بازار بزرگ مکاره ی سفر

ما ادعا می‌كنیم كه جزو برترین كشورها در خصوص داشتن جذابیت‌های گردشگری هستیم. این مطلب را آن قدر شنیده و نوشته‌ایم كه راستش را بخواهید شده‌ایم مثل كسی كه هر روز چلوكباب بخورد ! چلوكباب چه ربطی به جاذبه های گردشگری دارد؟ خیلی هم ربط دارد. سلسله مطالب ذیل به شما ثابت می‌كند كه خوب هم ربط دارد. اگر در این زمینه شما نظری مخالف دارید می‌توانید عنوان كنید قول می‌دهم كه هیچكس توجهی به آن نكند!
ما با همه جذابیت‌ها و قابلیت‌هایی كه در صنعت گردشگری دنیا داریم محدودیت‌هایی هم داریم كه البته از این محدودیت‌ها نه تنها ناراحت نیستیم كه آن را جزو ارزش‌های خود نیز طبقه‌بندی می‌كنیم. حتماً می‌دانید كه توریسم زیر شاخه‌های مختلفی دارد كه از این زیر شاخه‌ها فقط چند تایی از آن را نمی‌توانید در ایران پیدا كنید. توریسم تفریحی به آن معنا كه دیگران مد نظر دارند در ایران یافت نمی‌شود و نباید هم یافت شود.
اما سایر زیر شاخه‌ها نه تنها می‌تواند وجود داشته باشد كه بهترین آنها هم وجود دارد. توریسم تاریخی، فرهنگی، ورزشی، علمی، ماجراجویی، درمانی، ترانزیتی، مذهبی، اكوتوریسم، و… به بهترین شكل در ایران وجود دارد. اما چرا با این همه قابلیت‌ها طبق بعضی از آمارها رتبه‌ی ما در جذب گردشگر از هشتاد هم فراتر رفته است؟
به چند دلیل عمده‌ی آن اشاره می‌كنم:
▪ ما هنوز نتوانسته‌ایم به سایر ملل دنیا بقبولانیم كه كشورمان از افغانستان و سودان و اتیوپی و بوركینافاسو امن‌تر است.
▪ ما هنوز نتوانسته‌ایم به سایر ملل دنیا همه قابلیت‌های توریستی خود را به درستی معرفی كنیم.
▪ ما هنوز نتوانسته‌ایم ناوگان حمل و نقل هوایی، ریلی، جاده‌ای و دریایی خود را مطابق با استانداردهای جهانی بهینه‌سازی كنیم.
▪ ما هنوز نتوانسته‌ایم گردشگرانی كه مایل به سفر ایران هستند را شناسایی و جذب كنیم.
▪ ما هنوز نتوانسته‌ایم به گردشگران داخلی اطلاعات درست و كاملی در خصوص جاذبه‌های كشور ارایه كنیم.
▪ ما هنوز نتوانسته‌ایم …
به ماجرای برگزاری نمایشگاه matta در كوالالامپور اگر توجه كنید به عمده‌ی مسایل پیش گفته پی خواهید برد. پس می‌پردازم به چگونگی برگزاری این نمایشگاه و حضور ایران در آن. لطفاً توجه فرمایید:
شاید یكی از دلایل عمده‌ای كه باعث شد نمایشگاه matta برایم جالب باشد ملاقات دو ساعته من با دكتر محسن امامی در مشهد بود. دكتر كه برخلاف دفعات گذشته با خانواده به مشهد آمده بود دلیل سفر را زیارت و خداحافظی خود و خانواده‌اش عنوان كرد. او تصمیم گرفته بود به مالزی اسباب‌كشی كند و فعالیت‌های خود را در آن كشور متمركز كند. و هم او بود كه از برگزاری این نمایشگاه باخبرم كرد. مالزی كشور مهمی است و جالب اینجاست كه تاكنون در هیچ یك از نمایشگاه‌های توریستی آن كشور ما شركت نداشته‌ایم. اما تا دلتان بخواهد در آلمان و اسپانیا و انگلستان و… نمایشگاه برپا كرده‌ایم و البته خواهیم كرد. تصمیم می‌گیرم این نمایشگاه را پیگیری كنم و در صورت امكان سفری به آنجا داشته باشم.
