آشنایی با مسیریابهای سیسکو

● تاریخچه مسیریاب‌های سخت افزاری
همان‌طورکه قبلا گفته شد نام کلی که برای مسیریاب‌ها در نظرگرفته شده به خاطر اولین و اصلی‌ترین وظیفه هر روتر یعنی عمل مسیریابی است و انتخاب این نام هم به سال ۱۹۸۴ بر‌می‌گردد. یعنی زمانی‌که رفته رفته با ظهور کامپیوترهای شخصی مشکل تعدد استانداردها تبدیل به یک مشکل حاد برای شبکه های موجود شد. گویا در این هنگام دو دانشمند به نام‌های Leonard Bosack و Sandy Lerner از دانشگاه استنفورد برای اتصال شبکه ها و مسیریابی داده ها بین این شبکه‌ها و حل مشکل عدم سازگاری پروتکل‌های مختلف در سطح مسیریاب‌ها، ایده مسیریابی (Routing) را مطرح نمودند و موفق شدند اولین مسیریاب را با هزینه شخصی تولید کرده و آن‌را در دانشگاه استنفورد نصب نمایند. با توجه به استقبالی که از این محصول جدید شد این دو نفر تصمیم گرفتند که محصول خود را تجاری کنند. در این سال بود که غول تجهیزات شبکه‌های کامپیوتری یعنی شرکت در‌زمینه طراحی و تولید مسیریاب‌های سخت‌افزاری حرف اول را می زند و در این زمینه به‌جز چند شرکت ازجمله Foundry Networks و Nortel Networks رقیب جدی دیگری ندارد و طی سال‌ها با ارائه راه‌حل‌های جدیدی نظیر ایجاد تنوع در کلیه محصولات و ارائه گواهینامه‌های مهندسی تجهیزات سیسکو نظیرCCNA ،CCDA ، CCNP و CCIE و ... موقعیت خود را بیش از پیش تثبیت نموده است. به همین دلیل از مجموعه شرکت‌های تولیدکننده روترهای سخت‌افزاری تنها برروی مسیریاب‌های شرکت سیسکو تمرکز می کنیم و به‌دلیل تنوع زیاد مسیریاب‌های این شرکت و همچنین تعدد ماجول‌های مورد استفاده که به منظور افزایش انعطاف‌پذیری مسیریاب‌ها استفاده می‌شوند، تنها به تشریح مدل‌های معروف‌تر خواهیم پرداخت. البته در قسمت نخست مقاله به بیان ویژگی‌های کلی و در قسمت دوم که در شماره آینده به چاپ می‌رسد به بررسی سری‌های پرکاربرد آن می‌پردازیم.
یک مسیریاب صرف‌نظر از نوع، سری و قیمت آن، همانند یک کامپیوتر دارای اجزای <سخت‌افزاری نظیر جعبه
(Case) برد اصلی (MotherBoard) ، پردازنده، حافظه موقت (RAM)، حافظه دائمی (Flash) و رابط‌ها و ماجول‌های مختلف است که بسته به کاربرد هر مسیریاب توان و ظرفیت متفاوتی دارند و همچنین هر مسیریاب دارای یک سیستم عامل است که IOS نامیده می شود و سرنام کلمات Internetworking Operating System می‌باشد. ولی از‌آنجائی‌که مسیریاب‌ها فاقد صفحه کلید و مانیتور هستند، معمولا به سه طریق می‌توان فرامین سیستم عامل را برای پیکربندی مسیریاب وارد نمود، این سه روش عبارتند از:
۱) کنسول
به همراه هر مسیریاب یک کابل ۸ رشته مخصوص به نام کابل Rollover ارائه می شود که با استفاده از آن و یک کامپیوتر شخصی و از طریق برنامه هایی نظیر Term۹۰ یا HyperTerminal ویندوز که قابلیت تبادل داده با پورت‌های سریال کامپیوتر را دارند، می‌توان پیکربندی روتر را در بالاترین سطح دسترسی انجام داد.
