطه‌ای نیست. به خاطر بسپارید كه: اگر قوانین و ضوابط یا چیزهایی از این قبیل شما را دستپاچه، افسرده و از شركت از ویكی دلسرد می‌كند فراموششان كنید و به كار خود ادامه دهید
● صورت ظاهری مقاله
صورت ظاهری یك مقاله اهمیت دارد. مقاله‌های خوب با مطالبی مقدماتی آغاز میشوند و سپس اطلاعات را در ساختاری روشن ارائه میدهند و در انتهای آنها پیوست‌‌هایی چون فهرست منابع و جستارهای وابسته آورده می‌شود.
▪ مطالب مقدماتی:
مقالات خوب با بخشی مقدماتی آغاز میشوند كه در آن موضوع به‌اختصار معرفی می‌شود. قسمت آغازین را در آینده به‌تفصیل توضیح خواهیم داد.
▪ اندازه:
خود مقالات باید كوتاه باشند. آنچه گفتنی است را بگویید اما افراط نكنید. باید سعی شود كه اندازه مقالات (جز فهرست‌ها) كمتر از ۳۲ كیلوبایت باشد. وقتی متن قابل خواندن (یعنی شامل كدهای ویكی نمی‌شود) از این مقدار (۳۲ كیلوبایت) بیشتر می‌شود باید به بخشهای ریزتر شكسته شود. این كار به خوانش‌پذیری و ساده‌كردن ویرایش كمك خواهد كرد. برای این كار مطالب زیربخش به مقاله جدیدی منتقل می‌شود عنوان زیربخش مقاله حفظ می‌شود و عنوان مقاله جدیدی كه بر آن اساس نوشته شده است به صورت ایتالیك می‌آید. مثلا مقاله اصلی: تاریخ عجیبستان ولی خلاصه مطالب منتقل شده در همان مقاله اصلی می‌آید.
همچنین هنگام ویرایش مقاله‌های ۳۲ كیلوبایتی ممكن است مشكلاتی فنی پیش بیاید. به علاوه فقط تعداد اندكی از ویراستاران حاضرند یك متن ۵۰ یا ۷۰ كیلوبایتی و فاقد ساختاری درست را از آغاز تا انجام بخوانند تا مثلا اطمینان حاصل كنند كه فلان مطلبی كه می‌خواهند به آن بیفزایند از قبل وجود ندارد. نتیجه این می‌شود كه اطلاعات در جای غلط وارد می‌شود یا دوباره‌كاری می‌شود یا اصلا وارد نمی‌شود.
▪ بندها:
بندها باید كوتاه باشند تا كمتر به چشم فشار بیاید، اما نه بیش از اندازه كوتاه. موارد و جمله‌های شبیه هم را در كنار هم بیاورید تا خوانش‌پذیری مطلب بهتر شود. معمولا یك بند بلند را می‌توان به دو یا چند بند كوتاهتر با مضامینی شبیه هم شكست، به شرطی كه بندهای دوم به بعد با جمله‌ای مقدماتی از لحاظ معنایی به هم ارتباط داده شوند. این عبارت آغازین می‌تواند خیلی كوتاه باشد مثلا <مثال دیگر ....> از طرف دیگر یك بند تك‌جمله‌ای توجه خیلی زیادی به خود جلب می‌كند پس مطلب آورده‌شده باید بسیار مهم باشد. مقاله‌ای كه تماما از بندهای تك‌جمله‌ای تشكیل یافته است معمولا می‌تواند به صورت مقاله‌ای با چند بند چندجمله‌ای نوشته شود.
