آیا روسیه در تکنولوژی عقب می‌ماند!

در طول بیش از دو دهه اخیر جهان شاهد ظهور دو قدرت بزرگ در صحنه بازار تكنولوژی جهان یعنی چین و هند بود. این دو ملت از وضعیت كاملاً عقب افتاده در تكنولوژی شروع كردند ولی این راه و مسیر طولانی را پس از اتخاذ تدابیر مناسب طی كردند.آنها با وجود نبود زیرساخت‌های لازم در كشورهایشان توانسته‌اندبه این موفقیت دست یابند. در دانشكده‌های مهندسی هند، برق جیره‌بندی شده بود و خیلی‌ها تا سال ۸۰ حتی كامپیوتر ندیده بودند اما با وجود موانع زیاد، هندی‌ها یكایك شركت‌های Silicon Valley را تصرف كردند و بوی زردچوبه هندی در اتاق‌های كامپیوتر آنها بیش از بوی سرخ كردنی‌ها و برگرهای آمریكایی به مشام می‌رسد.
چینی‌ها جهت بازدید از نمایشگاه كامپیوتر به صف ایستاده‌اند. چین در دنیای تكنولوژیهای پیشرفته از روسیه جلو افتاده است.
از طرف دیگر روسیه علیرغم زیرساخت‌های قوی و سیستم آموزشی توسعه یافته، كه بهترین مهندسان و دانشمندان جهان را تربیت می‌كنند، در معرفی خود به عنوان یك بازیگر اصلی در بازارهای جهانی تكنولوژی ناموفق بوده است. متخصصین نرم‌افزار و برنامه‌نویسان روسیه به جهت كارهای برجسته در روسیه معروف هستند ولی در صنعت نرم‌افزار دنیا عملاً ناشناخته مانده‌اند.
برای تكنولوژی‌های جدید روسیه در فرآیندهای مدیریتی و تولیدی ، كاربردی وجود ندارد در حالیكه بازارهای روسیه برای كالاهای جدید كه با همین اختراعات ساخته شده‌اند باز مانده است. این كشور پیشرفته تكنولوژیكی دنیا، قادر نبوده تا علم خود را به مزیتی برای خود تبدیل نماید و به یك بازار دمپینگ برای كالاهای مصرفی دنیا تبدیل شده است.
هند و چین به نقطه عطف توسعه خود رسیده‌اند و چون فاصله آنها و بازارهای غربی در اثر انقلاب تكنولوژی اطلاعات پر شده است، می‌توانند گام‌های بزرگی به جلو بردارند. از آنجائیكه آنها بیش از ۳۰ تا ۵۰ سال در قرن گذشته از بقیه عقب مانده‌اند مصمم هستند تا این فاصله و عقب‌افتادگی را در استانداردهای تكنولوژیكی كم كنند.
توسعه و همه‌گیر شدن آموزش‌های فنی در بخش خصوصی و نبود مشكل زبانی (انگلیسی، زبان رسمی هند و زبان آموزش فنی این كشور می‌باشد) نقش عمده‌ای در ظهور هند در بازار تكنولوژی دنیا بازی می‌كند. درضمن چینی‌ها نیز از قدرت خرید عظیم و پراكندگی ملتشان در كشورهای دیگر نهایت استفاده را می‌كنند. تأكید و اصرار دائمی چینی‌ها، بر تولید محصول آماده و تشویق تولیدكنندگان برای مونتاژ و تولید در داخل كشور می‌باشد.
