۱۴ راه برای عادت به کتابخوانی

تلاش برای اینکه کتاب خواندن برای تو عادت شود، درواقع همانند پناه بردن به قله‌ای است که تماما از رازهای زندگی ساخته شده است. (سامرست موام) خواندن و مطالعه بیشتر یکی از بزرگ‌ترین هدف‌هایی است که بیشترمردم آرزویش را دارند و برای آن تلاش می‌کنند.
و این نکته واقعا درست است که می‌گویند یک کتاب خوب می‌تواند بیش از اندازه خودش خرسندکننده و پاسخگوی نیازهای ما باشد. کتاب خوب می‌تواند درباره هر چیزی در فراسوی افق دید روزمره تو به تو آگاهی بدهد و می‌تواند شخصیت‌هایی را در برابر تو تصویر و تجسم کند،چنان که احساس می‌کنی همین الان دربرابر تو زنده ایستاده‌اند و تو آنها را در عالم واقعیت بسیار دیده و می‌شناسی.
اگر خواندن یک عادت روزمره باشد طبیعتا دوست داری که آن را ادامه دهی و راه‌های زیادی هست برای اینکه این عادت خوب را رشد دهی.
▪ کتابی پیدا کن که واقعا دوستش داشته باشی:
اولین راه آن است که واقعا درک کنی که خواندن کتاب کاری به شدت لذت‌بخش است البته اگر کتاب خوبی دردست داشته باشی. و کتاب خوب چیست؟ کتاب خوب کتابی است که بسیار سخت و پیچیده نباشد به حدی که تو به دلیل سختی مطالب آن خود را مجبور به خواندن آن نکنی. بنابراین اولین قدم آن است که اگر چنین کتابی بدستت آمد که میل و اشتیاقی به خواندن آن نداری، سریعا آن را رها کن و کتابی پیدا کن که واقعا دوستش داشته باشی و از موضوع و جملات و کلمات آن لذت ببری و بخواهی بفهمی بالاخره چه می‌شود.
اما علاوه بریافتن یک کتاب خوب درباره موضوع دلخواه با سطح مناسب درک خود، دومین قدم آن است که وقت کافی برای خواندن برای خودت طی ساعات شب و روز ایجاد کن: طوری که حداقل ۵ تا ۱۰ دقیقه درروز تنها برای این کار اختصاص دهی. مثلا عادت کن که به هنگام صرف صبحانه، نهار یا حتی شام (اگر به تنهایی صرف می‌کنی) کتاب بخوانی. این کار همراه با کتاب خواندن پیش از خواب درهر زمانی که آماده خواب می‌شوی مجموعا فرصت زیادی برای خواندن به تو می‌دهد بی‌آنکه مجبور باشی وقت خاصی را به آن اختصاص دهی و البته بهانه‌ای هم برای وقت نداشتن نخواهد بود. این به تنهایی شروع فوق العاده‌ای برای عادت به کتاب خواندن است. اما باز هم راه دیگری برای این کار هست:
▪ همیشه یک کتاب به همراه داشته باش:
هرجایی که می‌روی یک کتاب با خودت بردار. وقتی من خانه را ترک می‌کنم تقریبا همیشه مطمئنم که چند چیز را با خود همراه دارم: گواهینامه، کلید و کتابم یک کتاب کوچک. این کتاب همه جا با من است در اتومبیل، محل کار و اداره و در مواقع قرار ملاقات با دوستان و همکاران و تقریبا همه جا و همه جا مگر مکان‌هایی که می‌دانم شرایط و امکان برای خواندن نیست مثل سینما و تئاتر و... در اوقات انتظار همانند انتظار در مطب پزشک یا انتظار برای ملاقات با یک مسوول در امور کاری و روزانه می‌توانید سریعا کتاب خود را درآورده و شروع به خواندن کنید. این کار راهی عالی برای گذراندن وقت و ساعات کشدار انتظار است.