▪ عنوانها:
عنوانها به قابل‌فهم‌ساختن مقاله‌ها و نیز ایجاد فهرست مندرجات كمك میكنند. (رجوع كنید به ویكی‌پدیا:بخشها). از آنجا كه عنوانها شامل سلسله مراتب میشوند و بعضی از افراد ترجیحاتشان به گونه‌ای است‌عنوان‌ها كه عنوانها با عدد می‌آیند، هنگام عنوان‌بندی باید با عنوان آغاز كنید و بعد زیرعنوان و بعد زیرزیرعنوان الی آخر... بله، عنوان در بعضی از مرورگرها به طرز فجیعی بزرگ است، این مشكل در آینده خیلی راحت باstyle sheet رفع خواهد شد در حالی كه یك مقاله فاقد سلسله مراتب به این راحتی قابل اصلاح نیست.
گرچه بسیاری ترجیح میدهند ازbullet point به جای زیرعنوان استفاده كنند، قلم سیاه نباید استعمال شود. رفتارهای خوبHTML اقتضا می‌كند كه عنوانها با عنوان مشخص شوند. اینكه زیرعنوان‌های مفصل باید به مقاله‌های جداگانه منتقل شوند یا در همان صفحه بمانند یك امر سلیقه‌ای است.
▪ تصویرها:
اگر مقاله‌ای با آوردن تصاویری گویاتر می‌شود، تصویر را جایی نزدیك متنی كه تصویر به فهم آن كمك می‌كند قرار دهید. هرگاه شك داشتید خواننده را متوجه تصویر سازید (نگاره سمت چپ).
برای كسب اطلاعات بیشتر به ویكی‌پدیا:خودآموز تصویر رجوع كنید.
▪ پیوست‌های استاندارد:
بعضی از بخشهای اختیاری در پایان مقاله می‌آیند.
▪ گفتاوردها (یا نقل قول‌ها):
در این بخش فهرستی از گفتاوردهای به یادماندنی پیرامون مطلب آورده می‌شود.
▪ جستارهای وابسته:
در اینجا Bullet list سایر مقاله‌های ویكی‌پدیا كه مرتبط با موضوع هستنند آورده می‌شود.
▪ منابع:
در این قسمت فهرست منابع آورده می‌شود برای اطلاعات بیشتر رجوع كنید به شیوه‌نامه ارجاع به منابع. در هر صورت به خاطر بسپارید كه مهمترین چیز آوردن كامل مشخصات منبع است شیوه ارائه آن در درجه بعدی اهمیت است.
▪ پیوند به بیرون:
توجه داشته باشید كه هیچ پیوندی بدون توضیح یا با توضیح مبهم نگذارید. توضیح پیوندها باید گویا باشد.
اگر سر و كارتان با موضوعات بحث‌‌انگیز است خوب است كه اشاره كنید كه وبگاه متعلق به طرفداران كدام دیدگاه است. در ضمن خوب است كه پیوندها را دسته‌بندی كنید.
هنگامی كه به پیوندهای ویكی‌پدیایی (پیوند داخلی) نیاز داریم، از پیوند خارجی استفاده نكنید. یعنی اگر احتیاج به مقاله‌ای در ویكی‌پدیا داریم پیوندی داخلی ایجاد كنیم (هرچند كه خالی است). پیوندهای بیرونی فقط در قسمت مربوط به پیوند به بیرون بیاورید. مثلا اگر در حال نوشتن مقاله‌ای پیرامون دكارت هستید و یك مقاله عالی برخط پیرامون راسیونالیسم (عقل‌گرایی) می‌شناسید كلمه راسیونالیسم را به آن مقاله پیوند ندهید بلكه فقط به آن پیوندی داخلی به صورت [[راسیونالیسم]] بدهید. این پیوند به آن مقاله را در بخش پیوندهای بیرونی بیاورید. حتی هنگام ارجاع بهتر است كه نخست به پاورقی ارجاع دهید و بعد پیوند بیرونی را ذكر كنید نه در داخل متن مقاله.
