ما در کجای حرکت هاشمی ایستاده‌ایم؟

بی‌شک آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی از جمله تاثیر‌گذارترین رجال سیاسی ۴۰ سال اخیر ایران بوده است. اگر نگاهی کوتاه به زندگی سیاسی وی بیافکنیم درخواهیم یافت که حضور وی در هر عرصه ضمن تقویت آن موضع، وی را حائز نقشی استراتژیک و بی‌بدیل در آن حوزه ساخته است.
انتقادات صریح و شفاف آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در روزهای اخیر از دولت نهم، که با ناخرسندی شدید حامیان دولت همراه بوده، این سؤال را به اذهان آگاهان به مسائل سیاسی متبادر کرده‌است که کدام ضرورت سبب شده تا ایشان در چنین مقطعی و در حالی‌که تنها چند ماه به پایان کار دولت نهم باقی مانده‌است، این‌چنین صریح و شفاف لب به انتقاد بگشاید؟
برای پاسخ به این سؤال شاید لازم باشد مقداری به گذشته رجوع‌ کنیم و دوره‌های مختلف حیات سیاسی این شخصیت برجسته سیاسی کشور را به یاد آوریم.
حیات سیاسی هاشمی رفسنجانی تاکنون به دو دوره قابل تفکیک بوده است:
ـ هاشمی؛ مرد انقلاب و مبارزه
در بحبوحه انقلاب و درست در زمانی که ایران آماده انتقال از حکومتی شاهنشاهی به جمهوری اسلامی‌ می‌شد هاشمی در کنار امام خمینی (ره) از رهبران اصلی جناح مذهبی و انقلابی بود‌. عضویت در شورای انقلاب، ریاست مجلس شورای اسلامی ‌و فرماندهی جنگ تنها بخشی از سمتهایی است که او را پس از رهبر معظم انقلاب اسلامی بر فراز اغلب مردان سیاسی ایران در سال‌های پس از انقلاب ‌می‌نشاند.
ـ هاشمی؛ سیاست‌مدار عملگرا و سردار سازندگی
با تثبیت نهادهای کشور ونیز اتمام جنگ تحمیلی و نیاز کشور به بازسازی و توسعه اقتصادی، اکبر هاشمی ‌رفسنجانی در قامت یک رئیس جمهور با غالب نمودن نسبی تخصص در کشور و باز نمودن باب گفتمان توسعه‌، حجم عظیمی ‌از نیروهای انقلاب را وارد عرصه سازندگی نمود‌.
اصلاح تلقیات چپ‌گرایانه اقتصادی در عرصه عمومی ‌و فضیلت دادن به کسب ثروت و سرمایه از جمله خدماتی بود که جامعه ایران را به سوی اقتصاد آزاد، گفتگوهای باز فرهنگی و به دنبال آن توسعه سیاسی سوق داد.
با نگاهی کوتاه به هر دوی این دوره‌ها و نقش هاشمی در وقایع کشور به خوبی پیداست که وی هیچ‌گاه به طور کامل در غالب جناحی خاص نگنجیده است‌. همچنین وی از اغلب جریان‌سازی‌های افراطی یا تفریطی اجتناب ورزیده و دکترین عمل سیاسی خود را بر مبنای اعتدال بنا نهاده است.
نکته مهم دیگر در کلام هاشمی توجه ویژه به نحوه استفاده از واژه‌ها بوده است؛ چنانکه در تلقی عامه مردم نیز وی به عنوان چهره‌ای شناخته شده است که در دیپلماسی بر جملات خویش تسلط کامل دارد و منافع ملی و آرامش کشور را فدای شفافیت نابخردانه نمی‌کند‌.
درست، همین دلایل است که وی را در جامعه جهانی به عنصری مهم در تحولات ایران تبدیل می‌دارد‌. در بزنگاههای بحران‌خیز کشور، سران نظام موضع‌گیری‌های رسمی ‌را به وی سپرده‌اند و دول جهانی نیز هرگاه خواهان شنیدن صدای واقعی ایران هستند به اظهار نظر‌های او توجهی ویژه دارند.
ـ هاشمی؛ منتقدی صریح‌اللهجه
عمل سیاسی و نوع اظهار نظرهای وی در چند سال اخیر و در قامت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس مجلس خبرگان رهبری وارد مرحله‌ای تازه شده است‌. وی برخلاف گذشته شفافیت را پیشه خود ساخته و خطرات و ناکامی‌ها را به همه گوشزد می‌کند.
گو اینکه او چونان پدری که به فرزندانش نهیب می‌زند در جایگاه یکی از مؤثر‌ترین بنیانگذاران نظام جمهوری اسلامی ‌مسیر حرکت کشور را رضایت بخش نمی‌یابد‌.
هاشمی، منتقد و اصلاح‌جوست و عافیت طلبی و سکوت‌های مصلحت‌طلبانه را دیگر جایز نمی‌شمارد‌. او با در خطر دیدن آینده سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشور به اصلاح سازوکارها و تذکرات شفاف وپیاپی به دست اندرکاران کشور می‌پردازد.
به همین دلیل است که گاهی از شورای فتوا برای حل معضلات فقهی نظام سخن می‌گوید و گاهی مشروعیت مردمی‌نظام را متذکر می‌شود و از دیگر سو نارضایتی خود را از روند اداره کشور و سوء مدیریت آن با شفافیت هرچه تمام‌تر بیان می‌دارد.
هاشمی الگوی بسیار خوبی برای سیاست‌ورزی ما است که بقا را همیشه در گوشه نشینی و سلب مسئولیت از خود نبینیم‌. هشدارها و انذارهای هاشمی باید مورد توجه دلسوزان کشور و نخبگان اجتماعی باشد‌.
موقعیت ایران در کمین خطرات و بحرانهای گوناگون است. هاشمی در حال هزینه کردن همه سرمایه سیاسی چندین ساله خود برای اصلاح امور و تحقق افق آینده ایران است‌. به راستی ما در این حرکت کجا ایستاده‌ایم؟!

ع.گیلانی

منبع : خبرگزاری آفتاب