یک فهرست تهیه کنید: فهرست خوبی از تمام کتاب‌هایی که دوست دارید بخوانید تهیه کنید و آن را در جیب لباس و کتاب و مجله و دفتریادداشت خود یا در صفحه شخصی اینترنت خود قرار دهید و هر بار که شما درباره یک کتاب خوب مطلبی شنیدید نام آن را به فهرست خود وارد کنید و البته روی نام کتاب‌هایی که خوانده‌‌اید هم هر بار خط بکشید.
▪ یک حقه فنی:
یک بخش در جی میل خود از فهرست کتاب‌های خود بازکنید و سپس نشانی‌های الکترونیکی کتاب یا موضوعات مرتبط با کتاب را در آن فهرست وارد و هربار به آدرس خود ایمیل کنید در این صورت شما در این باکس خود فهرستی از کتاب‌های مورد علاقه یا خوانده خود دارید. به علاوه هر بار که کتابی را خواندید و یا به هر دلیل از فهرست خود حذف کردید آن را در فایلی با عنوان «خوانده شده» قرار دهید. به این ترتیب اکانت جی‌میل شما دفترچه یادداشت‌های کتاب و مطالعه شما نیز هست.
▪ جای خوب و دنجی درخانه برای خودتان پیدا کنید:
جایی که بتوانید به راحتی دراز بکشید (البته اگر خوابتان نبرد) و آن وقت یک کتاب دست بگیرید و بخوانید درجایی که چیزی حواس شما را پرت نکند چیزهایی مثل تلویزیون و کامپیوتر و یا موسیقی یا گفت‌وگوی اعضای خانواده که معمولا به راحتی سبب حواس‌پرتی می‌شوند. درصورتی که چنین جایی نداشتید سعی کنید چنین شرایطی را با حداقل امکانات برای خودتان ایجاد کنید.
▪ تماشای تلویزیون و اینترنت را کاهش دهید:
این کار البته ممکن است برای بیشتر مردم دشوار باشد. با این همه هنوز هم هر دقیقه از زمانی که شما از دیدن تلویزیون یا اینترنت منصرف می‌شوید می‌توانید آن دقیقه را صرف مطالعه کنید. این کار هم می‌تواند ساعاتی اختصاصی برای کتاب خواندن ایجاد کند.
▪ برای کودکان خود کتاب بخوانید:
اگر شما دارای فرزند هستید روشن است که باید برای آنها کتاب بخوانید. شما ملزم هستید عادت به خواندن را در کودکان خود ایجاد کنید و کتاب خواندن برای آنها در کودکی بهترین راه است که درعین حال کمک می‌کند که در زندگی خود موفق‌تر و راحت‌تر از شما باشند. برای این کار تعدادی کتاب‌های مهم کودکان را پیدا کنید و اوقات بیشتری را برای خواندن با کودکان خود صرف کنید با این کار در عین حال عادت به خواندن را درخود نیز بیدار می‌کنید.
▪ دفتر یادداشتی برای خود و کتاب‌هایتان داشته باشید:
همان طور که درباره یادداشت مشخصات کتاب و نویسنده ذکر شد بهتر است دفترچه‌ای برای کتاب‌هایی که می‌خوانید تهیه کنید که در آن علاوه بر نام نویسنده و کتاب زمان شروع و خاتمه مطالعه آن را نیز یادداشت کنید و نیز از هر نکته یا موضوعی که مناسب و مهم می‌دانید یادداشت‌برداری کنید و افکار و احساس خود را درباره آن کتاب بنویسید. این کار برای شما بسیار رضایت‌بخش است که پس از گذشت چند ماه به این دفتر مراجعه کنید و ببینید چه میزان کتاب خوانده‌اید.
▪ گاهی به کتابفروشی کتاب‌های دست دوم بروید:
یکی از علائق من این است که به کتابفروشی‌های دست دوم بروم جایی که کتاب‌های کهنه و قدیمی مورد علاقه خود را می‌توانم به راحتی پیدا کنم و البته مقادیری پول نیز صرفه‌جویی کنم چون گاه پیش آمده که تنها با مبلغ هزینه یک کتاب توانسته‌ام یک دوجین کتاب بخرم، این راه خوبی است برای آنها که گران بودن کتاب را بهانه کتاب نخواندن خود می‌کنند. رفتن به کتابفروشی‌ها را عادت منظم خود کنید.