▪ صورت ظاهری مقاله‌ای بلند:
مدخل‌های ویكی‌پدیا به تدریج كه افراد اطلاعات جدیدی به آنها اضافه میكنند بلند میشوند. این امر نمی‌تواند تا ابد ادامه داشته باشد. مدخل‌های بینهایت بلند مشكل‌زا هستند. بنابراین به‌تناوب باید مطالب را از مدخل‌ها خارج كنیم. مسلما اطلاعات نباید از ویكی‌پدیا حذف شود چرا كه این امر با هدف ویكی‌پدیا در تضاد است بلكه باید مدخل‌های جدیدی ایجاد شده و مطالب به آنها منتقل شوند.
▪ مقاله‌های دارای زیرموضوع:
مدخل‌های ویكی‌پدیا با گذشت زمان به نحوی رشد میكنند كه نیاز به ایجاد مقاله‌های جدید به طور طبیعی احساس می‌شود. متن هر مقاله شامل دنباله‌ای از زیرموضوعات متفاوت اما مرتبط است. وقتی متن یكی از این موضوعات به اندازهای بلند شد كه می‌توانست تشكیل مقاله‌ای جداگانه دهد. مطالب به مقاله جدیدی منتقل می‌شود و در مقاله اصلی پیوندی به مقاله جدید گذاشته می‌شود. (البته خلاصه‌ای از مقاله جدید در همان مقاله قدیم می‌آید.)▪ نشانه‌ها:
مقاله‌های بلندتر به بخشهایی چند شكسته میشوند (هر كدام از این بخشها چندین بند است.)
در حالت آرمانی بسیاری از این بخشها هریك درواقع خلاصه‌ای از مقاله جداگانه و مفصل‌تری كه فقط به موضوع آن بخش می‌پردازد، هستند.
مقاله‌های پیرامون زیرموضوع‌ها هركدام یك قسمت آغازین (پیش‌درآمد) دارند.
یك قانون عمومی می‌گوید مقاله‌ها نباید منجر به پیغام (هشدار اندازه این مقاله ...)شوند. البته این قانون استثنائاتی هم دارد. چون ممكن است اندازه بخش خوانش‌پذیر (شامل ویكی‌كد نمی‌شود) كمتر از ۳۲ كیلوبایت باشد در این صورت این هشدار نادیده گرفته می‌شود.
توازن بخشهای مختلف صفحه: هنگامی كه به مقاله‌ای بلند با چندین و چند بخش می‌پردازید سعی كنید كه میان بخشهای مختلف مقاله توازن برقرار كنید. این‌طور نباشد كه به یك بخش بیش از حد وزن و بها بدهید و سایر بخشها را مغفول بگذارید. در مقاله‌های كوتاهتر اگر یكی از زیرموضوعات خیلی درازتر از بقیه است شاید نشانه آن باشد كه باید مقاله جداگانه‌ای به آن اختصاص داده شود و تنها خلاصه‌ای از آن در صفحه اصلی بیاید.
چه سبك نگارشی‌ای به كارگیریم؟ معمولا یكی از دو سبك نگارشی زیر (كه البته شباهت بسیاری به هم دارند) در ویكی‌پدیا مرسوم است.
۱) سبك اخباری:
بعضی از ویكی‌نویسان از طرفداران سبك اخباری‌اند. این سبك، سبك نثر خبرهای كوتاه صفحه آغازین روزنامه‌ها و گزارشهای خبری رادیو و تلویزیون است. نه تنها شامل انتخاب واژگان و ساختار جملات می‌شود بلكه شیوه خاصی هم برای ارائه اطلاعات و لحن و غیره دنبال می‌كند. لزومی ندارد كه مقاله‌های دانشنامه از این سبك خاص نوشتاری تبعیت كنند اما آشنایی با این سبك در تدوین صورت ظاهری و ساختار مقاله‌ها می‌تواند بسیار مفید باشد.
