سه شنبه, ۱۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 30 April, 2024
مجله ویستا

جور مرا بکش


عبارت بالا از اصطلاحات میگساری و میگساران است كه چون میگساری بیش از آن توانایی باده نوشی نداشته باشد از دیگری خواهش می كند كه جورش را بكشد . یعنی باقی ماندهٔ محتوای پیاله را كه میزبانی یا ساقی مجلس به او تعارف كرده است بنوشد تا قطره ای در آن نماند .
آورده اند كه ...
جور واژه ای عربی كه از آن معانی ظلم و ستم و جفا و اعمال خلاف انصاف و وجدان از قبیل جور كردن و جور كشیدن ، یعنی مظلوم و جور پیشه و جزاینها افاده می شود .
در اصطلاح عرفانی باز می داشتن به كار آمده كه سالك را از سیر در عروج باز می دارد ولی عبارت جور كسی را كشیدن دو معنی دارد عام و معنی خاص .
معنی عام در تداول عامه به جای كسی تحمیل و تقبل امری صعب و ناگوار كردن است . اما در معنی خاص كه مورد بحث است جور نام یكی از خطوط جام جم است كه خط لب جام و پیاله می باشد .
توضیح آنكه جام شرابخواری در قدیم كه آنرا جام جم جمشید هم می نامیدند هفت خط معین و مدرج داشت كه نشانه های میزان باده گساری بود و باده نوش تا خطی شراب می ریخت یا می خواست كه توانایی نوشیدن آنرا داشته باشد چه در ازمنهٔ قدیم اگر باده نوش ، حتی یك قطره از شراب جامش را باقی می گذاشت خلاف ادب و تراكت تلقی گردیده ، شرابخوار مورد ملامت و تحقیر و تخفیف قرار می گرفت .
خط جور كه به روایانی خط اول و به روایت دیگر خط هفتم از خطوط هفتگانه جام جمشید به حساب می آید و در هر صورت آن را خطاب جام می گویند ، زیرا خطی است كه پیاله كاملاً مالامال شده ، بعد از آن شراب سرشار و سر ریز می شود و به گفته شادوران بدیع الزمان فروزانفر ، هیچ پهلوانی نمی توانسته است از عهده خوردن و سختی آن برآید اینكه باده گساران به هنگام باده گساری و پس از آنكه به حد اشباع رسیده اند به یكدیگر تعارف می كنند كه جور مرا بكش ، واژه جور مقتبس از همین هفت خط جام جم است یعنی باقی را تو بنوش تا در جام چیزی باقی نماند ، به همین ملاحظه آنرا خط جور گویند و سابقاً به هنگام باده نوشی و در عصر حاضر در رابطه با هر نوع خوراك اگر خورنده یا نوشنده احساس ضعف و ناتوانی كند زیاده روی را اصطلاحاً جور تلقی می نماید از دیگری می خواهند كه جورش را بكشد ، یعنی زحمتش را كم كند و آن خوراك یا نوشابه را نوش جان كند .
منبع : شمیم


همچنین مشاهده کنید