تماسهایی با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری می‌گیریم و از دوستان خود در آنجا می‌پرسیم كه نمایشگاه matta در مالزی چه نمایشگاهی است و برنامه حضور ایران در آن كشور چیست؟ تا ۶ روز مانده به برگزاری نمایشگاه تقریباً هیچكس نمی‌داند موضوع چیست. با دكتر ملك‌زاده تماس می‌گیرم و با وی در چند نوبت گفتگو می‌كنم. دكتر، مالزی را كشور مهمی می‌داند و عنوان می‌كند كه هر طور شده در این نمایشگاه حضور خواهیم داشت اما مشكل جای دیگری بود. از قرار معلوم بودجه‌ای برای حضور ایران در نمایشگاه matta در نظر گرفته نشده بود و آن طور كه بعداً متوجه می‌شوم چند روز قبل از برگزاری مبلغ اجاره محل در نمایشگاه واریز می‌شود و در آخرین لحظات حضور ایران در نمایشگاه matta كه یكی از مهمترین بازارهای توریستی منطقه شرق آسیا است قطعی می‌شود.
سالهاست كه كشور مالزی در حوزه‌ی گردشگری دارای ۲ نمایشگاه بزرگ است. یكی matta كه هر ۶ ماه یكبار برگزار می‌شود كه عمده شركت كنندگان آن آژانس‌های خدمات مسافرتی مالزی و دیگر كشورها هستند و دیگری نمایشگاه جهانگردی كوالالامپور. مالزی را ما یك كشور هدف در جذب گردشگر و مراودات توریستی می‌دانیم و اینكه چگونه در طی سالهای گذشته حتی نمی‌دانستیم چنین نمایشگاه‌هایی در این كشور برگزار می‌شود یكی از دلایل پیش گفته است یعنی عدم شناخت ما از بازارهای هدف. Matta هر ۶ ماه یكبار و نمایشگاه جهانگردی كوالالامپور هر سال یكبار برگزار می‌شود. اما تاكنون ما از این رویدادهای مهم نه تنها غافل كه اصلاً اطلاع نداشته‌ایم. اگر به منابع خبری رجوع كنید درخواهید یافت كه این نمایشگاه اصلاً در تقویم كاری سازمان نیز نبوده است. این قبیل نمایشگاه‌ها بهانه‌ای است تا دولت مردان ما در حوزه گردشگری یك بازنگری اساسی در فعالیت‌های تبلیغاتی خود داشته باشند و بررسی كنند آیا واقعاً حضور نمایشگاهی ما در سایر كشورها اهمیت دارد یا خیر. اگر دارد چه كشورهایی در اولویت می‌باشند. و آیا در كشورهای دارای اولویت فعالیتی صورت گرفته است یا خیر. نگارنده بر این باور است كه دفاتر نمایندگی كشورمان در كشورهای مختلف تا زمانی كه حوزه گردشگری در آنجا دارای نمایندگی نشده است می‌بایست نسبت به انعكاس این رویدادها به تهران همت گمارند. البته از قرار معلوم در آینده‌ای نامشخص دفاتر نمایندگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در همه سفارتخانه‌ها فعال خواهد شد كه این مهم می‌تواند این نقیصه را برطرف كند.
▪ باز گردیم به نمایشگاه matta:
ملاقات من با دكتر امامی تقریباً ۲۵ روز قبل از برگزاری نمایشگاه صورت گرفت و به پیشنهاد وی بود كه تصمیم گرفتم چه ایران در این نمایشگاه حضور داشته باشد و چه نداشته باشد یك شماره از مجله مسافران را به همین موضوع اختصاص داده و منتشر نماییم. كه حاصل آن نشریه شماره ۳۶ بود كه تماماً به زبان انگلیسی و ویژه توزیع در كشور مالزی منتشر شد. شما می‌توانید این نشریه را در سایت www.mosaferan.ir ببینید. در انتشار این شماره مسایلی نیز به وجود آمد كه در جای خود به آن خواهم پرداخت. هرچند ممكن است مطرح كردن بعضی از مسایل باب میل تعدادی از مدیران سازمان میراث فرهنگی و گردشگری كشور به خصوص چند تن از مدیران میانی استانها نباشد!