۲) سبك چكیدهگویی:
این سبك بسیار شبیه سبك اخباری است با این تفاوت كه سر و كارش با مباحث (زیر موضوع‌ها) است نه با جملات. جان كلام این است كه اطلاعات باید به گونه‌ای در مقاله‌ها بیاید كه افراد با سطح تقاضاهای مختلف همگی به راحتی مستفید شوند. یعنی بسته به خواننده است كه تا چه عمقی می‌خواهد بداند. آوردن خلاصه‌های بلندتر و بلندتر به دنبال هم باعث می‌شود مقدار زیادی اطلاعات ناگهان بر سر خواننده فرونریزد.
▪ توجیه:
ویكی‌پدیا بر خلاف بعضی دانشنامه‌های دیگر چون بریتانیكا به دو بخش خرد و كلان تقسیم نشده است. ما باید هر دو گروه خوانندگان را در همین دانشنامه مستفید كنیم. اساس سبك چكیدهگویی بر آن است كه تمام اطلاعات پیرامون یك مبحث نباید در یك تك‌مقاله گرد آید. چرا كه خوانندگان مختلف نیازهای مختلفی دارند:
▪ بعضی خوانندگان تنها نیاز به یك خلاصه كوتاه دارند. (قسمت آغازین)
▪ عده بیشتری احتیاج به حجم متوسطی اطلاعات دارند. (مجموعه‌ای از بخشهای چندبنده)
▪ برخی نیز اطلاعاتی جامع و مفصل می‌خواهند. (پیوند به مقاله‌ای كامل و جداگانه).
ما باید تمام این گروهها را مستفید كنیم.
▪ خواننده را در نظر بگیرید:
خوانندگان ویكی‌پدیا پیش زمینه‌ها، تحصیلات و جهان‌بینی‌های گوناگونی دارند. سعی كیند كه مقاله‌تان را تا آنجا كه می‌توانید همه‌فهم كنید. خواننده احتمالا به قصد یادگیری مقاله را می‌خواند. بنابراین كاملا ممكن است كه هیچ چیز پیرامون موضوع نداند. مقاله باید برای چنین خواننده‌ای هم مفید باشد.
هرگاه می‌توانید از به كاربردن اصطلاحات تخصصی پرهیز كنید. البته فراموش نكنید كه خواننده را در نظر بگیرید. فرضا مقاله‌ای با عنوان <نظریه پیمانه آبلی> احتمالا توسط خواننده‌ای با دانش ریاضی یا فیزیك پیشرفته خوانده می‌شود. بنابراین استفاده از اصطلاحات تخصصی (البته با پیونددار كردن آنها و ارجاع به مقاله‌هایی كه این اصطلاحات را توضیح میدهند) مشكل‌زا نیست.
اما فرضا مقاله‌ای با عنوان <فیزیك> احتمالا توسط یك شخص عادی كه دانش زیادی پیرامون فیزیك نداشته و می‌خواهد كلیاتی راجع به این علم بداند خوانده می‌شود. بنابراین باید به زبانی ساده نوشته شده و پیوندهایی نیز به مقاله‌های تخصصی‌تر آورده شود. به علاوه باید از آوردن اصطلاحات تخصصی تا جای ممكن پرهیز كرد. اگر هم اصطلاحی تخصصی آورده می‌شود در همان مقاله به اختصار توضیح داده شود.
▪ بدیهیات را ذكر كنید: واقعیاتی را كه به نظرتان بدیهی می‌آید ذكر كنید چرا كه لزوما برای خواننده بدیهی نیست. آوردن این بدیهیات باید در همان یكی دو جمله آغازین باشد. مثلا این جمله را در نظر بگیرید:
فریدون كسی است كه ضحاك ماردوش را از سریر سلطنت به زیر كشیده و در دماوند به بند می‌كشد.
هیچ اشاره‌ای به این موضوع نیست كه این فریدون كیست. پادشاه است، افسانه‌ای یا تاریخی است و در چه زمانی می‌زیسته و غیره... به جای جمله فوق می‌توان چنین گفت: فریدون از پادشاهان معروف اسطوره‌ای ایرانیان است.
