داروهای محرک (Stimultants)

● متیل فنیدیت
▪ طبقه بندی
جزوداروهای محرک سیستم اعصاب مرکزی است.
▪ نام تجاری:
ریتالین Ritalin
▪ دوزاژ:
دوزاین دارو براساس نیازها و عکس العمل‌های فردی تعیین می‌گردد. درکودکان (۶سال و بالاتر) بادوز ۵ تا ۱۰ میلی گرم سه بار در روز شروع شده و درهفته ۱۰-۵ میلی گرم در دوز روزانه افزوده می‌شود. حداکثر دوز روزانه ۶۰ میلی گرم است. در بالغین دوز روزانه ۳۰-۲۰ میلی گرم می‌باشد.
▪ استفاده بالینی :
در درمان اختلال ADHD (Attention-deficit hyperactivity disorder) کودکان بکار می‌رود و یا عبارتی پرحرکتی در بچه‌ها.
▪ وابستگی جسمی‌مصرف:
این دارو باپدیده وابستگی جسمی‌همراه نمی‌باشد.
▪ وابستگی روانی :
مصرف این دارو به میزان متوسط باعث وابستگی روانی می‌گردد.
▪ تحمل :
‌مصرف این دارو با بروز پدیده تحمل همراه است.
▪ مدت اثر:
مدت اثر این دارو ۶-۴ ساعت است.
▪ روش استفاده:
این دارو به شکل خوراکی و یا تدخین استفاده می‌شود.
▪ اثرات :
مصرف این دارو بشکل تقویت حواس (Hightened senses)، نشئگی و ایجاد توهم بروز می‌کند.
▪ مصرف بیش از حد :
افزایش درجه حرارت بدن، اختلالات الکترولیتی و آریتمی‌قلبی، طپش قلب، تشنج، سردرد، افزایش فشار خون وخشکی مخاط‌ها از علائم مصرف بیش از حد این داروست.
▪ علائم ترک:
علائم ترک مصرف این دارو بصورت دردهای عضلانی، خواب آلودگی و افسردگی بروز می‌کند.
● مت آمفتامین
این دارو جز و دسته داروهای محرک است نامهای تجارتی آن شامل:ICE،obetrol ،Dexedrine،Desoxyn و Biphetamine است. درپزشکی این دارو در درمان اختلالات توجه (Attention deficit disorder)، نارکولپسی و کنترل وزن بکارمی‌رود. مصرف این دارو ممکن است باعث وابستگی جسمی‌گردد ولی در حد بالایی باعث وابستگی روانی می‌گردد.
مصرف این دارو با بروز پدیده تحمل همراه است. این ماده به فرم‌های قرص، پودر و دانه‌های کریستالی وجود دارد. مدت اثر این دارو ۴-۲ ساعت است.طریقه مصرف این دارو خوراکی، تزریقی و تدخین است.اثرات احتمالی آن در بدن شامل افزایش سطح هوشیاری، تحریک پذیری، نشئگی، افزایش تعداد ضربان قلب و فشار خون، بی خوابی و کاهش اشتها است.
علائم مصرف بیش از حد (مسمومیت ) آن شامل آشفتگی، افزایش دمای بدن، توهمات، تشنجات وگاهی مرگ است. علائم ترک شامل بی تفاوتی، افزایش دوره‌های خواب،‌تحریک پذیری، افسردگی و وعدم آگاهی به زمان و مکان است.
● کریستال متامفتامین شکلهای مختلف متامفتامین
▪ ۴-متیل تیو آمفتامین۴-Methylthioamphetamine(۴- MTA , Flatliners) :
۴-میتل تیوآمفتامین (۴-MTA) از لحاظ شکل ساختمانی شبیه آمفتامین است. ۴-ام ـ تی ـ ای طبق گزارشات اثرات فیزیکی مشابه ۳-۴ متیلن اکسی آمفتامین (ام ـ دی ـ ای ) و ۳-۴ میتلن دی اکسی مت آمفتامین (MDMA/ecstasy) دارد.
▪ استفاده‌های قانونی یا مجاز:
هیچ مجوز استفاده پزشکی برای ۴-MTA صادر نشده است. ۴-MTA ابتدا بجهت استفادهٔ پژوهش تحت یک داروی انتخاب شده سروتونرژیک انتخابی ساخته شده است.
▪ ساختمان شیمیایی ـ داروشناسی :
۴-MTA ساختمانی شبیه آمفتامین دارد.
▪ اثرات جانبی:
اثرات جانبی ۴-MTA هنوز در انسان مشخص نشده است.
افزایش بیش از حد سروتونین در اثر مصرف ۴-MTA احتمال منجر شدن به سندرم سروتونین که علایم آن عبارت از انقباض غیر اداری ماهیچه‌ها, احساس خستگی, تعریق, تکانهای غیر ارادی بدن،افزایش عکس العمل، انقباض ناگهانی عضله و نهایتاً گیجی وکما که منجر به مرگ می‌شود.
گزارشات از گروه سم شناسی لندن حاکی از مرگ ۳ نفر در نوامبر ۱۹۹۸ در اثر مصرف ۴-MTA را می‌دهد.
همچنین در گزارش ارائه شده دسامبر ۱۹۹۸ نشاندهندهٔ مرگ یک دانش آموز در یکی از پارتی‌های غیر مجاز بعد از مصرف ۷ قرص ۴-MTA می‌باشد.
▪ مصارف غیرمجاز:
استفاده از ۴-MTA و مصرف آن باعث تحریک و سرخوشی همچون اکستسی بوجودمی‌آورد.
گزارشات NCIS کشور انگلستان این فرضیه رابوجود می‌آورد که در اثر اعمال فشارهای قانونی جهت کنترل تولید اکستسی منجر به ساخت مواد اعتیاد آور دیگری از مشتقات اکستسی بشود. این پیش بینی که احتمال استفاده و معامله ۴-MTA بجای اکستسی و به عنوان یک داروی خیابانی مخدر انتظار می‌رود.
▪ توزیع غیرمجاز:
طبق گزارشاتی درباره آنالیز ۴-MTA که در گزارش گروه سم شناسی انگلستان, رویت شده این دارو در بازارهای کشور انلگستان, هلند و بلژیک توزیع و انتشار داشته است. ۴-MTA درشکلهای اولیه بصورت قرصهای سفید یا کرم رنگ حلقه ای که دارای قطر ۹ تا ۱۴ میلی متر می‌باشد تولید می‌گردد.
دردو مورد قرص بسته بندی شده, یکی تحت عنوان S۵ و بسته بندی دیگر تحت عنوان کافئین ویتامین وفراورده‌های گیاهی عرضه می‌شد. در آنالیز این قرصها معمولاً ۱۰۰ تا ۱۴۰ میلی گرم ۴-MTA درهرقرص وجود دارد.
۴-MTA جزولیست بندی کنترل مواد در ایالات متحده آمریکا نمی‌باشد. بهرحال می‌تواند در جدول ۱ کنترل مواد شبیه یا آنالوگ MDA و یا MDMA قرار بگیرد. طبق پیشنهاد سازمان بهداشت جهانی و کمیسیون داروهای نارکوتیک مورخ ۲۰ مارس سال ۲۰۰۱ میلادی ۴-MTA به جمع جدول شماره ۱ داروهای روانگردان کنوانسیون سال ۱۹۷۱ میلادی اضافه شده است.

منبع : ستاد مبارزه با مواد مخدر