نقش بصره و بنادر کرانه‌های شمالی خلیج‌فارس در روابط ایران و عثمانی (1263 ـ 1049 ه.ق / 1847 ـ 1639م)

نویسنده : نظامی - غلامحسین
محل نشر : بوشهر
تاریخ نشر : ۱۳۸۳/۰۶/۲۸
رده دیویی : ۹۵۵.۷۳۵
قطع : وزیری
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۲۵۸
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
شماره کنگره : DS۷۹/۹/ب۶ن۶
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۱۵۰۰
شابک : ۹۶۴-۸۱۵۷-۱۰-۳

موضوع تحقیق حاضر, بررسی روابط ایران و عثمانی از دوره شاه صفی صفوی تا زمان محمد شاه قاجار (1049ـ 1263 هـ ق/ 1639 ـ 1847 م) بر سر بین‌النهرین به طور اعم و بندر بصره به طور اخص است. به نظر نویسنده رقابت تجاری, یکی از مبانی روابط ایران و عثمانی بوده و تسلط سیاسی بر بصره یا در اختیار گرفتن تجارت این بندر, مایه بسیاری از اختلالات دو کشور به شمار می‌آمده است. یکی از اهداف پادشاهان ایران از حمله به بصره, بازگرداندن جریان بازرگانی و تجارت از بصره به بنادر جنوبی ایران بوده است. بندر بصره به دلیل دسترسی به خلیج فارس و ترانزیت تجارت با هند, آسیای غربی و آسیای صغیر, جایگاه ویژه‌ای داشت و عواید چشمگیر حکام بصره از بازرگانی و تجارتی که از هند تا اروپا را دربرمی‌گرفت عامل اصلی رقابت سلاطین ایران و عثمانی بر سر این بندر بود.مطالب کتاب در پنج فصل سازمان یافته است: 1 ـ آغاز کشمکش‌ها در دوره صفوی, 2 ـ جدایی رسمی بصره از ایران بر اساس معاهده زهاب, 3 ـ رقابت نظامی اقتصادی ایران و عثمانی در دوره نادرشاه افشار برای تسلط بر منافع تجاری بصره, 4 ـ کریم‌خان زند, اوج چالش تجاری با عثمانی و یک موفقیت تاریخی, 5 ـ افول تجاری ـ سیاسی بصره تا جدایی کامل از ایران. در کتاب همچنین متن چند عهدنامه و قرارداد و صلحنامه مربوط به بصره ضمیمه شده است. صفحات پایانی به کتابنامه و فهرست اعلام اختصاص دارد.