اما نیازی نیست كه در توضیح زیاده‌روی كنید و مثلا كلمه پادشاه را توضیح دهید. معمولا تكرار لازم نیست. مثلا: <رستم فرخ‌زاد سردار سپاه ایران در جنگ قادسیه بود.>
به اندازه كافی گویا است. دیگر لازم نیست بگوییم:
رستم فرخ‌زاد یك ایرانی بود و از سرداران سپاه ایران بود. او سردار سپاه ایران در جنگ قادسیه بود.
▪ بخش آغازین:
بخش آغازین یا پیش درآمد بخشی است كه پیش از نخستین سرفصل (زیر عنوان) می‌آید. این بخش بالای فهرست مندرجات نشان داده می‌شود (اگر مقاله بیش از سه زیرعنوان داشته باشد). بخش آغازین باید اهمیت موضوع، نتایج آن و اینكه اصلا چرا باید برایمان مهم باشد را شرح دهد.
▪ جمله نخست:
اگر موضوع تعریف می‌طلبد، جمله نخست باید تعریفی مختصر و منطقی از آن ارایه دهد تا جایگاه مفهومی و منطقی مقاله روشن شود. نخستین باری كه عنوان مقاله در متن می‌آید باید به صورت سیاه باشد ولی نه دفعات بعد. به علاوه عنوان نباید پیونددار باشد.
برای مثال مقاله‌ای پیرامون چارلز داروین نباید به این صورت آغاز شود:
داروین با انتشار اصل انواع سروصدای زیادی برانگیخت.
بلكه باید به گونه‌ای شبیه این آغاز شود:
چارلز داروین (۱۸۸۲-۱۸۰۹) یك زیست‌شناس و زمین‌شناس بود كه نظریه نوین تكامل را مطرح كرد.
▪ ویكی‌پدیا:
شیوه‌نامه نوشتن زندگینامه توضیحات و پیشنهادهای بیشتر و جامع‌تری پیرامون نوشتن مقالات زندگی‌نامه‌ای در بر دارد.
یك مشكل متداول این است كه مقاله‌نویسان اثری از آثار نویسنده را در صفحه مربوط به نویسنده پیونددار میكنند و سپس مقاله مربوط به آن اثر را بدین گونه آغاز میكنند: <الف سومین رمان او بود...> بدون آنكه اشاره كنند كه او به چه كسی برمی‌گردد.
اگر مقاله پیرامون شخصیت یا مكانی داستانی (خیالی) است به این موضوع اشاره كنید. ممكن است خوانندگان ندانند كه برره روستایی خیالی است. مثلا:
برره روستایی خیالی در مجموعه تلویزیونی ...
▪ بقیه بخش آغازین:
آنگاه به توضیح ادامه دهید. تعریف تا آنجا كه ممكن است باید برای یك غیرمتخصص قابل‌فهم باشد.اگر مقاله دراز است (طولانی‌تر از یك صفحه)، باقیمانده بند آغازین باید خلاصه‌ای از كل مقاله را ارائه كند. توجه داشته باشید كه اهمیت بنیادین یك موضوع، ممكن است علی‌رغم قابل‌فهم‌بودن بخش آغازین، بر یك خواننده غیرمتخصص پوشیده باشد. پس اهمیتش را به خواننده بگویید! مثلا:
جستارهای وابسته
ویكی‌پدیا: راهنمای مترجمان
همگرایی رسانه‌ها ادامه دارد
اگرچه بیل گیتس بنیانگذار مایكروسافت ۱۵ سال پیش از دفاتر بدون كاغذ حرف زد و چنین آینده‌ای را پیش‌بینی كرد، اما هنوز بسیاری از فایل‌های الكترونیك به‌دست چاپ سپرده میشوند. چرا كه خواندن متن چاپی ساده‌تر از خواندن بر روی اسكرین است. تنها تفاوت میان این دوران و دوره مورد نظر این است كه سونامی ایمیل‌ها در امواج چاپ رخ داده است. پیش‌بینی شركت‌های دات كام مبنی بر غلبه اینترنت و سایر رسانه‌های الكترونیك بر چاپ، تنها در مواردی مثل دفترچه‌ها و كاتالوگ‌ها به وقوع پیوسته است.
