سه شنبه, ۲۴ مهر, ۱۴۰۳ / 15 October, 2024
مجله ویستا

کاربردهای فن آوری اطلاعات در تجارت الکترونیکی


کاربردهای فن آوری اطلاعات در تجارت الکترونیکی
فن آوری اطلاعات عبارتند از گردآوری، سازماندهی، ذخیره و نشر اطلاعات اعم از متن، تصویر و یا عدد كه با استفاده از ابزار های رایانه ای و مخابراتی صورت پذیرد. امروزه فن آوری اطلاعات به عنوان یكی از فن آوریهای نوین بشری، نه تنها خود دستخوش تغییرات ژرفی شده، بلكه به سرعت در حال تاثیر گذاری بر الگوی زندگی، روش تحقیق، آموزش، مدیریت، تجارت، حمل و نقل، مقوله های ایمنی و امنیتی و دیگر زمینه های زندگی انسانی است. فن آوری اطلاعات هم چنین می تواند در شكوفایی تحقیقات بشری در عرصه های مخلف علوم و مهندسی نقش تعیین كننده ای ایفا نماید. پیشرفت های دو دهه اخیر در رایانه ها، به ویژه ابر رایانه ها، نرم افزار های شبیه سازس و شبكه های ارتباطی افق جدیدی را برای ورود به دنیای واقعی، فرآوری محققین قرار داده است. دانشمندان با بهره جستن از رایانه هایی كه قابلیت انجام تریلیون ها محاسبه در ثانیه را دارا هستند، قادر خواهند بود تا آثار تغییرات جوی را براحتی پیش بینی كنند، سیستم های مكانیكی دقیق تر و كم آلاینده تری را طراحی نمایند و از منظر جدیدی به مطالعه طبیعت و شناخت عناصر آن بپردازند. با بررسی های به عمل آمده و مقایسه سیاست های چهار منطقه پیشرو جهان (ایالت متحده، ژاپن، جامعه اروپاو كانادا) در زمینه فن آوری اطلاعات به نظر می رسد سرمیه گذاری اصلی این كشورها در سه حوزه عمده زیر هزینه می گردد :
۱- تحقیقات بنیادی و بلند مدت
هزینه این نوع تحقیقات به پیشرفت های قابل توجه در علوم رایانه و ارتباطات منتهی خواهدشد.
دستاوردهایی هم چون شبكه جهانی اینترنت، هوش مصنوعی، گرافیك رایانه ای و فن آوری رایانه های مجتمع با كاربری آسان، عملا مدیون سرمایه گذاری قبلی كشورمان فوق در این حوزه است.
۲- توسعه نرم افزارهای پیشرفته
سرمایه گذاری در این بخش به روند ابداعات و اختراعات شتاب می بخشد و در بسیاری از زمینه ا رفاه و تسهیلات جدید را وارد زندگی بشر می كند.
۳- تحقیقات در زمینه آثار اقتصادی و اجتماعی انقلاب اطلاعات
فن آوری اطلاعات و تجارت الكترونیكی
اقشار مختلف جامعه، به ویژه بخش خصوصی، منافع زیادی از سرمایه گذاری و تحقیقات در حوزه تجارت الكترونیكی برده اند.
بنا به ادعای نشریه وال استریت ژورنال، از سال ۱۹۹۰ به بعد سرمایه گذاری در زمینه تجارت الكترونیكی در ایلات متحده سالیانه بیش از ۳۰۰ درصد رشد و عملا بیش از ۵۰ درصد سرمایه گذاری بخش خصوصی در حوزه تحقیقات و صنایع مرتبط با تجارت و بازرگانی الكترونیكی بوده است. بنگاههای تجاری با بهره گیری از فن آوری اطلاعات موفق به ایجاد تحولات چشم گیری در فعالیت خود شده انداز جمله این تغییرات می توان به كاهش هزینه ها، افزایش بهره وری، كاهش زمان توسعه و تولید محصولات جدید، بهره گیری از مهارت گروهی كاركنان، گسترش حوزه فعالیت سازمان از طریق ایجاد ارتباط نزدیك تر با مشتریان، توزیع كنندگان و شركا اشاره كرد. در این قسمت به پنج مورد از كاربردهای فن آوری اطلاعات در تجارت الكترونیكی اشاره می گردد.
