دانشگاه‌های آمریکا در حسرت دانشجویان خارجی

با گذشت ۷ سال از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر، دانشگاه‌ها و کالج‌های آمریکایی متوجه شده‌اند که میزان ثبت نام دانشجویان خارجی در مراکز تحصیلی آمریکا به شدت کاهش یافته و در صورتی که این روند به همین منوال ادامه یابد، سیاستمداران آمریکایی باید در انتظار تبعات ناگوار آن باشند. هر چند که هنوز علت کاهش تمایل و ثبت نام دانشجویان خارجی در آمریکا دقیقا مشخص نشده ولی مسوولین مربوطه تلاش‌های جدیدی را برای معکوس کردن این روند از طریق ارایه کمک هزینه‌های تحصیلی بیشتر، تسهیل نمودن روند صدور ویزا، استخدام دانشجویان بعد از فارغ‌التحصیل شدن و... آغاز کرده‌اند.
بر اساس تحقیقی که انستیتوی بین‌المللی آموزش و پرورش آمریکا انجام داده میزان ثبت نام دانشجویان خارجی در طول سال‌های ۲۰۰۴ – ۲۰۰۳ نزدیک به ۴/۲ درصد کاهش داشته که این میزان اولین کاهش در ثبت نام دانشجویان و دانش‌آموزان خارجی در طول سه دهه گذشته در آمریکاست. در حال حاضر علت یا علت‌های احتمالی رکورد ثبت نام دانشجویان خارجی دقیقا مشخص نیست و گفت‌وگوهایی در این خصوص در میان سیاستمداران آمریکایی که در جستجوی راهی برای بازگرداندن شرایط به قبل از حملات یازدهم سپتامبر هستند، در جریان است. اهمیت ورود دانشجویان خارجی به آمریکا از آن جهت برای این کشور حایز اهمیت است که بسیاری از دانشگاه‌های آمریکا برای انجام کارهای تحقیقاتی و علمی مخصوصا در حوزه‌های علوم و مهندسی به شدت به دانشجویان خارجی وابسته هستند. بسیاری از دانشجویان خارجی یا در انجام پژوهش‌های تحقیقاتی و علمی کمک می‌کنند و یا در کالج‌ها و دانشگاه‌ها مشغول به تدریس می‌شوند.
در همین خصوص خانم «کاترین استیمپسون» رییس دانشگاه نیویورک با اشاره به اینکه انسان‌ها در دنیایی زندگی می‌کنند که همه در آن به یکدیگر وابسته هستند می‌گوید: آینده علم، ریاضی و سلامت آمریکا به تعداد دانشجویان بین‌المللی وابسته است.
آمریکا که در طول شش سال گذشته میزبان بیش از نیم میلیون دانشجوی خارجی بوده، از طریق پولی که این دانشجویان به اقتصاد ملی آمریکا تزریق می‌کردند علاوه بر استفاده‌های علمی از آنها، عایدات مادی زیادی نیز از طریق اجاره مکان، هزینه‌های زندگی، حق بیمه، فروش کتاب و... کسب کرده است. بنابر گزارش انجمن ملی معلمان بین‌المللی NAIE دانشجویان خارجی در خلال سال‌های ۲۰۰۵ – ۲۰۰۴ بالغ بر ۳/۱۳ میلیارد دلار در اقتصاد آمریکا مشارکت مالی داشته‌اند اما این تنها ضررهای مادی و جنبه مالی نیست که سبب نگرانی مقامات آمریکایی شده است.
ریچارد ویلر، رییس کالج فارغ‌التحصیلی در دانشگاه ایلینویز نگران کاهش حضور دانشجویان خارجی در کالج تحت سرپرستی خود است که منجر به فقدان مهارت‌های لازم در قسمت علوم و مهندسی دانشکده مخصوصا در سطح فارغ‌التحصیلی شده است، جایی که دانشجویان خارجی از مولفه‌های کلیدی هستند و یک سوم میزان دانشجویان فارغ‌التحصیل شده را تشکیل می‌دهند. کالجی که آقای ویلر سرپرستی آن را به عهده دارد بعد از یازدهم سپتامبر با ۳۰ درصد کاهش دانشجویان خارجی مواجه بوده است.
او در این خصوص می‌گوید: دانشگاه ما شهرت زیادی در برنامه‌های علمی و مهندسی دارد، این چیزی است که دانشجویان بین‌المللی ما را که اکثرا از کشورهای چین، هند و کره جنوبی هستند به این دانشگاه جذب می‌کند. او در ادامه اظهارات خود با اشاره به اینکه دانشجویان بین‌المللی خیلی برای انجام تحقیقات علمی و پژوهشی در آمریکا اهمیت دارند می‌گوید: چیزی که هشداردهنده است این احتمال است که ما در حال از دست دادن دسترسی خود به این افراد باهوش هستیم.
● نقش رقابت‌های جهانی
هر چند که سیاستمداران آمریکایی علت احتمالی کاهش ثبت نام دانشجویان خارجی را ناشی از عواقب حملات یازدهم سپتامبر بر افکار عمومی جهان می‌دانند، ولی خانم دبرا استوارت، رییس شورای مدارس فارغ‌التحصیلی آمریکا که سازمان او مسوول پیگیری میزان تحرک و پویایی دانشجویان فارغ‌التحصیل است، باور دیگری دارد و معتقد است که نباید نقش رقابت‌های بین‌المللی را در این خصوص نادیده گرفت.
او در این خصوص می‌گوید: نمی‌توان همه جوانب کاهش تعداد ثبت نام دانشجویان بین‌المللی را به یازدهم سپتامبر سنجاق کرد و باید به رشد رقابت‌های بین‌المللی در انگلیس، استرالیا، کانادا و حتی چین نیز توجه کرد. خانم استوارت با اشاره به اینکه اکثر این رقابت‌ها از سیستم تحصیلی و آموزشی آمریکا ناشی شده گفت: باید این موضوع را تصدیق کنیم که ما دیگر تنها مقصد تحصیل برای دانشجویان در جهان نیستیم، در حال حاضر دانشگاه‌های اروپایی تلاش‌های گسترده‌ای را برای ساده و موثر کردن تحصیلات دوران دکترا به ۳ الی ۴ سال که در آمریکا ۵ الی ۶ سال به طول می‌انجامد، آغاز کرده‌اند.
در همین حال هند و چین که در حال تبدیل شدن به قدرت‌های اقتصادی هستند شرایط برای تحصیل را در خاک خود گسترش داده‌اند که در این خصوص می‌توان به افزایش ۴۴ درصدی ثبت نام در منطقه شانگهای در طول سال‌های گذشته اشاره کرد. در همین حال فرصت‌های تحصیلی در کشورهای کمتر توسعه‌یافته نیز دانشجویان زیادی را به علت هزینه‌های کمتر، شهریه و مکان به خود جلب کرده است. با این حال استوارت به آینده‌ی تحصیل دانشجویان بین‌المللی در آمریکا امیدوار است و بر این باور است که در طول سه سال آینده میزان ثبت نام دانشجویان بین‌المللی در دانشگاه‌های آمریکا مجددا به زمان قبل از حملات تروریستی یازده سپتامبر بازمی‌گردد. به نظر او مهمترین شرط برای تحقق یافتن این امر آن است که آنها بتوانند کیفیتی را برای دانشجویان فراهم کنند تا بتوانند مجددا آنها را به دانشگاه‌های آمریکایی جذب کنند.

منبع : گزارش