مقایسه اثرات سبوس خام و پایدار شده بر روی صفات اقتصادی طیور گوشتی

سبوس برنج از جمله محصولات فرعی برنج است كه در صورت رعایت اصول صحیح نگهداری می‌تواند بعنوان جایگزین ذرت در نظر گرفته شود. سبوس برنج عبارت است از لایه ظریف پوشاننده مغز دانه برنج كه حاوی گیاهك (جنین) می‌باشد. تركیبات سبوس برنج طبق نتایج ازمایشات انجام شده در پارك علم و فناوری گیلان حاوی ۱۲ درصد پروتئین، ۱۵ درصد چربی، ۴/۱۱ درصد كربوهیدراتهای در دسترس و ۳/۵۲ درصد خاكستر خام است. سبوس برنج دارای عوامل محدودكننده‌ای است كه از جمله می‌توان به ممانعت‌كننده تریپسین، فیتات و پوسته اشاره نمود. حرارت مرطوب و عمل‌آوری سبوس با آب گرم می‌تواند سبب كاهش فعالیت مهاركننده تریپسین و فیتات شود. در زمان استحصال سبوس برنج، باید كنترل شود كه میزان پوسته آن از ۵/۸% تجاوز نكند. عوامل مضر عمده كه علاوه بر اسیدهای چرب غیراشباع باعث فساد می‌شوند، عبارتند از آنزیم‌ها (مانند لیپاز، لیپوكسی ژناز و پراكسیداز)، حشرات و میكروارگانیزمها . پایدار كردن سبوس برنج به روشهای فیزیكی و شیمیایی صورت می‌گیرد. از جمله روشهای شیمیایی استفاده از موادی مانند EDTA و اتوكسی‌كوئین است و در روش فیزیكی استفاده از حرارت پائین، اشعه و غیره جزء روشهای رایج درنظرگرفته می‌شوند. نتایج در دسترس حاكی از استفاده از سبوس برنج در جیره حیوانات مختلف مزرعه‌ای از جمله طیور گوشتی می‌باشد.هدف از انجام این پروژه مقایسه اثرات گنجاندن سبوس برنج خام و پایدار شده روی بروز تواناییها و عملكرد اقتصادی جوجه‌های گوشتی بوده است. ۲۰۰ قطعه جوجه یكروزه بر مبنای یك طرح كاملاً تصادفی با ۵ تیمار و ۴ تكرار و ۱۰ مشاهده در هر تكرار تقسیم شدند. تیمارها شامل: ۱- تیمار Cont (بدون سبوس برنج)، ۲- تیمار Rbns۱۰ (۱۰% سبوس برنج خام)، ۳- تیمار Rbns۱۵­ (۱۵% سبوس برنج خام)، ۴- تیمار Rbs۱۰ (۱۰% سبوس برنج پایدار شده)، ۵- تیمار Rbs۱۵ (۱۵% سبوس برنج پایدار شده) بوده‌اند. شاخص‌های اندازه‌گیری شده شامل خوراك مصرفی، افزایش وزن، ضریب تبدیل، قیمت تمام شده یك كیلوگرم افزایش وزن، چربی محوطه بطنی، وزن سینه و وزن ران، در پایان هفته هفتم پرورش بوده است. در ۴۹-۰ روزگی هیچگونه اختلاف معنی‌داری در خوراك مصرفی و افزایش وزن در تیمارهای مختلف مشاهده نشد ولی در این دوره بین تیمارهای مختلف از نظر ضریب تبدیل اختلاف معنی‌دار وجود داشت . چربی محوطه بطنی و وزن سینه در تیمارهای مختلف هیچگونه اختلاف معنی‌داری نداشتند. وزن ران بجز در تیمار Rbns۱۵ كه با بقیه تیمارها اختلاف معنی‌دار داشت ، در چهار تیمار دیگر تفاوت معنی‌داری مشاهده نگردید. استنتاج كلی این است كه سبوس برنج را می‌توان در جیره طیور گوشتی تا سطح ۱۵% جایگزین نمود وپایدار كردن سبوس برنج موجب افزایش مدت نگهداری بدون تغییرات اساسی در تركیبات مواد مغذی و ارتقای عملكرد اقتصادی طیور خواهد شد.

منبع : مؤسسه مرغداری ایران