۱- بازار روز الكترونیكی
تعدادی از موسسات تجاری در حال ایجاد بازار روز الكترونیكی هستند، بازار هایی كه به خریداران و فروشندگان این اجازه را می دهد كه تا با یكدیگر ملاقات نموده، به تبادل كالا و خدمات بپردازند.
این موسسات خدمات قابل توجهی ارایه می دهند كه جمله آنها از راهنمای خریداران و فروشندگان و تولید كنندگان، اطلاعات صنعتی بر اساس نیاز و تقاضا، حراج كالا به صورت پیوسته، ارایه خدمات مالی برای كلیه مراحل جابجایی نقدینگی مانند : تایید حساب خریدار و قبول سفارشات و پرداخت می توان نام برد.
تعدادی از موسسات در حال بررسی و ایجاد فن آوری های جدیدی هستند كه این فن آوری ها بازار روز الكترونیكی را موثر تر و پر رونق تر خواهند نمود.
به طوری كه خریداران عمده قادر خواهند بود تا اطلاعات توزیع كنندگان مختلف را تلفیق نمایند، سیاست های نیاز- محور را با سیستم های مالی و حسابداری خود یكپارچه كنند در فضای تجاری جدید ابزارهای رایانه ای هوشمندی وجود خواهند داشت كه به كمك آنها خریدار بتوانند ارزش واقعی كالا را مورد مقایسه و بررسی قرار دهد. در این شرایط فروشندگان وارد یك رقابت جدی خواهند شد. رقابتی كه تناه بر اساس قیمت كالا نبوده، بلكه به عوامل دیگری همچون دوام و كاربرد كالا، ضمانت، شرایط حمل ونقل، تحویل و... بستگی دارد. علی رغم اینكه روند تبادل كالا و خدمات به صورت الكترونیكی هنوز در ابتدای راه است، آمار به دست آمده نشان می دهد كه به طور میانگین هزینه تولیدات ۵ الی ۱۵ درصد، هزینه های اداری ۷۰ درصدو زمان سفارش تا تحویل كالا از ۷ روز به ۲ روز كاهش یافته است.
۲- مدیریت دانش
بسیاری از بنگاههای تجاری دریافته اند كه بزرگترین سرمایه، دانش كاركنان است. لذا همواره سعی می كنند تا زمینه مناسب را به منظور تولید، شناسایی، گردآوری و سازماندهی دانش داخلی بنگاه فراهم نموده و نه تنها كاركنان ، بلكه مشتریان و توزیع كنندگان را نیز در بهره وری این دانش سهیم نمایند. فن آوری اطلاعات می تواند كمك شایانی به مدیریت بهره برداری این دانش بنماید.
یكی از زمینه های تجربه شده عبارت است از « پایگاه بهترین پیشنهادات ». به عنوان مثال یكی از پایگاههای جدیدی كه اخیرا وارد بازار شده است، می تواند به طور اتوماتیك كلیه مراحل زیر را هوشمندانه تعقیب نماید.