نکته‌
- با امکان دسترسی فقط در این سطح، می توان تحت شرایطی حتی رمزهای عبور دستگاه را نیز تعویض نمود. به همین دلیل است که حفاظت فیزیکی دستگاه روتر بسیار حائز اهمیت است.
- اولین باری که بخواهید پیکربندی یک روتر را انجام دهید، حتما" می‌بایست از این طریق اقدام کنید.
۲) Telnet
از آنجایی‌که اصولاً مسیریاب‌ها در لایه شبکه مدل TCP/IP کار می‌کنند، می‌توانیم به آنها آدرس IP اختصاص دهیم و طبعاً با استفاده از پروتکل Telnet و پورت اترنت روتر می توانیم از راه دور به آن متصل شده و روتر را پیکربندی کنیم. البته باید بدانید که اجازه این نوع دسترسی قبلاً می بایست از طریق کنسول صادر شده باشد و همچنین این‌که کاربری که به این صورت به مسیریاب متصل شده، نسبت به روش اول از سطح دسترسی کمتری برخوردار است .
۳) Aux
این امکان برای مدیرانی است که می خواهند از طریق شماره گیری به مودم مسیریاب متصل شوند و آن‌را متناسب شرایط مدنظرشان پیکربندی کنند . برای این‌کار نیز لازم است از طریق کنسول دستگاه امکان استفاده از Aux را فعال نمائیم.
در ادامه ابتدا درخصوص سری‌ها و مدل‌های مختلف مسیریاب‌های سیسکو و سپس درباره مشخصه های سخت‌افزاری مسیریاب‌ها و انواع آن‌ها نکاتی را عنوان می نمائیم.
● سری‌ها و مدل‌های مسیریاب‌های سیسکو
سیسکو سری‌های مختلف مسیریاب‌های خود را معمولاً توسط یک عدد چهار رقمی مشخص می کند که عبارتند از سری‌های ۱۰۰۰، ۱۶۰۰، ۱۷۰۰، ۲۵۰۰، ۲۶۰۰، ۳۲۰۰، ۳۶۰۰، ۳۷۰۰، ۶۴۰۰ و ۷۲۰۰ تا ۷۶۰۰ (البته استثنائاتی مثل سری ۷۰، ۹۰،۱۰۰۰۰، ۱۰۷۰۰ و ۱۲۰۰۰ نیز وجود دارند ) و هر سری شامل مجموعه‌ای از مدل‌های مختلف است مثل ۱۶۰۱ و ۱۶۰۵ از سری ۱۶۰۰ یا ۲۶۲۰ و ۲۶۲۱ از سری ۲۶۰۰ وغیره، البته دلیل این نوع نامگذاری به خاطر وجود ویژگی‌های مشترک بین مدل‌های مختلف یک سری خاص می باشد که هر سری را از بقیه سری‌ها متمایز می نماید و به طراح شبکه کمک می کند که با توجه به نیازهای کلی‌اش سری مورد نظر خود را انتخاب کرده و سپس با در نظرگرفتن جزئیات مورد نظرش، مدل مناسب محیط سازمانی خود را خریداری نماید.
● مشخصه‌های سخت‌افزاری مسیریاب‌های سیسکو
▪ Case
روترهای سیسکو با توجه به نوع و مدل دارای بدنه‌های متفاوتی هستند. مثلا‌ً بدنه‌های Desktop که مربوط به سری‌های ۷۰ یا ۹۰ می‌باشند. این بدنه‌ها قابلیت افزودن ماجول یا سایر ملحقات را ندارند. در مقابل بدنه‌هایrackmount هستند که قابلیت نصب در رک را دارند. از همین نوع بدنه، بعضی که بزرگتر بوده و قابلیت نصب ماجول‌ها و کارت‌های زیادی را دارند به نام شاسی (Chasis) شناخته می‌شوند.
