اصول پزشکی چینی

سنت چینی، همانند فلسفه اولیه یونانی، مبتنی بر نظریه عناصر( در این مدل پنج عنصر به جای چهارتای یونانی) است که برای توضیح و تبیین هر نوع تعاملی میان انسان و محیطش به کار می‏رود. این عناصر، یعنی چوب، آتش، خاک، فلز و آب، دارای ارتباط با یکدیگر تلقی می‏شوند؛ چوب آتش را بر می‏انگیزد، آتش با خاک ممزوج می‏شود، خاک فلز برمی‏آورد، فلز آب تولید می‏کند (مشابه میعان بخار روی یک سطح فلزی سرد) و آب با برانگیختن رشد گیاهان چوب را به دنیا می‏آورد.هر عنصر چند تداعی دارد، از اعضای بدن و عواطف گوناگون تا صداهای انسانی، فصول سال، رنگ‏ها ومزه‏ها، که همه با یک منطق ساده در آن جایگاه قرار داده شده‏اند و برای مثال چوب به بهار و رنگ سبز مربوط است. آتش به تابستان و آب به کلیه‏ها. برای غلبه سلامتی بر بدن، عناصر باید هماهنگ باشند؛ اگر یک عنصر برتری پیدا کند، ناخوشی پدیدار می‏شود
اطبای چینی اغلب علت بیماری را در یک عنصر مرتبط جستجو می‏کنند، برای مثال ضعف در کبد (چوب)، ممکن است ناشی از نقایص کلیه‏ها (آب) باشد. یک معده ضعیف (خاک) شاید حاصل عدم مهار یک کبد (چوب) بیش از حد فعال در اثر نقص در ریه‏ها (فلز) باشد.
مکمل مدل زیر بنایی پنج عنصر در طب چینی نظریه متضادها- یین و یانگ - است. طبق این نظریه همه چیز در عالم حاوی قطب مخالف خویش است و به وسیله آن متعادل می‏شود. یین، مؤنث، تیره و سرد است اما یانگ مذکر، روشن و گرم است
در طب سنتی چین، برای حفظ سلامتی باید بین یین و یانگ تعادل بر قرار باشد و بسیاری از بیماری‏ها را می‏توان ناشی از کمی یا زیادی یکی از آن دو دانست.
بخش‏های متفاوت بدن هم تحت تسلط یین یا یانگ توصیف می‏شوند: مثلا خون و مایعات بدن عمدتا یین هستند، در حالی که «کی» انرژی حیاتی، معمولا یانگ است. تصور می‏شود که «کی» در شبکه‏ای از کانال‏ها، یا نصف النهارها، در سراسر بدن جریان دارد و می‏توان با استفاده از طب سوزنی آن را تحریک کرد

منبع : واحد مركزی خبر