تا قبل از سفر «عدنان» وزیر جهانگردی مالزی و هیئت همراه به تهران شاید كمتر كسی تمایل به پرداختن به آن كشور را داشت. بعد از سفر عدنان به ایران و ملاقات با مهندس مشائی و امضای پروتكل همكاری‌های توریستی این امیدواری به وجود آمد كه تحولی در مناسبات گردشگری دو كشور ایجاد شود. به خصوص اینكه مردم مالزی به سفر بسیار علاقه‌مند هستند و طبق آماری كه وجود دارد هر ساله نزدیك به ۲۰ میلیون نفر از مردم مالزی به خارج از كشورشان سفر می‌كنند كه سهم ایران با همه علاقه‌ای كه مالزیایی‌ها به ایران دارند حدود ۲۰۰۰ نفر است.
اجازه بدهید توجه شما را به آمارهایی كه رسمی و غیر رسمی تاكنون منتشر شده است جلب كنم شاید به بعضی از دلایلی كه قبلاً نوشتم نزدیك‌تر شویم. طبق آمار هر روز نزدیك به ۳۰ پرواز مستقیم از شهرهای مختلف از قبیل تهران، مشهد، تبریز، شیراز، اصفهان، كیش، لار، بندرعباس، و …. به دبی مسافر حمل می‌كند كه شركت‌های آسمان، ایران‌ایر، ایران‌ایرتور، كیش‌ایر، آریا، امارات، العربیه و… وظیفه جابجایی سالانه نزدیك به یك میلیون و دویست هزار نفر از ایرانیان را به دبی به عهده دارند. لازم به یادآوری هم نیست كه ما در حال حاضر از نظر سیاسی و اجتماعی و ارضی مشكلاتی نیز با امارات متحده عربی داریم و از آن سو تعداد مسافران اماراتی كه به ایران سفر می‌كنند سالانه به ۵ هزار نفر هم نمی‌رسد و در مقابل اگر كشور مالزی را در نظر بگیریم می‌بینیم كه تنها ۲ پرواز در هفته از تهران به مقصد كوالالامپور انجام می‌شود كه آن هم عمدتاً تكمیل بوده و همیشه تقاضا برای آن بسیار زیاد است، و حال اگر كسی خواسته باشد از مالزی به ایران سفر كند رزرو جا در این دو پرواز هفتگی بسیار سخت است چرا كه عمدتاً صندلی‌های این پرواز در تهران به صورت رفت و برگشت قبلاً توسط ایرانی‌ها رزرو شده است.
پس به این ترتیب گردشگران مالزیایی می‌بایست توسط كشوری ثالث مثل امارات، بحرین، قطر و … به ایران سفر كنند. یعنی به جای ۵ ساعت پرواز مستقیم می‌بایست ۹ ساعت پرواز غیر مستقیم انجام دهند. حداقل ۵ ساعت انتظار در كشور ثالث را هم باید مد نظر داشت. یك موضوع جالب به خاطرم آمد كه نوشتن آن خالی از لطف نیست. وقتی از تهیه بلیت به مقصد مالزی توسط ایران‌ایر ناامید شدم تصمیم گرفتم حداقل نشریه را با ایران‌ایر به مالزی ارسال كنم اما وقتی هزینه ارسال بار توسط ایران‌ایر را با قطرایر مقایسه كردم بهتر دیدم این زحمت را به یك شركت هواپیمایی خارجی بدهم! و جالب‌تر اینكه وقتی «جعفر سال افزون» رییس ایستگاه مشهد این شركت متوجه شد كه بار ارسالی ما یك محموله فرهنگی است تخفیف دیگری هم در نظر گرفت كه همین جا از او تشكر می‌كنم. ولی از حق و انصاف هم نباید گذشت كه پرواز قطری بسیار منظم و راحت بود و البته قیمت مناسب‌تری هم داشت. این هم یكی دیگر از دلایل پیش‌گفته! بگذریم…● ورود به مالزی:
ساعت ۶ بعد از ظهر با هواپیمای مجهز قطر ایرویز به سمت دوحه پرواز می‌كنیم. معمولاً پروازهای با تاخیر در همه جای دنیا اتفاق می‌افتد كه البته تعجب‌برانگیز هم هست. اما در كشور ما معمولاً پروازهای بی‌تاخیر ما را متعجب می‌كند و این پرواز هم در كمال تعجب بدون تاخیر انجام شد!! پس از ۲ ساعت وارد دوحه می‌شویم و بعد از ۵/۳ ساعت انتظار با هواپیمایی بزرگتر و مجهزتر به سمت كوالالامپور پرواز می‌كنیم. رضا ایرانمنش مدیر وقت روابط عمومی و امور بین‌الملل شركت توسعه گردشگری ایران نیز كه با پرواز قطری از تهران به دوحه آمده است با همین پرواز به كوالالامپور می‌آید. شركت توسعه گردشگری ایران متولی برپایی غرفه ایران در نمایشگاه matta بود.
