اینترنت، مسیری دوطرفه

نشریات اینترنتی میزبان همه کسانی هستند که علاوه بر اطلاع گیری، سودای شرکت فعال در تولید نشریه و حضور خلاق در رابطه ای زنده و متقابل و چند جانبه را در سر دارند. به دیگر زبان روزنامه نگاری سایبر خیابانی دوطرفه است. امکان ارسال فایل، گذاشتن نظرات و یا ارسال نامه های الکترونیک از ابزارهای تعامل در این نوع از رسانه ها است.ویژگی دوسویه گی (interactivity) تعامل یا کنش و واکنش متقابل در رسانه های سایبر به یک فرمت ویژه دلالت می کند. دست اندرکاران رسانه های سنتی مکتوب -تصویری وصوتی - همه میزبانان مدیران، سیاست گذاران، کارکنان ومدعوینی هستند که برای این یا آن گزارش و موضوع دعوت شده اند. اما نشریات اینترنتی میزبان همه کسانی هستند که علاوه بر اطلاع گیری، سودای شرکت فعال در تولید نشریه و حضور خلاق در رابطه ای زنده و متقابل و چند جانبه را در سر دارند. به دیگر زبان روزنامه نگاری سایبر خیابانی دوطرفه است. امکان ارسال فایل، گذاشتن نظرات و یا ارسال نامه های الکترونیک از ابزارهای تعامل در این نوع از رسانه ها است. در هر حال، ویژگی تعامل یا کنش و واکنش متقابل و دوسویه در رسانه های سایبر آشکارا به یک فرمت ویژه دلالت می کند، به فرمتی که اکنون کاملا بر این نوع از رسانه ها غلبه یافته است و در ادبیات رایج بین سایبر ژورنالیست ها به آن فرمت دو سویه می گویند. شش سطح دوسویه گی مورد استفاده در روزنامه نگاری سایبر که مورد استفاده رسانه های آنلاین نیست، در سال ۱۹۸۹ توسط کری هیتر شناسایی شد:
۱) سطح اول: امکانات جست وجو
عبارت است از پیچیدگی انتخاب موجود یا داشتن امکانات بیشتر جست وجو در حوزه های مورد نظر مخاطب.
۲) سطح دوم: درصد تلاش کاربران.
تلاشی است که کاربران باید اعمال کنندکه در واقع معرف درصد تلاش کاربر نسبت به درصد تلاش سیستم است. در این رابطه کاربر نباید تلاش فراوانی به خرج دهد، او صرفاً درخواست تماشای صفحه را برای رسانه سایبر منتقل می سازد و هرچه تلاش مخاطب برای کسب اطلاعات مورد نظر کمتر باشد، رسانه مورد استفاده او سایبرتر است.
۳) سطح سوم: پاسخ دهندگی.
پاسخ دهندگی در رسانه های سایبر صرفاً با اتکا بر انسان نیست، کامپیوترها هم در این پاسخ دهندگی نقش هایی را برعهده می گیرند. اوج دوسویه گی رسانه های سایبر همین تلفیق نقش های ارتباطی انسان و ماشین در فرآیند ارتباط است که در عمل به دوسویه گی هوشمند می انجامد.
۴) سطح چهارم: تسهیل ارتباطات بین فردی.
که همان استفاده از فروم های بحث و چت روم های زنده جزو موارد رایج در رسانه های سایبر است.
۵) سطح پنجم: سهولت در افزایش اطلاعات.
این حالت دوسویه گی در واقع خاص رسانه های سایبر است که در آن مخاطب در نقش سردبیر، (خبرنگار و یا گزارشگر) وارد عمل می شود و به اطلاعات رسانه سایبری که درحال مطالعه آن است می افزاید. برخی از مواردی که رسانه های سایبر امکان افزودن اطلاعات را در آنها به مخاطبان خود می دهند از این قرار است: افزودن صفحات وب، صفحات ویژه و سرگرمی، اعلام خبرهای تولدها، ازدواج ها و مرگ ها، نوشتن نقد فیلم و نمایشنامه و بالاخره نوشتن خبرها وگزارش های فرهنگی و سرگرم کننده.
۶) سطح ششم: نظارت بر کاربرد سیستم.
رسانه های سایبر امکان نظارت برکاربرد سیستم خود را ایجاد می کنند تا از سلائق یکایک مخاطبان خود نیز مطلع باشند. حتی برخی از رسانه های سایبر امکان افزودن اظهار نظر مخاطبان را نیز در ذیل گزارش های اصلی ایجاد کرده اند. بی بی سی در زمینه ویژگی تعامل یا دوسویه گی می گوید: در میان فعالیت های فرهنگی، روزنامه نگاری، بیش از هرعرصه دیگر از تحولات تکنولوژیک به ویژه در زمینه اطلاع رسانی تأثیر می گیرد. اینترنت، مهمترین دستاورد انقلاب ارتباطات، به پیدایش روزنامه نگاری اینترنتی انجامید و رابطه نشریه و خواننده، رابطه رسانه صوتی و تصویری و مخاطب را از رابطه یک سویه به رابطه ای متقابل و میان کنشی ارتقاءء داد. نشریات اینترنتی در تحقق دو کارکرد اساسی روزنامه نگاری یعنی اطلاع رسانی و طرح افکار و آرای متفاوت - نه تنها مکانیزم های متفاوت سانسور، خودسانسوری، سرمایه و توزیع را خنثی کردند، بلکه از محدوده ژورنالیسم مکتوب، صوتی وتصویری فراتر رفته و کارکردهای جدید خود را نیز خلق کردند.
● سه نوع دوسویه گی در روزنامه نگاری سایبر
اما در جمع بندی ویژگی دوسویه گی می توان گفت که به طور کلی سه نوع تعامل یا کنش و واکنش متقابل و دو سویه گی در رسانه های سایبر به چشم می خورد: تعامل جست وجوگرانه، تعامل کارکردی و تعامل انطباقی که می توان آنها را به این شکل معرفی کرد:
▪ تعامل جست وجوگرانه: تعامل جستجوگرانه مثل رفتن به صفحه بعد با دکمه برگشت در مرورگر (که این جست وجوگری به عنوان گونه ای از دوسویه گی را باید به عنوان اساس تحرک بسیار راحت مخاطب در سایت در نظر گرفت)
▪ تعامل کارکردی: مثل دریافت یا ارسال اتوماتیک پاسخ نامه های الکترونیک.
▪ تعامل انطباقی: مثل امکان استفاده از فروم و چت روم ها.

منبع : روزنامه ابرار