روزنامه‌ها بیشترین تاثیرات را بر بخش نیازمندی‌های خود دیده‌اند و مجلات هم برای خودشان وب‌سایت راه‌اندازی كرده‌اند و اعتبار چاپی خود را پشتوانه آن ساخته‌اند. این فعالیت‌های الكترونیك در عین حال باعث افزایش درآمد هم شده است.
چاپكاران در حال استفاده از وب و شبكه‌های پرقدرت تلفن برای انتقال عكس و مطلب هستند و حتی از وبلاگ، فتوبلاگ و روزنامه‌نگاری شهروندی هم بهره می‌‌برند.
چاپخانه‌های سنتی یا دیجیتال هم دارند از طریق وب مشتری‌یابی میكنند و سفارش‌های آنلاین می‌گیرند و خدمات <وب به چاپ> میدهند.
عدم علاقه جوانان به محصولات چاپی و كاهش شمار اشتراك در بسیاری از كشورها به دلیل تغییرات جمعیتی، تا حدود زیادی با انفجار نشریات رایگان متوازن شده است و هنوز بسیاری از مشتریان برای كسب اطلاعات و یا خرید كالا بر انواع گوناگونی از رسانه‌ها متكی هستند و در حالی كه بسیاری از افراد از سرعت و رنگ در فضای سایبر لذت می‌‌برند هنوز كماكان همان عده از یك كتاب یا روزنامه یا از مجلات تخصصی هم لذت می‌‌برند و اوقات فراغت خود را با آنها می‌‌گذرانند.
رقابت رسانه‌ای كماكان به تصورات مشتریان و رسانه‌داران دامن می‌‌زند و چاپ هم با ایده‌های تازه و مدل‌های تجاری جدید و امكانات تكنولوژیك در كنار آن‌هاست.
پانویس
البته عبارت پیش‌درآمد در ابتدای متن آورده نمی‌شود.
خوب؛ كافی بود؟ اگر نه؛ خودتان مستقیم بروید سر وقت ویكی پدیا.
البته عبارت پیش‌درآمد در ابتدای متن آورده نمی‌شود.
خوب؛ كافی بود؟ اگر نه؛ خودتان مستقیم بروید سر وقت ویكی پدیا.
منبع : سایر منابع
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران اسرائیل غزه مجلس شورای اسلامی دولت نیکا شاکرمی معلمان رهبر انقلاب دولت سیزدهم مجلس بابک زنجانی شهید مطهری
آتش سوزی تهران پلیس قوه قضاییه پلیس راهور زلزله شهرداری تهران آموزش و پرورش فضای مجازی سلامت سازمان هواشناسی دستگیری
قیمت طلا قیمت خودرو قیمت دلار بازار خودرو خودرو دلار بانک مرکزی ایران خودرو حقوق بازنشستگان سایپا کارگران تورم
سریال نمایشگاه کتاب جواد عزتی عفاف و حجاب تلویزیون فیلم سینمایی مسعود اسکویی سینما رضا عطاران سینمای ایران دفاع مقدس فیلم
مکزیک
رژیم صهیونیستی فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس نوار غزه چین انگلیس اوکراین ترکیه نتانیاهو یمن
استقلال پرسپولیس فوتبال سپاهان علی خطیر تراکتور لیگ برتر ایران لیگ قهرمانان اروپا رئال مادرید باشگاه استقلال بایرن مونیخ لیگ برتر
هوش مصنوعی هواپیما تلفن همراه اپل اینستاگرام گوگل همراه اول واکسن تبلیغات ناسا عیسی زارع پور
کبد چرب فشار خون بیمه کاهش وزن بیماری قلبی دیابت مسمومیت داروخانه