▪ CPU
اگر بخواهید سرعت پردازنده های کامپیوترهای شخصی را با مسیریاب‌ها مقایسه کنید حتماً تعجب خواهید کرد، چرا که حتی سریع‌ترین روترها که می‌توانند در ستون فقرات شبکه‌های اینترنتی استفاده شوند و طبعاً می‌بایست حجم بسیار وسیعی از ترافیک اینترنت را در زمان بسیار کوتاهی پردازش نمایند، سرعتی در حدود ۲۰۰ مگاهرتز دارند. ولیکن از آنجایی‌که مسیریاب‌ها واسط گرافیکی کاربر ندارند و در محیط متنی کار می کنند و همچنین به دلیل تک‌منظوره بودن این پردازنده ها این سرعت برای این منظور کفایت خواهد کرد. ضمناً جالب است که بدانید مسیریاب‌های سیسکو عمدتاً از پردازنده‌های سری ۶۸۰۰۰ شرکت موتورلا استفاده می کنند.
▪ مادربورد
مادربوردهای مورد استفاده شرکت سیسکو عمدتا توسط شرکت‌های Asus و Iwill و Supermicro ساخته
می شوند و طبیعتا" برای سری‌های مختلف توان و مشخصه های متفاوتی ارائه می‌شود.
▪ حافظه
در سخت افزار مسیریاب‌های سیسکو بسته به نوع و کاربرد، از انواع مختلفی از حافظه ها پشتیبانی می شود که عبارتند از:
‌-‌ RAM که گاهی DRAM نیز نامیده می‌شود و برای ذخیره اطلاعات حین کار به کار می رود و یا به اصلاح سیسکو برای نگهداری Running Config مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در بعضی مدل‌ها، این حافظه قابل ارتقاء و در برخی دیگر ثابت می باشد و عموماً در ظرفیت‌های ۴ و ۸ و ۱۶ و ۳۲ و ۶۴ مگابایت موجود می باشد.
- ‌‌ROM که در این نوع حافظه یک تصویر قابل بوت از سیتم عامل روتر (IOS Image) قرار می گیرد و در مراحل اولیه روند بوت مسیریاب مورد استفاده قرار می گیرد .
- Flash Memory
همانند هارددیسک درPC ‌ها می‌باشد و برای ذخیره کل IOS مورد‌استفاده قرار می‌گیرد. ضمناً برای ذخیره فایل‌های پیکربندی نیز از این حافظه استفاده می‌شود که در ظرفیت‌های مختلفی عرضه می‌شود. البته نسبت به مدل و سری مسیریاب معمولاً قابل ارتقا است.
- ‌‌NVRAM
روترها از فایلی به نام Startup Config برای نگهداری تنظیمات ابتدایی پیکربندی مسیریاب استفاده می کنند و این فایل در این حافظه نگهداری می شود و پس از این‌که در روند بوت به داخل RAM دستگاه روتر بارگذاری شد، Running Config نامیده می‌شود.
- ‌‌Interfaces
لینک‌های هر مسیریاب برای ارتباط با دنیای خارج در قالب پورت‌ها و ماجول‌ها که برای انعطاف‌پذیری روترها درجهت انجام وظایف گوناگون قابل استفاده و تغییر است و داخل اسلات‌های توسعه قرار می گیرند. به عنوان مثال می‌توان یک ISP را درنظرگرفت که پس افزایش خطوط تلفن خود قادرخواهد بود ماجولی به نام AM (که شامل تعدادی مودم است) را به اسلات روتر خود (روتری که در نقش یک Access Server عمل می‌کند) متصل کند و کارآیی روتر را افزایش دهد. البته به شرط این‌که آن روتر خاص امکان این گسترش را داشته باشد. برای آگاهی از امکانات هر مسیریاب و بررسی قابل گسترش بودن آن و نوع ماجول‌هایی که می‌توانید به آن متصل کنید، می‌بایست به راهنمای فنی هر مسیریاب یا سایت وب شرکت سیسکو (www.cisco.com) مراجعه کنید، مطمئناً در این سایت اطلاعات بسیار مفیدی خواهید یافت. ادامه این مقاله که به معرفی سری‌های مختلف روترهای سیسکو می‌باشد را در شماره بعدی خواهید خواند.

منبع : جنوبی‌ها