برای سفر به مالزی نیاز به دریافت ویزا نیست. اجازه اقامت حداكثر ۱۴ روزه بدون هیچ هزینه‌ای در فرودگاه بین‌المللی كوالالامپور كه یكی از زیباترین و مجهزترین فرودگاه‌های منطقه است صادر می‌شود اقامت بیش از ۱۴ روز نیاز به طی مراحلی دارد كه زیاد هم سخت نیست بعد از ورود به فرودگاه و طی كردن تشریفاتی ساده و مختصر قبل از آنكه از فرودگاه خارج شویم تابلویی كه اسم من و رضا ایرانمنش بر آن نوشته شده است توجه ما را جلب می‌كند. دكتر امامی اتومبیلی را برای ما به فرودگاه فرستاده بود. وقتی فهمیدم كه فاصله شهر تا فرودگاه نزدیك به ۵۰ كیلومتر است بیشتر به محبتی كه دكتر داشت پی بردم!
تصمیم می‌گیرم در تمام مراحل برگزاری نمایشگاه ایرانمنش را همراهی كنم. او توضیح می‌دهد كه در آخرین ساعات قبل از حركت وسایل نمایشگاهی را كه شامل اقلام تبلیغاتی و وسایل تزیین غرفه بوده است را مهیا و ارسال كرده است.
پس از استقرار در هتل legent هماهنگی‌ها برای برپایی هرچه بهتر غرفه ایران در نمایشگاه آغاز می‌شود. ملاقات با سفیر جمهوری اسلامی ایران در مالزی اولین اقدام است سفیر قول می‌دهد كه از هیچ گونه كمكی دریغ نكند و این گونه هم می‌شود و انصافاً او و همكارانش همه تلاش خود را می‌كنند تا غرفه‌ای آبرومند داشته باشیم.
سفیر در گفتگویی كه با من داشت مردم مالزی را گردشگرانی نجیب عنوان كرد و ابراز امیدواری كرد كه با تلاش بیشتر مسوولین گردشگری كشور امكاناتی فراهم شود تا این گردشگران با سهولت بیشتری به ایران سفر كنند. او گفت كه شیراز و اصفهان و مشهد شهرهایی هستند كه مالزیایی‌ها علاقه‌مندند تا از آنجا دیدن كنند. اسكی و كویر را هم جاذبه‌ای دیگر عنوان كرد كه كشور مالزی از آن بی‌بهره است. شاید به همین دلیل است كه یكی از خیابان‌های اصلی و پر تردد كوالالامپور به نام اصفهان نامگذاری شده است. ایرانمنش از فرصت استفاده می‌كند و در خصوص شركت مشتركی كه در شرف تاسیس است برای سفیر توضیح می‌دهد و از وی می‌خواهد كه در این زمینه نیز سفارت از هر گونه مساعدتی دریغ نكند كه سفیر در این زمینه هم قول می‌دهد هرگونه همكاری كه لازم است انجام دهد، و البته از ما هم قول می‌گیرد كه بعد از نمایشگاه مقداری از مجلات مسافران و اقلام تبلیغاتی مانند بروشور و پوستر و … را در اختیار سفارت قرار دهیم كه بین علاقه‌مندانی كه تعدادشان كم نیست توزیع كنند كه من در خصوص نشریه مسافران و ایرانمنش هم در رابطه با اقلام تبلیغاتی قول همكاری می‌دهیم كه در پایان نمایشگاه به قولمان هم عمل كردیم.
