قایق فضائی

ماهواره‌ها، هواپیماها، وسائل موتوری فوق سبک و بالون‌های هدایت شونده برای تهیه عکس‌های هوائی تماماً وسائل و ادواتی هستند که مطالعه پوشش خارجی جنگل به‌کار می‌آیند. با این حال برای نمونه‌گیری از بخش درونی جنگل به مقاطع و معابری نیازمندیم که مطالعهٔ حد فاصل قلل جنگل و تنه‌های برج مانند درختان را ممکن نماید. این خلأ را ایستگاه‌های پژوهشی، ساکائرات (در تایلند) تائی (در ساحل عاج و دیمونیکا ـ مایومب (در کنگو)، متعلق به برنامهٔ انسان و کره زیست یونسکو (MAB)، مرتفع می‌نمایند.
البته روش‌های دیگری هم برای دستیابی به پوشش خارجی جنگل وجود دارد، مثلاً می‌توان از تنه درختان بالا رفت یا ازین شاخه به آن شاخه و از درختی به درخت دیگر رفت. همچنین می‌توان با وسائلی که در کوهنوردی استفاده می‌شود. به بالای درختان صعود کرد هرچند که این روش به افراد مبتدی و کم دل و جرأت توصی نمی‌شود.
با توجه به نارسائی‌های این گونه روش‌ها یک گیاه شناس فرانسوی بنام فرانسیس هاله با علاقه‌ای که از سال‌ها به مطالعه اکوسیستم‌های جنگلی مناطق حاره داشت به کاربرد یک بالن برای این مطالعه گمارد. دانی کلیت ماره (Cleyet - Marret) خلبان و مالک یک بالن که با هوای گرم کار می‌کرد و به همراه ژیل ابر سولت (Ebersolt) متخصص جوان در ساخت بالن، به پروژه فرانسیس هاله پیوستند.
مخترعان فرانسوی فوق وسیلهٔ ابداعی خود را (قایق فضائی) نام نهاده‌اند که به‌طول ۳۱ متر و پهنای ۲۲ متر می‌باشد و از سیلندرهای لاستیکی که به‌وسیله توری انعاطف پذیر بهم متصل شده‌اند ساخته شده است.وزن آن ۷۵۰ کیلوگرم است و با ۱۲ کابل فلزی به بالن ۳۰۰۰ متر مکعبی متصل می‌شود. قایق فضائی در فاصله چندین متری بالای جنگل و در جهت باد حرکت می‌نماید. خدمه قایق مرکب از یک خلبان و یک متخصص از طنابی برای هدایت و قرار دادن آن بر تارک درختان استفاده می‌کنند بالن پس از استقرار از باد تخلیه و جمع شده و آنگاه کار تحقیق آغاز می‌شود. ارتباط با پژوهشگران زمینی در جنگل از طرق یک کابل تأمین می‌گردد.
اولین نتایج این اقدام بسیار نویدبخش بود. در اکتبر ۱۹۸۵ آزمایش‌هائی در یک ایستگاه نمونه با ابعاد ۱۲٭۱۲ متر در جنگل پیلات فرانسه به‌عمل امد. یک سال بعد تجربه تحقیقی را از طریق قایق فضائی در بالی جنگل منطقه گرمسیر مونت سینری (گویان فرانسه) در پیش رو داشتیم. نمونه‌هائی از درختان لیان و گیاهان پارازیتی براساس روش مرسوم در موزه تاریخ طبیهی لندن گردآوری شدند. علاوه بر این حشرات و به‌خصوص نمونه‌هائی از دو خانواده از سوسک‌ها به‌وسیله لامپ‌های ماوراء‌بنفش و به کمک تور شکار شدند. همچنین نمونه‌هائی از گیاهان اپی‌فیت، پولن‌ها و قارچ‌های کشت شده به‌وسیله انواعی از مورچگان را جمع آوری کردیم.
البته هنوز هم این قایق فضائی باید از جهات تقویت قدرت صعود بهینه کردن میدان دید، بهتر کردن ارتباط با زمین، بالا بردن امکانات استفادهاز آن در شب و همچنین بالا برد ظرفیت انعطاف آن مجهزتر شود [۴].

۴ ـ مجله پیام یونسکو ـ شماره ۲۲۱

منبع : مطالب ارسال شده