هر كسی كه با معجزه رخ داده در چین و هند آشنا باشد متوجه می‌شود كه دولت روسیه از اتخاذ تدابیر لازم در این زمینه امتناع كرده است. در حالیكه بحث‌های نامحدودی درخصوص مدل‌های اقتصاد كلان در روسیه ادامه دارد، بعید به نظر می‌رسد كه با سیستم موجود بتوان حتی كوچكترین تغییراتی در روسیه ایجاد كرد. البته اشتباهات بزرگی در چین و هند صورت گرفته و اقدامات لازم در دو دهه گذشته به نرسیده است، و توسط بوركرات‌ها مورد بحث‌های زیادی نیز قرار ‌گرفته است كه در نهایت فرآیند توسعه تكنولوژی ساده‌تر شده و كوشش‌ها و قدم‌هایی در جهت تولید و توسعه مستقیم و غیر مستقیم برداشته شده است. این قدم‌ها در روسیه، به عنوان یك كشور رقیب در بازارهای جهانی، در حال برداشتن می‌باشد و نشانگر مشكلات اقتصادی و اجتماعی زیادی است كه دولت روسیه در ۱۰ سال اخیر گریبان آن بوده است از جمله: ایجاد پارك‌های تكنولوژی در بین مردم، شهرها و پایتخت. دولت فدرال باید روی ایجاد این مناطق متمركز شود تا آنها موتور توسعه روسیه شوند. نگرش به پارك تكنولوژی در روسیه به طور متعارف با توسعه املاك تجاری، دفتر یا كارخانه مرتبط می‌باشد. اما در واقعیت یك پارك تكنولوژی می‌تواند در یك دانشگاه، مؤسسه و یا مركز اجتماعی و حتی در یك كارخانه ورشكسته بی‌استفاده ایجاد شود. اجزاء و عناصر لازم یك پارك تكنولوژی به شرح زیر می‌باشد:
كار آفرینان یا شركت‌هایی كه كار را در پارك‌های تكنولوژی شروع می‌كنند باید با سازمان‌های محلی گمرك، مالیاتی و دولتی از طریق یك دفتر معرفیِ شده ارتباط داشته باشند. لازم است شركت‌ها و كارآفرینانانی كه در حرفه‌های مرتبط با تكنولوژی مشغول هستند، وقت خود را برای كارهای بوركراسی اداری و دفترداری و غیره تلف نكنند. آزاد كردن شركت‌ها از بوركراسی جزء اولویت اول محسوب می‌شود. یك روش حل این مسئله این است كه پارك‌های تكنولوژی به عنوان شركت‌های خصوصی ثبت شوند كه بعداً بتوانند سهام خود را به مستأجرین بفروشند و همه كارهای اداری و مالیاتی و حسابداری را سرمایه‌گذار و صاحب پارك‌ها كه مجوز بهره‌برداری پارك را دارد انجام ‌دهد.
مانع بعدی برای ایجاد یك تجارت موفق، نبود مشاوره، اطلاعات و آموزش عملی مطمئن و سازنده می‌باشد. مدل‌های حرفه‌ای و تجاری می‌توانند در زمان كوتاهی از طریق همكاری با سازمان‌های و شركت‌های بین‌المللی توسعه یابند. یك بازدید كننده پارك تكنولوژی در صورتی كه برنامه مناسب حرفه‌ای و تجاری داشته باشد می‌تواند كار خود را در طول هفت روز شروع كند.
لازم است سرمایه‌گذاری كلان محلی دولتی یا خصوصی در این پارك‌ها جهت فراهم شدن ارتباطات انجام شود. توسعه اینترنت این كار را ساده‌تر و ارزانتر از قبل كرده است. ارتباط منجر به مشاوره، توان رقابت، آموزش از راه دور، همكاری و ایجاد موقعیت را سریعتر می‌كند. این موضوع باید جزء سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های لازم برای پارك تكنولوژی باشد.
دولت باید در مالیات‌ها تخفیف دهد تا بانك‌ها و مؤسسات مالی تشویق شوند سرمایه‌گذاری و ارائه خدمات مالی و وام‌های خود را به حرفه‌های پارك‌های تكنولوژی توسعه دهند. به زودی این كارها قسمتی از شبكه تجارت تكنولوژی خواهند شد. این كارها، شغل‌های با حقوق بالا، قراردادهای توسعه Offshore ، شركت‌های مشترك بزرگ، كارهای آزاد و فروش محصولات را ایجاد خواهند كرد. به عبارت دیگر، پروفسورهای با مهارت بالا، مهندسین، افسران ارتش و حتی تازه‌ فازغ‌التحصیلان می‌توانند برای این وام‌ها معرفی شوند. روسیه می‌تواند شركت‌های باكلاس كاملاً جدید و به لحاظ تكنولوژی غنی را یك شبه ایجاد كند. همانطور كه میلیونها بازرگان هنگام باز شدن بازار روسیه ظهور كردند.
یكی از اجزاء لازم جهت توسعه تجارت معافیت سه تا پنج ساله مالیاتی برای شركت‌های پارك تكنولوژی است كه شامل عوارض و مالیات‌های محلی و دولتی می‌باشد. واردات كالاهی لازم جهت زیرساخت‌های پارك‌های تكنولوژی باید معاف از همه نوع عوارض گمركی باشد مگر اینكه خارج از ناحیه معرفی شده معامله یا فروخته شود.