۳- داده كاوی
كمپانی های زیادی از ابزارهای داده كاوی بهره گرفته اند تا بتوانند داده های حجیم و گسترده را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده، روند های موجود را بیابند. به عنوان نمونه فروشگاه بزرگ وال- وارث یكی از بزرگترین فروشگاه های زنجیره ای اقدام به ایجاد پایگاه عظیمی از داده به حجم ۲۴ ترابایت(تریلیون بایت) نموده است. با استفاده از این پایگاه وال-مارث قادر است تا به طور همزمان اقدام به گرد آووری و تحلیل روند فروش كالا در ۲۹۰۰ شعبه فروش نماید. شاید جالب توجه باشد كه به كمك ابزار هوشمند داده كاوی یا اكتشاف روند داده ها، فروشگاه فوق می تواند اطلاعات كلیه خریدها در سطوح هر بخش از فروشگاه، موجودی كالا در هر قفسه، موجودی انبار، پیش بینی فروش، كاهش و یا افزایش فیمت ها، كالاهای موجود توسط مشتریان و غیره را گردآوری نموده و در اختیار مدیران فروشگاه، توزیع كنندگان و مشتریان خود قرار دهد. این فن آوری نرم افزاری قدرت مانور بی نظیری برای وال-مارث ایجاد كرده استتا بتواند كالاهای مناسب را در كوتاه ترین زمان به هر یك از فروشگاههای متقاضی برساند.
۴- آموزش فن آوری- محور
بازار آموزش های فن آوری – محور با سرعت در حال رشد است. مدیران دریافته اند كه این روش آموزش به آموزش گیرنده اجازه می دهد تا در هر ارگانی كه برایش مناسب باشد، هر كجا كه بتواند و با سرعت فراخور حال خود، به یادگیری بپردازد. تجربه نشان داده است كه این روش از آموزش كلاسیك و سنتی اقتصادی تر و اثر بخش تر بوده است. ناگفته نماند كه هنوز برخی از محققین معتقدند كه بسیاری از ابعاد و روشهای یادگیری، در نرم افزار های آموزشی تحت وب لحاظ نشده اند.
۵- تحول در نظام های تعمیرات و نگهداری
امروزه به كمك فن آوری اطلاعات می توان به طور مستمر شرایط محیطی و عملكرد سیستم ها را در نیروگاه، سد ها، موتورهای هواپیما، وسایل نقلیه و خطوط تولید پیشرفته، تحت نظارت كنترل قرار داد.
با بهره گیری از سنسور های پیشرفته عملكرد كلیه سیستم ها به یك مركز تصمیم گیرنده مخابره شده و عوامل تصمیم گیرنده كوچك ترین مشكلات را شناخته و نسبت به رفع آن اقدام می كنند. پیشگیری های به موقع باعث می شود تا نظام تعمیرات و نگداری جدید با اطمینان و دقت بیشتر و صرف هزینه كمتر به پشتیبانی سیستم های حساس بپردازد.
تحقیقات پیشرفته و كاربردهای آینده
برخی از تحقیقات پیشرفته در آینده ای نه چندان دور، اثر قابل توجهی بر فعالیت تجارت الكترونیكی خواهد داشت. به عنوان مثال به ۵ مورد زیر اشاره می گردد :
۱- آثار اقتصادی، حقوقی و اجتماعی فن آوری اطلاعات
چند مسئله فراروی پدیده تجارت الكترونیكی قرار دارد، به طوری كه اگر این مسائل در سطح بین المللی حل و فصل نشوند، تجارت الكترونیكی در عمل با مشكل مواجه خواهد شد، برخی از این مسائل عبارتند از :
۲- مراقبت از اطلاعات شخصی كاربران، با توجه به اینكه در مواردی سوء استفاده از شماره رمز كارت های اعتباری گزارش شده است ( سرقت الكترونیكی ).
۳- حقوق مالكیت معنوی
۴- مالیات كالاهایی كه از طریق اینترنت خریداری می شوند.
۵- حمایت از حقوق مشتری در اقصی نقاط جهان
۶- ارزش حقوقی امضاهای الكترونیكی (امضاهایی كه اسكن شده و به همراه هر نامه چاپ می شوند)
۷- تناقص بین مرزهای جغرافیایی كشور ها و دهكده جهانی كه در آن ارتباطات، مجازی و دیجیتالی هستند.
مباحث فوق و بسیاری از مباحث مشابه، فهرست پروژه هایی را تشكیل می دهند كه در حال حاضر به صورت میان رشته ای توسط محققین علوم رایانه، مخابرات و علوم انسانی در دست بررسی و پژوهش هستند. پیشبینی می شود كه اجرای این پروژه ها راهكار های جدیدی را برای تعریف مشاغل، ساختار های سازمانی موسسات و ساختار بازار های تجارتی معرفی نمایند.