انتشار مسافران شماره ۳۶ به زبان انگلیسی برای توزیع در كشور مالزی خود حكایت جالبی دارد. شاید یكی دیگر از دلایل عقب‌ماندگی ما در بحث جذب گردشگر را بتوان در همین حكایت جستجو كرد. عمده مردم مالزی با ایران آشنایی چندانی ندارند. دلیلی هم برای آشنایی آنها وجود ندارد چرا كه تاكنون كمتر فعالیتی در خصوص معرفی ایران در آن كشور صورت گرفته است و انتشار نشریه‌ای كه بتواند گوشه‌ای از جذابیت‌های كشور به خصوص جذابیت‌هایی كه مورد علاقه مردم آن خطه باشد برای اولین بار بود كه صورت می‌گرفت. برای همین تصمیم گرفتیم ایران را به صورت كلی و چند استان مهم را به صورت شاخص و تفصیلی معرفی كنیم. كرمانشاه، فارس، خراسان رضوی، قم، اصفهان، تهران و كیش انتخاب و مكاتبات و مكالمات با مسوولین استانی آغاز شد تا جاذبه‌های هر استان با صلاحدید مسوولین همان استان معرفی شود. (البته با قبول حدود ۲۵ درصد از هزینه‌ها)
چند تن از مسوولین استانها با رویی گشاده و علاقه فراوان در كمتر از دو روز تمام مطالبی كه نیاز داشتیم را ارسال كردند و البته بعضی از مدیران رده متوسط استانها هم آن قدر مشغول كار و تلاش بودند كه فرصت نداشتند كار كنند !!
لطفاً این دو موضوع را با هم مقایسه كنید:
▪ وقتی به مالزی رسیدم تصمیم گرفتم ملاقاتی با عدنان وزیر گردشگری مالزی داشته باشم در كمتر از ۲۴ ساعت (دقیقاً ۱۸ ساعت) توانستم او و تعدادی از معاونینش را در دفترش ملاقات و مصاحبه كنم.
▪ یك هفته با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان اصفهان تماس گرفتیم و نامه فرستادیم بعد از یك هفته موفق شدیم با منشی معاون گردشگری آن استان گفتگو كنیم. به علت عدم حضور معاون گردشگری در اصفهان هرچه درخواست كردیم موفق به دریافت شماره موبایل معاون محترم نشدیم پس از این تلاش ناموفق موبایل وی را از همتای او در استان دیگری گرفتیم و پس از بارها تماس و توضیح اینكه چه كار می‌خواهیم انجام دهیم فرمودند كه فردا تماس بگیریم و فردا و پس فردای آن روز به طور كامل با موبایل خاموش وی مكالمه كردیم !! و جالب اینجاست كه قبل از اینكه قرار گفتگو برای روز بعد گذاشته شود گله كردیم كه چرا شماره موبایل را منشی شما حاضر نیست اعلام كند كه پاسخ شنیدیم؛ قرار نیست موبایل مسوولین!! در اختیار هر كسی قرار بگیرد !! بماند كه هنوز كه هنوز است نه پاسخی شفاهی از آن استان دریافت كردیم و نه جواب مكاتبات ما را دادند.
خب وقتی در كشوری بیگانه یك روزنامه‌نگار با تخصص گردشگری بتواند در كمتر از ۲۴ ساعت وزیری را ملاقات كند و در كشور خودش نتواند حتی تلفنی با معاون گردشگری یك استان ارتباط برقرار كند به نظر شما نباید آن كشور با ۲۵ میلیون نفر جمعیت ۱۸ میلیون توریست ورودی در سال داشته باشد؟ و… بگذریم.
