کمبود چربیهای مفید بدن را مختل می کند

طی چند سال اخیر تحقیقات فراوانی براساس زیست شناسی سوخت و ساز اسیدهای چرب صورت گرفته است كه بر رابطه ای مشخص میان توانایی یادگیری ، اختلالات توجه و رفتار، با كمبود اسیدهای چرب ضروری تاكید می كند. قدیمی ترین این تحقیقات در سال ۱۹۸۱ در مجله هیپوتزهای پزشكی به چاپ رسیده است كه طی آن ، تعداد زیادی از كودكان بیش فعال با كمبود اسیدهای چرب ضروری شده اند. همین تحقیقات نشان داد كه پسرها ۳ برابر دخترها به اسیدهای چرب ضروری نیاز دارند. به نظر می رسد ارتباط میان كودكان منكر مبتلا به اختلالات یادگیری و رفتاری با این یافته ، قابل توجه باشد.
این گزارش می افزاید: بتازگی در تحقیقی كه در دانشگاه پورودو به عمل آمده است نیز بر كمبود اسید چرب امگا ۳ و رابطه آن با افزایش اختلالات رفتاری ، نظیر بیش فعالی ، پرخاشگری ، اضطراب ، كج خلقی و اختلالات خواب پی برده اند . دكتر لئوگالاند متخصص اطفال در انستیتو تحقیقاتی گسل نیز كودكان دچار این اختلالات را با افزودنی های اسید های چرب ضروری تغذیه كرده و به نتایج بسیار مفیدی دست یافته است. براساس این گزارش ، باید به این مجموعه ، تحقیقات مجله لانست سال ۱۹۹۵ را نیز بیفزاییم كه میان شب كوری و نارساخوانی با كمبود اسیدهای چرب ضروری در كودكان بیش فعال پی برده است .
اسیدهای چرب ضروری نوعی چربی ویژه اند، كه بدن ما قادر به ساخت آن نیست و به همین دلیل باید آنها را از طریق تغذیه و جیره روزانه غذایی دریافت كنیم . نوزادان نارس یا كودكانی كه به دفعات آنتی بیوتیك گرفته اند و یا آن دسته از كودكانی كه دستگاه ایمنی ضعیفی دارند و دچار عفونت و آلرژی های پی در پی می شوند ، در معرض كمبود اسیدهای چرب ضروری قرار دارند.
اسیدهای چرب ضروری عمدتا به دو گروه تقسیم می شوند؛ امگا ۳ و امگا ۶ كه در روغنهای مایع ، نظیر روغن آفتابگردان و در سس مایونز و بسیاری از مواد غذایی ما بوفور وجود دارند و به همین دلیل بدن ما بندرت دچار كمبود آنها می شود؛ در حالی كه بیشتر ما با كمبود اسید چرب امگا ۳ مواجهیم ؛ زیرا طی دهه های اخیر ، رژیم غذایی جوامع شهری تغییرات شگرفی كرده است و با روشهای هیدروژنه كردن روغنها ، مقادیر چربیها ی خوب ، نظیر امگا ۳ كاهش بارزی یافته است.
امگا ۳ به طور طبیعی در روغنهای ماهی ، روغن كانولا، روغن كتان ، جوانه گندم و حبوبان وجود دارد. دانشمندان دریافته اند كه امگا ۳ موجود در روغنهای ماهی ، اثر محافظتی اثبات شده ای در دستگاه قلبی و عروقی و عملكرد و مغز و بینایی دارد.
نوع امگا ۳ بر عملكرد شبكیه ، بویژه در نور كم ، اثر مثبت دارد و نیز باعث تقویت حافظه ، افزایش قدرت تمركز گفتار و حركات ارادی بدن و بهبود عملكرد مغز می شود. تحقیقات نشان می دهد با وجود مطلوب بودن نوع تغذیه در امریكای شمالی، آمریكایی ها مقدار كمی امگا ۳ دریافت می كنند؛ بویژه این كه اهمیت چربی های مفید بی اطلاعند.
این در حالی است كه بسیاری از همین افراد، از افزودنی های مختلف برای تقویت رژیم غذایی خود استفاده می كنند. به همین دلیل توصیه می وشود روغنهای ماهی همراه با آب پرتقال یا آب لیمو و همچنین ویتامین به نوزادن و كودكان داده شود. در حال حاضر انواع كپسول های روغن ماهی حاوی اسیدهای چرب ضروری و ویتامین ها در سراسر جهان مصرف می شود؛ ولی در كشور ما می توان از مواد غذایی دیگر ، نظیر روغن آفتابگردان ، روغن زیتون و كتان و جوانه گندم و روغن ماهی استفاده كرد.
یك نكته كاملا كلیدی آن كه ، هرگز نباید شیرخواران را از شیر مادر محروم كرد؛ زیرا شیر مادر ۴ تا ۵ برابر مقادیر معمول اسیدهای چرب ضروری در مواد غذایی دیگر را در خود دارد. این مقادیر فراوان در شیر مادر، برای كودك در روزهای اول زندگی – با وجود حجم كم شیر- كفایت می كند و از سویی دیگر به تقویت ساختمان سلولهای مغزی و همچنین شبكیه چشم شیر خوار یاری می رساند.
اسیدهای چرب ضروری امگا ۳ و امگا ۶ آنقدر اهمیت یافته اند كه در بیشتر كشورهای صنعتی ، كارخانه های بسیاری اقدام به تولید و فروش محصولات حاوی این اسیدهای چرب ضروری كرده اند. تقریبا در كشورهای غربی كسی نیست كه خبری از آن نشنیده باشد و یا از گوناگونی محصولات آن بی خبر باشد. با وجود هیاهوهای موجود متاسفانه مصرف روغنهای جامد و یا بی خبری از فواید چربیهای ضروری و مفید، كار را به جایی رسانده است كه افراد بسیاری ، همه چربیها را چربی بد می شناسند. این در حالی است كه در تمام غذاهای موجود، چربی وجود دارد و در صورتی كه انتخاب فرد صحیح نباشد، تنها چربیهای بد مصرف می شود.
امروز محققان برای معرفی چربیهای خوب تلاش فراوانی می كنند و بی سبب نیست كه آن را به نام ویتامین اف (برگرفته از كلمه به معنی چربی ) به مردم معرفی می كنند.

منبع : بنياد انديشه اسلامي