جمعه, ۲۶ بهمن, ۱۴۰۳ / 14 February, 2025
مجله ویستا

ترکیه و تحکیم دمکراسی


ترکیه و تحکیم دمکراسی
پیروزی حزب اسلام گرای عدالت و توسعه به همراه نیروهای ترقی خواه و اصلا ح طلب در ترکیه چندین دهه اقتدار آشکار و مخفی نظامیان نظامی گرا را ضعیف ساخته و پایه های دمکراسی نه چندان استوار ترکیه را تحکیمی تازه بخشیده است. ژنرال های ترک در پیروی از یک سنت ریشه دار نظامی گرایی و به نام تفسیری نادرست از لا ئیسم برای چندین دهه مانع رشد دمکراسی و مروج نظامی گرایی در جامعه ترکیه بوده اند.
جامعه مدنی ترکیه در اشکال بیانی گوناگون خود دریافته است که برای ورود به اروپا و بهره گیری از حقوق تضمین شده شهروندی دراتحادیه اروپا می باید نبرد بر ضد ژنرال ها و نظامی گرایی را شدت ببخشد. نیروهای سیاسی ترکیه و قبل از همه حزب عدالت و توسعه دریافته اند برای ورود به اروپا نه تنها می باید از جامعه نظامی فاصله بگیرند بلکه می باید به اروپا اثبات نمایند که محترم شمار حقوق مدنی و حقوق اقلیت ها هستند. ژنرال ها نیز دریافته اند که دیگر نمی توانند به نام دفاع از آنچه لا ئیسم می نامند مانع رشد دمکراسی شوند و هم چون اسب تروآی واشنگتن دراتحادیه اروپا عمل نمایند.
حزب اسلام گرای میانه روی عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان بعد از کارشکنی رئیس جمهور ترکیه نجدت سزر در جریان انتخاب رئیس جمهور جدید به عالی ترین شیوه دمکراتیک برای حل مساله متوسل شده مستقیما به رای مردم مراجعه کرد و از آن آزمون سربلند بیرون آمد. پیروزی این حزب می باید هم چون پیروزی دمکراسی بر میلیتاریسم و نظامی گرایی تلقی شود.
اروپا نیز می باید با حمایتی استواراز جامعه مدنی ترکیه ورود این کشور را به جامعه اروپا تسهیل کند تا ژنرال ها در پروسه ای مدنی به تمامی از نقش آفرینی خطرناک در حیات سیاسی محروم شوند.
اگر نیروهای راست (مثلا سارکوزی یا پاپ بندیکت شانزدهم) و نیروهای چپ رادیکال اقلیت در پارلمان اروپا (مثلا جولیتوکی یزا chieea.G) به دلا یل متفاوت مانع ورود ترکیه به اتحادیه اروپا شوند این عمل بدان مفهوم خواهد بود که اروپا نافی مبانی اعتقادی و حقوقی اولیه خود می شود. اروپا به مثابه اتحاد داوطلبانه نظام های مبتنی بر حقوق بانفی جنگ و باور به فرهنگ گفت وگو و صلح و با چشم بستن بر ریشه های قوی، فرهنگی، دینی، ... اصل شهروندی را پایه ارزش ها می داند.
تسهیل ورود ترکیه به اروپا آزمون بزرگ اروپا خواهد بود و آنچنان که ماسیمو دالما (Alema,D Mabimo ) وزیر امور خارجه ایتالیا اظهار می دارد: ورود یک کشور مسلمان ۶۰ میلیونی به اتحادیه اروپا به معضل نزاع تمدن ها برای همیشه پایان خواهد بخشید.
از طرفی دیگر با پیوستن ترکیه به اروپا، آمریکای حاضر در عراق و اروپا مستقیما برای نخستین بار در تاریخ، در جغرافیا همسایه می شوند و ملت ها می توانند تفاوت اتحاد داوطلبانه نظام های مبتنی بر حقوق را(اروپا) با روش جنگ های کشورگشایانه (آمریکا در عراق) ببیند.
نویسنده : دکتر امیر مدنی
منبع : روزنامه مردم سالاری