به هر حال مقدمات برپایی غرفه فراهم می‌شود و همكاران سفیر نهایت همكاری را با ما به عمل می‌آورند. قرار می‌شود تا بازدیدی از محل غرفه داشته باشیم تا با بررسی وضعیت موجود و با توجه به وسایلی كه در راه بود به غرفه‌آرایی مشغول شویم غرفه ایران در سالن شماره یك قرار گرفته بود و پس از بازدید اولیه متوجه شدیم كه فقط زمین در اختیار ما قرار خواهد گرفت و از موكت، روشنایی، پانل‌ها، و… خبری نخواهد بود! (دلیل آن را دیر واریز كردن وجه اعلام كردند) وسایل هنوز از تهران نرسیده بود و تلاش ما هم برای كسب اطلاع از چگونگی ارسال بار نتیجه نمی‌داد. اختلاف زمانی نزدیك به ۵ ساعت هم مزید بر علت شده بود تا ظهر هر روز نتوانیم با تهران ارتباط برقرار كنیم. و بعد از برقراری ارتباط هم جواب دقیقی نمی‌توانستیم بگیریم. به هر صورت یك روز قبل از برگزاری نمایشگاه اعلام شد كه بار در فرودگاه است و با تلاش زیاد سفارت بار ترخیص و به محل نمایشگاه حمل شد. پس از باز كردن بسته‌بندی‌ها تازه متوجه شدیم كه نیمی از بار به مالزی نرسیده است (البته مابقی بار كه قسمت مهم آن هم بود یك روز مانده به خاتمه نمایشگاه به مالزی رسید!!). از یك طرف غرفه‌ای بدون امكانات و از سویی دیگر عدم دریافت كامل بار این نگرانی را به وجود آورد كه این غرفه چگونه در كمتر از یك روز آماده خواهد شد. خوشبختانه دكتر امامی و همكارانش به خصوص علیرضا قادری كه صاحب تجربه در برگزاری نمایشگاه‌های توریستی در كشورهای مختلف بود بسیاری از مشكلات را حل كردند. دكتر با سعی و تلاش فراوان موفق شد با كمترین هزینه ممكن امكانات اولیه غرفه از قبیل موكت، پانل‌ها، كتیبه‌ها و… را مهیا كند و از طرف دیگر با كمك یكی از ایرانیان علاقه‌مند به نام محسن امیدزاد توانستیم مبلمانی شكیل با تعدادی از صنایع دستی ایرانی را به نمایشگاه آورده و غرفه‌ای زیبا مهیا كنیم. بدون تردید اگر همكاری سفارت، دكتر امامی، علیرضا قادری و محسن امیدزاد نبود (با توجه به نرسیدن بار به نمایشگاه) غرفه ایران به هیچ وجه امكان برپایی پیدا نمی‌كرد. بی‌انصافی است كه اگر از تلاش یك ایرانی دیگر كه خواست نامی از او نبرم یاد نكنم. همو بود كه با توجه به حرفه سابقش توانست با هماهنگی‌های زیاد پوشش بسیار خوب خبری به نمایشگاه بدهد. صدا و سیما، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، خبرگزاری فارس و … در همان روز اول گزارش‌های مفصلی از غرفه ایران به كشور مخابره كردند كه احتمالاً در بخش‌های مختلف خبری آن را ملاحظه كردید.● طوفان زرد:
matta هر ۶ ماه یكبار در كوالالامپور برگزار می‌شود. این نمایشگاه را می‌توان «بازار بزرگ مكاره سفر» نیز نامید. در این نمایشگاه از غرفه‌های غول پیكری كه در سایر نمایشگاهها معمولاً می‌بینیم خبری نبود عمده تزیین‌هایی كه در غرفه‌ها دیده می‌شد لیست قیمت‌های تورها، بلیت هواپیماها و … كه مشتاقان سفر را به سوی خود جلب می‌كرد. در هر غرفه گاهی تا ۵۰ دستگاه رایانه و ۱۰۰ نفر غرفه‌دار دیده می‌شد كه به شدت مشغول كار بودند. انبوه بازدیدكننده‌هایی كه عمدتاً با ظاهری چینی- مالایی دیده می‌شدند مرا به یاد اصطلاح توفان زرد انداخت صف‌های طویل كه در مقابل بعضی از غرفه‌ها ایجاد می‌شد واقعاً حیرت‌انگیز بود یعنی به راستی این مردم برای خرید خدمات سفر چنین مشتاق بودند؟
دكتر امامی توضیح داد كه «سفر در این كشورها معمولاً با برنامه‌ریزی انجام می‌شود و این نمایشگاه محلی است كه می توانند برای سفرهای آینده برنامه‌ریزی و با قیمتی بسیار مناسب خدمات سفر را خریداری كنند. معمولاً هتل‌ها، شركت‌های هواپیمایی و آژانس‌های خدمات مسافرتی و… به مناسبت برگزاری این نمایشگاه تخفیف‌های بسیار زیادی می‌دهند برای همین مردم ترجیح می‌دهند در این نمایشگاه اقدام به خرید تور كنند و ازدحام جمعیت نیز به همین دلیل است».