۲- اینترنت، نسل دوم
در فهرست پروژه های جاری ایالات متحده، پروژه ای تحت عنوان اینترنت، نسل دوم در دست پیگیری است.
هدف نهایی این طرح دستیابی به شبكه ای است كه سرعت آن ۱۰۰ الی ۱۰۰۰ برابر اینترنت كنونی است. این پروژه ها عملا یك سرمایه گذاری بلند مدت در زمینه شبكه سازی است. پهنای باند جدیدی كه اینترنت، نسل دوم ارائه خواهد داد، منتهی به ارائه كاربردهای جدید و پیشرفته در زمینه تجارت الكترونیكی خواهد شد.
۳- نرم افزار های خودكار
یكی دیگر از زمینه های تحقیقات پیشرفته به صورت گویش (رسانه صوت) درك نموده و مثلا فرمان زیر را انجام دهند. تصور كنید اگر چنین خدماتی آن هم به صورت سیار و حتی در حال تردد انجام پذیرد، چه تحول جدیدی در خدمات تجاری و بازرگانی ایجاد خواهد نمود.
۴- مدیریت اطلاعات
انجام فعالیت های تجاری در عصر انفجار اطلاعات امری بس دشوار است، چرا كه عبور از میان انبوهی از اطلاعات، یافتن مطالب مورد نیاز ، پالایش آنها، تحلیل مطالب، دسته بندی و ذخیرهمطالب منتخب برای عوامل تصمیم گیرنده در محیط تجاری الكترونیكی بسیار تعیین كننده است. به عبارت دیگر اگر قرار باشد كه فعالیت های بازرگانی و داد و ستد در فضای دیجیتالی مورد پذیرش ملل مختلف واقع گردد، باید متقاضیان بتوانند به راحتی به اطلاعات فروشندگان، محصولات، خدمات و خریداران دسترسی پیدا كنند. با حجم اطلاعات موجود روی شبكه وب و روند رو به رشد آن، ساز و كارهای جستجوی كنونی پاسخگوی نیاز های پیش گفته نخواهد بود، لذا مدیریت اطلاعات پیشرفته نیز یكی دیگر از زمینه های تحقیقاتی كلیدی به شمار می رود.
۵- مدیریت اطلاعات چند زبانه و ترجمه مكالمات تلفنی همزمان
در حال حاضر یكی از پروژه های مهم جامعه اروپا رفع مشكل زبان است. بنابراین در طرح بلند مدت فن آوری اطلاعات در جامعه اروپا، پیش بینی شده است كه افراد از ملیت های مختلف بتوانند به راحتی با یكدیگر مكالمه تلفنی یا از طریق اینترنت داشته باشند و هر یك به زبان ملی خود سخن بگویند. با روند رو به گسترش اشتراك اینترنت در كشور های پهناوری همچون چین و هند، نیاز به رفع مشكل زبان برای تسهیل در تجارت الكترونیكی بیشتر احساس می گردد. ایالت متحده نیز از جمله كشورهای پیشرو در انجام این پژوهش است. موج اول تحولات در فن آوری اطلاعات، توسط صنایع مربوطه و پژوهشگران علوم رایانه و مخابرات آغاز شد، ولی بدیهی است كه موج جدید تحولات رعد آسای فن آوری اطلاعات، بر تمامی فعالیت های اقتصادی اثرگذار خواهد بود. به عبارت دیگر، همان طور كه شبكه اینترنت اثر قابل توجهی بر ساختار داخلی سازمان ها و تعادل آنها با رقبا، توزیع كنندگان و مشتریان داشته است، پیشرفت های آتی در فن آوری اطلاعات نیز تحول قابل ملاحظه ای در روش های رقابت موسسات و بنگاههای تجاری، در سطح ملی و بین المللی ایجاد خواهد خواهند كرد.