نگرشی‌ به‌ بازار جهانی‌ گاز

در گذشته‌، موانعی‌ بر سر راه‌ استفاده‌ از گاز قرار داشته‌ است‌، اما به‌ دلایل‌ بسیاری‌ این‌موانع‌ هم‌اکنون‌ رفع‌ شده‌ و سهم‌ گاز در تراز انرژی‌ جهان‌ رو به‌ افزایش‌ است‌ و این‌ روند افزایشی‌تا سده‌ بیست‌ و یکم‌ با شدت‌ بیشتر ادامه‌ خواهد یافت‌. میزان‌ کشف‌ ذخایر گاز بیشتر از مصرف‌آن‌ است‌ و اهمیت‌ آن‌ روزافزون‌ خواهد بود. اما به‌ رغم‌ این‌، مسائل‌ مربوط به‌ گاز، برخلاف‌ نفت‌،مورد امعان‌ نظر کافی‌ قرار نگرفته‌ است‌. با رونق‌ گرفتن‌ تجارت‌ جهانی‌ گاز و احراز نقش‌ پویای‌آن‌، موضوع‌ از صورت‌ ناحیه‌ای‌ به‌ مسئله‌ای‌ جهانی‌ تبدیل‌ می‌شود و در همه‌ جا یکپارچه‌می‌گردد و به‌ تبع‌ آن‌ بهای‌ آن‌ نیز یکپارچه‌ خواهد شد و به‌ سوی‌ یکسانی‌ پیش‌ خواهد رفت‌. درحال‌ حاضر، بهای‌ گاز زیر سلطه‌ بهای‌ نفت‌ است‌، اما در آینده‌ بازار سازمان‌ یافته‌ای‌ می‌یابد و نه‌تنها از بهای‌ نفت‌ مستقل‌تر خواهد شد، بلکه‌ بر روی‌ آن‌ نیز اثر خواهد گذاشت‌. پروژه‌های‌ گازسرمایه‌ - بر هستند و زمان‌ اجرای‌ آن‌ نیز طولانی‌ است‌ و قراردادهای‌ فروش‌ (در صورت‌ انتقال‌با خط لوله‌) به‌ صورت‌ قراردادهای‌ درازمدت‌ منعقد خواهد شد. برای‌ اجرای‌ طرحهای‌ مربوطبه‌ گاز، دیگر قراردادهای‌ کلید در دست‌ کافی‌ نیستند و مشارکت‌ فعال‌ سازندگان‌ و جلب‌سرمایه‌گذاری‌ خارجی‌ لازم‌ است‌. کشورهای‌ میزبان‌ اجرای‌ طرح‌ باید قوانین‌ مالیاتی‌ و مالی‌خود را از پیش‌ تعیین‌ کنند و اعلام‌ دارند و اهمیت‌ سرمایه‌گذاری‌ و حداقل‌ سود را باید برای‌سرمایه‌گذاران‌ تضمین‌ نمایند.

جمال‌ هاشمی‌

منبع : مجله برنامه و بودجه