با خود فكر می‌كنم كه سهم ما از این بازار ۳۰۰ میلیون نفری چقدر است؟ (اندونزی، مالزی و…)
حدوداً ۶۰۰ آژانس خدمات مسافرتی در این نمایشگاه دارای غرفه بودند كه تور و بلیت هر كشوری كه می‌خواستید را می‌توانستید تهیه كنید. تلاش من برای پیدا كردن آژانسی كه تور ایران ارایه كند متاسفانه بی‌نتیجه بود. فقط یك آژانس مالزیایی كه همكار آژانس رژان بود و پرسنل آن هم در غرفه‌ی ایران مستقر شده بودند اقدام به فروش تور ایران می‌كردند. نام این آژانس Ramza و شعارش Be Iran khosh Amadid بود.
غرفه ایران با استقبال خوبی مواجه شده بود. اقلام تبلیغاتی كه با دست و دلبازی به بازدیدكنندگان اهداء می‌شد باعث شده بود كه افراد زیادی به سمت غرفه ایران جذب شوند. پوسترهای بزرگ، زیبا و البته گران قیمت، ساك‌های دستی با كیفیت خوب و… و بسیاری از اقلام تبلیغاتی دیگر كه مطمئن هستم با توجه به قیمت كاغذ و هزینه خدمات چاپ بالغ بر چندین میلیون تومان هزینه آن شده بود. خوشبختانه یا متاسفانه فقط یكی از اقلام توزیعی، كشورمان را به صورت تقریباً كامل به مخاطبین معرفی كرد و آن هم نشریه مسافران بود و مابقی اقلام در پوستر، CD، كارت پستال، خلاصه شده بود.
در چهار روز برگزاری نمایشگاه افراد مختلفی از غرفه ایران بازدید كردند. سفیر و تعدادی از همكارانش و همچنین تعدادی زیادی از مقامات كشور مالزی و انبوه بازدید كنندگان دیگر با حضور در غرفه ایران و گفتگو با دست‌اندركاران غرفه، آشنایی خوبی با ایران پیدا كردند.
● این بخش خصوصی نازنین:
اینجا لازم است نكته‌ای را عنوان كنم كه ممكن است تعدادی از دوستان بخش خصوصی را برنجاند. اما چاره‌ای نیست. گفتنی‌ها را باید گفت: غرفه ایران متشكل از ۷ شركت از بخش خصوصی یك غرفه نیز در اختیار معاونت سیاحتی منطقه آزاد كیش و تنها هتلی كه از ایران در این نمایشگاه حضور داشت هتل آسمان اصفهان بود. اما حضور بخش خصوصی بدین صورت بود كه شركت توسعه گردشگری ایران اقدام به اجاره فضا و تجهیز غرفه نمود و فضایی آماده همراه با اقلام تبلیغاتی در اختیار شركت‌های بخش خصوصی قرار داد. متاسفانه تعدادی از شركت كنندگان نه تنها استفاده لازم را از این امكانات نكردند كه نبودنشان بهتر از حضورشان بود چرا كه می‌شد به جای آنها شركت‌های فعال‌تری را جایگزین كرد. چگونه می‌شود در آن بازار پر جنب و جوش و یا به تعبیری «بازار بزرگ مكاره سفر» كه هر كدام از غرفه‌ها با انبوه مراجعه كنندگان مواجه بودند شركت‌هایی باشند كه روز دوم نمایشگاه با سرعتی حیرت‌آور تمام اقلام تبلیغاتی خود را توزیع نمایند و پس از آن غرفه خود را تعطیل كنند؟! حال یا به كشور باز گردند و یا از دیدنی‌ها و جاذبه‌های خرید آن كشور بهره ببرند؟
این وضعیت را كه می‌بینم تصمیم می‌گیرم با مهندس هاتفی كه متولی برگزاری این قبیل نمایشگاه‌هاست گفتگویی انجام دهم كه این گفتگو به صورت مجزا در همین شماره چاپ شده است.