یک روزکتابخانه برای خود داشته باشید: راه ارزان‌تر برای دستیابی به کتاب‌های مورد علاقه رفتن به کتابخانه است. البته اگر هفته‌ای یک بار سفری به یک کتابخانه عمومی و یا کتابخانه دوستان خود داشته باشید.
▪ نیازی نیست شاهکارهای ادبی و علمی بخوانید:
سعی کنید کتاب‌هایی بخوانید که واقعا شما را مجذوب خود کند. حتی اگر این کتاب یک شاهکار ادبی و هنری نباشد. این کتاب‌ها حتی اگر شاهکار نباشند، شما را علاقه‌مند به خواندن می‌کنند و این همان هدفی است که
مد نظر شماست. پس از آنکه عادت به خواندن را در خود به میزان کافی پرورش دادید، آنگاه می‌توانید به سراغ کتاب‌های سخت‌تر و جدی‌تر بروید. اما اکنون و درآغاز راه تنها و تنها کتاب‌هایی را بخوانید که خواندن مطالب آن برای شما آسان و لذت‌بخش باشد هرچند دیگران بگویند چه کتاب‌های سطحی و پیش پا افتاده‌ای!!
شهرت نویسندگانی نظیر جان گریشام و استفان کینگ و تام کلانسی و رابرت لودلوم و دیگر نویسندگانی از این دست در کشور‌های انگلیسی‌زبان دقیقا به همین دلیل است. آثار این نویسندگان در میان مردم محبوبیت دارد و پرفروش است زیرا این کتاب‌ها اکثرا دارای داستان‌های بسیار عالی و پرکشش هستند که خواندن و درک آنها برای عموم مردم بسیار جذاب و آسان است. در واقع این نویسندگان داستان‌گویان و قصه‌پردازان بزرگ و ماهری هستند که می‌دانند چه طور مردم را درگیر داستان‌ها و آدم‌های خود کنند.
▪ ساعات مطالعه را با مراسم خاصی برای خود لذت بخش کنید:
مثلا با تهیه یک فنجان چای، قهوه و دیگر برنامه‌ها در کنار برنامه کتابخوانی خود ساعات مطالعه خود را به دلپذیر‌ترین اوقات روز خود مبدل کنید. کارهای دیگر هم مهم است که مثلا روی یک صندلی راحت لم بدهید در وقت طلوع یا غروب آفتاب بخوانید یا در ساحل و یا در زیر یک درخت در علفزار یا پارک هرجایی که خواندن را برای شما دلپذیر‌تر می‌کند.
▪ اهداف عالی برای خود تعیین کنید:
مثلا به خود بگویید که می‌خواهم امسال تا آخر سال ۵۰(یا ۳۰ یا هر تعداد دیگر) کتاب را تمام کنم. آنگاه برای انجام این هدف شروع به کار کنید اما دقیقا به یاد داشته باشید که این کار نباید به قیمت فشار بر شما تمام شود. فراموش نکنید اصل مهم‌تر این است که از خواندن کتاب‌ها لذت ببرید.
ساعت یا روز مشخصی در هفته یا ماه برای مطالعه تعیین کنید: اگر تلویزیون ویا کامپیوتر را خاموش کنید شما احتمالا می‌توانید به کتاب خواندن بپردازید در این مواقع (اغلب بعد از شام) شما و احتمالا دیگر افراد خانواده مطالعه شبانه را شروع می‌کنید؛ حال اگر یک روز مشخص را در هفته یا ماه به خواندن اختصاص دهید و البته اگر افراد خانواده را ترغیب کرده باشید که دراین برنامه به شما بپیوندند و یک روز خاص را تماما به مطالعه اختصاص دهند، در این صورت یک برنامه شادی‌بخش عالی خواهید داشت که تجربه مشترکی میان شما با دیگر افراد خانواده خواهد بود و می‌توانید بعدا راجع به آن با هم صحبت‌های جالبی داشته باشید.

نوشته لئو بابوتا
مترجم:میترااسدنیا

منبع : روزنامه تهران امروز