۱) به موازات باید كوشش‌‌هایی در جهت جذب شركت‌های تكنولوژیكی بین‌المللی به داخل بازار روسیه انجام شود. تولید انبوه محصولات با تكنولوژی بالا و تحقیق و توسعه در زمینه‌های مرتبط به آنها، در صورتی كه روسیه تمایل نداشته باشد تا مزایای خود را نسبت به كشورهای پیشرفته از دست بدهد، حیاتی خواهند بود. این موضوع باعث می‌شود تا شرایط لازم برای حضور شركت‌های چند ملیتی برای توسعه Onshore و تولید در روسیه برای بازارهای داخل و خارج مهیا شود. ایجاد یك كانال واحد رفع موانع و سیستم ارتباطی، باید جزء اول و ضروری این برنامه باشد.
تمامی درخواست‌های سرمایه‌گذاری در تكنولوژی‌های بالا باید در طول ۳۰ روز توسط یك كمیسیون دولتی شامل افراد سازمانهای دولتی، محلی و ریاست جمهوری روشن شود.
تمامی سرمایه‌گذاریهای كه بیش از ۱۰ شغل برای شهروندان روسی ایجاد می‌كنند باید شامل ۲ سال معاف از مالیات و پنج سال تخفیف مالیاتی شوند.
این كمیسیون باید اطلاعات بازار و تجارت را در خصوص مراكز با پتانسیل بالا برای حرفه‌های مرتبط با تكنولوژی جمع‌آوری كرده و بسط دهد.
مناطق ویژه تجارت تكنولوژی باید در هر شهری و منطقه‌ای توسط دولت مشخص شده و ایجاد شود. نقطه شروع این كار باید از صفر باشد. یعنی اینكه شركت‌های خارجی باید قادر باشند تا تجهیزات خود را وارد كرده و در طول ۳۰ روز كار خود را شروع كنند.
۲) دولت باید توسعه و رشد مدرسه‌ها و مؤسسات خصوصی و كوچك تكنولوژی را تشویق كند. امكانات آموزش از راه دور در این مدارس و مؤسسات این خلاء را پر می‌كند. این مؤسسات باید روی مهارت‌های برنامه‌نویسی تجاری و آموزش فنی متمركز شوند.
۳) خلاء دانش تجارت و بازرگانی مانع دیگری بر سر راه توسعه می‌باشد. دولت باید توسعه بانك‌های اطلاعاتی تجاری و تكنولوژی Online را برای همه شهروندان روسیه تشویق كند. پروژهٔ Country gateways توسط بانك جهانی پیشنهاد شده و راه ایده‌آلی برای این كار می‌باشد. یك بانك اطلاعاتی، جای خالی علم و تجربه را برای سالها و ماهها پر می‌كنند.
سودهای مستقیم و غیر مستقیم این اقدامات قابل بحث نیستند. این اقدامات عملاً سود خود را به میلیون‌ها نفر رسانده‌اند. در حالیكه سایر دولت‌ها این نتیجه‌گیری‌ها را پس از سالها تجربه و تحقیق دریافته‌اند، روسیه نمی‌تواند سستی‌ یا اهمال كاری به خرج دهد.
قانون اولیه ایجاد پارك تكنولوژی و جذب سرمایه‌های خارجی در روسیه باید سریعاً تهیه شده و پس از تصویب باید به بخش خصوصی اجازه داد تا این پارك‌ها را توسعه دهند. با ایستادن در خارج گود و كمك به ایجاد مشاغل از طریق حداقل كنترل، دو لت وظیفه اصلی خود را انجام داده است.
روسیه با داشتن پتانسیل‌های خوب، با تغییراتی در اقتصاد خود، می‌تواند نتایج بسیار خوبی به دست آورد.

نویسنده: آجای گویال، مدیر انتشارات نوراسكی ، عضو هیئت تحریریه مجله روسیه
The Russia Journal (ISSUE No.۶ (۴۹), DATE: ۲۰۰۰-۰۲-۲۱): www.russiajournal.com
[۱] Russia falling behind in technology

منبع : پارک فناوری پردیس