به هر حال این نمایشگاه فرصت مناسبی بود تا بتوانیم با بازاری بزرگ آشنا شویم بازاری به نام مالزی. كشوری زیبا و ارزان و با مردمانی خونگرم و به قول سفیر توریست‌های نجیب. ما سالهاست كه از این منطقه از جهان غافل بوده‌ایم. شاید اگر مسوولین كشور ما از میزان علاقه‌مندی مردم مالزی و اندونزی به ایران آگاهی داشتند با جدیت بیشتری به مناسبات گردشگری بین ایران و این منطقه فكر می‌كردند.
در اینجا می‌توان به طور خلاصه به بعضی از عوامل كه باعث عدم مسافرت مالزیایی‌ها به ایران می‌شود اشاره كرد:
▪ عدم آشنایی مردم مالزی و منطقه از جذابیت‌های منحصر به فرد ایران
▪ قیمت گران بلیت هواپیمای ایران ایر
▪ قیمت گران هتل‌های پنج ستاره در ایران
▪ تشریفات اخذ ویزا
امضای پروتكل همكاریهای گردشگری ایران و مالزی فرصت بسیار خوبی است تا بتوانیم از بازار بزرگ منطقه شرق و جنوب شرق آسیا بهره‌برداری كنیم. دوستان ما در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری كشور باید بدانند كه سالهاست بازار ۳۰۰ میلیون نفری آن منطقه را به فراموشی سپرده‌ایم و همه سعی و تلاشمان را در كشورهایی متمركز كرده‌ایم كه به شدت از عدم توازن مسافران ورودی و خروجی آن رنج برده‌ایم. ما هر سال در ATM امارات حضور پیدا می‌كنیم. هر سال سعی می‌كنیم به بهترین شكل ممكن در فیتور اسپانیا، ITB برلین و بازار جهانی گردشگری لندن حضور پیدا كنیم. حتی از سن پطرزبورگ هم غافل نیستیم. اما این منطقه را با همه محاسنش از یاد برده ایم. امضای پروتكل همكاریهای گردشگری ایران و مالزی را باید جدی گرفت. ایجاد شركتی مشترك بین دو كشور كه مقدمات آن فراهم شده است فرصتی است برای جذب گردشگرانی نجیب و خونگرم و مسلمان كه به ایران و ایرانی عشق می‌ورزند. خبر تاسیس این شركت واقعاً مایه مسرت است اگر تا انتها دنبال و از حد حرف و شعار خارج شود و به مرحله‌ی عمل برسد. تبادل گردشگر بین ایران و مالزی- ایران و اندونزی به هر میزان كه باشد به سود ایران است سفر ایرانیان به این كشورها می‌تواند به تبادل بیشتر فرهنگی كمك كند و از سویی به كشوری سفر می‌كنند كه نسبت به كشورهای هدف كنونی از جمله تركیه، امارات و… از سلامت اجتماعی بیشتری برخوردار است و حضور مالزیایی‌ها در ایران نیز با توجه به خلق و خوی آنها نسبت به ایرانیان در خور توجه خواهد بود چرا كه مردمان این خطه كمتر ما را دچار نگرانی‌های معمول می‌كنند. آمار نشان می‌دهد كه از جمعیت ۲۵ میلیون نفری مالزی رقمی نزدیك به ۲۰ میلیون نفر هر سال به خارج از كشور مسافرت می‌كنند كه سهم ایران از این ۲۰ میلیون نفر تنها ۷۰۰۰ نفر است. خوشبختانه شاهد بودم كه همه تلاش شركت توسعه گردشگری ایران در به نتیجه رساندن این شركت ایرانی، مالزیایی است تا هرچه سریعتر فعالیت‌های آن به مرحله اجرا برسد.

سیاوش غلامی

منبع : مسافران