۶ آذر ماه ۱۳۱۱ ــ روزی که رضا شاه پرونده نفت را در بخاری انداخت!

ششم آذر ماه ۱۳۱۱ (۲۷ نوامبر سال ۱۹۳۲) در پی به نتیجه نرسیدن مذاکرات ایران و انگلستان بر سر نفت، رضا شاه پرونده نفت را در بخاری افکند و سوزاند. این پرونده مربوط به امتیازی بود که دولت قاجارها به «دارسی» داده بود. مردمی که از بازی های پشت پرده بی خبر بودند در پی انتشار خبر سوزانده شدن پرونده استعماری نفت به خیابانها ریختند و شادی کردند که به نوشته پاره ای از مورخان این شادمانی جزیی از برنامه ای بود که از پیش تنظیم شده بود تا انگلیسی ها قرارداد «دارسی» را که تنها نیمی از زمان اعتبار آن باقی مانده بود تجدید کنند و منطقه قرارداد را وسعت دهند. در میهندوستی رضا شاه که از میان مردم معمولی برخاسته بود و علاقه مندی اش به پیشرفت کشور تردیدی نیست ولی او احتمالا به دلیل تحصیلات کم، با همان رجال عهد قاجارها و همان مهره هایی که در دستش قرار داده بودند بازی می کرد که وابستگی داشتند و صداقتشان مورد تردید است. این وضعیت پس از جنگ جهانی دوم هم در وطن ما ادامه داشت!.
چهار روز بعد وزیر دارایی گزارش شکست مذاکرات را به مجلس داد و مجلس همان روز لغو قرارداد «دارسی» را تصویب کرد که دو روز بعد دولت انگلستان ضمن اعتراض به لغو قرارداد، درخواست تجدید نظر در این اقدام را کرد که به نوشته بعضی از مورخان اجرای پرده دوم این نمایشنامه بود که به تمدید قرارداد انجامید، همان قراردادی که با قیامهای ملی به رهبری دکتر مصدق در اواخر سال ۱۹۲۹ لغو و نفت ایران، ملی شد.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز