کپی سیم کارت، تهدیدی نو

از این به بعد با دقت بیشتری به قبض تلفن همراهتان توجه کنید و اگر رقم صورت‌حسابتان به طور غیرمعمول افزایش پیدا كرده بود، بدانید با پدیده‌ای جدید و خطرناک روبه رو شده‌اید؛ سیم کارت شما کپی شده است!
این امر اصلا قابل تعجب نیست. پدیده‌ای است كه مشترکان تلفن همراه در ۲ ماه اخیر با آن مواجه شده‌اند. حرف و حدیثها در این مورد زیاد است و بازار گفتگو و اظهار نظر در این میان گرم. برای تكمیل اطلاعات خود در این زمینه، به خواندن خود ادامه دهید.
● كپی سیم كارت شایعه است؟!
محمد سلیمانی - وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات- در آخرین نشست خبری خود، درباره شایعه كپی سیم كارت تلفن همراه تاكید كرد: وقتی گفته می‌شود كه شایعه، یعنی این كه شایعه است و صحت ندارد، از این رو گزارشی در این رابطه به ما نشده است و ما با موضوع كپی سیم كارت برخورد نكرده‌ایم، حتی سیستم‌های ما چیزی در این رابطه نشان نمی‌دهند و شاید این مساله یك نوع كلاهبرداری برای فروش كالایی باشد.
اما رئیس انجمن فروشندگان سیم كارت گوشی و لوازم جانبی در این‌باره گفت: در حال تهیه و تنظیم گزارشی در رابطه با سیم كارت‌هایی كه قابلیت‌های ضبط مشخصات سیم كارت‌ها را دارند، هستیم؛ تا آن را برای بررسی و تصمیم‌گیری بیشتر به مراكز ذی‌صلاح ارسال كنیم.
افشار فروتن لاریجانی اظهار كرد: به دلیل وجود تنوع سیم كارت‌هایی كه بعد از ورود اپراتور اول در بازار به وجود آمد، افرادی وجود دارند كه دارای چندین خط و سیم كارت‌ در سراسر دنیا هستند و به این منظور سیم كارت‌هایی با این ادعا وارد بازار شد كه قابلیت ضبط مشخصات سیم كارت‌ها را دارد.
وی با بیان این كه بیشتر مشتركان مهارت كافی برای كپی این نوع سیم كارت‌ها را ندارند، گفت: استفاده از این سیم كارت‌ها و ریختن اطلاعات بر روی آن‌ها كار راحتی نیست و این كار باید توسط متخصصان انجام شود كه البته طبق گزارش‌های رسیده در این زمینه تخلفاتی صورت می‌گیرد و افرادی با گرفتن مبلغی پول اقدام به كپی سیم كارت‌ها می‌كنند.
به گفته او، مواردی وجود دارد كه یكسری از افراد كه به امور نرم‌افزاری و رایانه آشنا هستند، با گرفتن وجهی در حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان، به كپی سیم كارت‌ها اقدام می‌كنند و این خود، زمینه سوءاستفاده افرادی را فراهم آورده است. اما چندی پیش سرپرست روابط عمومی شركت ارتباطات سیار، با تاكید بر این كه سیم كارت‌‏های موجود در این شبكه قابلیت كپی‌‏ كردن ندارند، گفته بود: تاكنون گزارشی مبنی بر كپی شدن سیم كارت‌‏های شبكه ارتباطات سیار به ما ارایه نشده است.عباسعلی ابوالفضلی با بیان این كه سیم كارت‌‏هایی كه از ابتدای سال ۷۳ در شبكه ارتباطات سیار فعال شده بود، از پیچیدگی نرم‌افزاری بالایی برخوردار نبود، گفت: از آنجایی كه هر سیم كارتی عمر مفید دارد، در حال حاضر سیم كارت‌های قدیمی در شبكه ارتباطات سیار وجود ندارد و سیم كارت‌‏های جدید نیز از قابلیت نرم‌افزاری پیچیده‌‏ای برخوردار است.وی با بیان این كه دخل و تصرف در هر سیستم نرم‌افزاری ممكن است، افزود: امكان كپی یك سیم كارت به‌صورت تئوریك وجود دارد، اما تا به حال به موردی برخورد نكرده‌‏ایم.
به گفته سرپرست روابط عمومی ارتباطات سیار، كسی كه دست به این كار می‌‏زند، مطمئنا از تخصص نرم‌افزاری بسیار بالا و وجدان اخلاقی بسیار پایینی برخوردار است. این در حالی است كه علی‌رغم رد شایعه كپی سیم كارت تلفن همراه ازسوی مسئولان امر، ظاهرا شركت ارتباطات سیار این موضوع را در دست بررسی دارد.
● كپی سیم كارت تأیید شد
رییس هیات مدیره شركت مخابرات ایران گفت: تاكنون مواردی از كپی سیم كارت تلفن همراه گزارش شده كه سریعا شناسایی و پیگیری شده است و امیدواریم با هوشیاری مشتركان، معضل كپی سیم كارت زودتر از بین برود. البته وجود این مورد، با مراقبت و نظارت شركت ارتباطات سیار، بسیار محدود بوده است.
وفا غفاریان، درباره مباحث مطرح شده درباره كپی سیم كارت تلفن همراه در بازار اظهار كرد: یك‌سری از سیم كارت‌های قدیمی ‌قابل كپی كردن هستند و گفته می‌شود كه دستگاه‌های آن نیز در بازار وجود دارد، اما این امر سریعا در سیستم‌های مخابراتی ما شناسایی می‌شود؛ چرا كه از یك سیم كارت در دو ناحیه استفاده می‌شود و با توجه به مختلف بودن محل‌های تماس و نوع گوشی‌ها، این امر قابل شناسایی است؛ از این رو، هر دو سیم كارت مسدود می‌شود تا وضعیت آن مشخص شود.
وی با اشاره به این كه حداكثر ۱۲ ساعت طول می‌كشد تا سیم كارت غیرمجاز در شبكه شناسایی شود كه بلافاصله قابل پیگیری است، گفت: این امر از طریق قضایی و حقوقی نیز قابل پیگیری است.
او با تاكید بر این كه سیم كارت‌های جدید تلفن همراه به هیچ وجه قابل كپی‌برداری نیستند، گفت: با توجه به این كه در حال حاضر چند نوع سیم كارت در بازار موجود است، تنها برخی از سیم كارت‌های قدیمی ‌قابل كپی كردن هستند. غفاریان تصریح كرد: برای ایمنی بیشتر، بهتر است، مشتركان در محافظت از سیم كارت خود مراقبت كنند و سیم كارت خود را به افراد ناشناس ندهند و همچنین از مراكز معتبر، سیم كارت خریداری كنند.
همچنین عباسعلی ابوالفضلی - سرپرست روابط عمومی‌ شركت ارتباطات سیار- اظهار كرد: از سیم كارت‌های جدید شركت ارتباطات سیار تا به امروز هیچ‌گونه كپی گرفته نشده است.
او افزود:‌ تنها برخی از سیم كارت‌های قدیمی ‌ارتباطات سیار به دلایل مختلف در گذشته كپی شده، اما هر زمان این امر اتفاق افتاده، ردیابی و كشف شده است، از این رو در حال حاضر و هر شش ساعت یك بار بر خطوط مشتركان نظارت می‌شود، بنابراین اگر مكالمه همزمان در سیستم شناسایی شود، سیم كارت مورد نظر قطع می‌شود و پس از آن با مراجعه مالك سیم كارت به مخابرات، اطلاع داده می‌شود و به تناسب ‌آن پیگیری‌های لازم به عمل می‌آید.
وی تاكید كرد: در طول مدتی كه خطوط مشتركان به شكل دوره‌ای چك می‌شود، تنها یك مورد كپی سیم كارت شناسایی شده است.او خاطرنشان كرد: امكان دخل و تصرف در هر نرم‌افزار به شكل طبیعی وجود دارد و اما این امر نیازمند تخصص بسیار بالایی است و از این رو ضریب امنیتی سیم‌كارت‌های جدید ارتباطات سیار ۲هزار برابر بیشتر از سیم‌كارت‌های قدیمی‌ شبكه است و بر این اساس، مشكلی برای مشتركان پیش نمی‌آید.
سرپرست روابط عمومی‌ شركت ارتباطات سیار تصریح كرد: به مشتركان توصیه می‌كنیم مراقب سیم‌كارت و تلفن همراه خود باشند و تلفن همراه خود را به افراد ناشناس یا تعمیرگاه‌های غیرمجاز ندهند.
این سخنان در حالی عنوان می‌شوند كه مسئولان مخابرات و وزارت ارتباطات، ازجمله شخص وزیر، در چند روز گذشته بارها این موضوع را از اساس رد می‌كردند و به مردم اطمینان خاطر می‌دادند. اما حالا با این تاییدها به ‌نظر می‌رسد هر مشتركی علاوه بر مشكلات حقوقی و قضائی محتمل، دست‌كم در معرض ۱۲ساعت هزینه‌ اضافی مكالمه‌ قرار دارد.
● كپی‌كاری سیم‌كارت؛ عجیب اما ممكن!
اخیرا در بازار تلفن همراه تهران، دستگاه‌هایی ساخت كشورهای چین و ژاپن به بازار آمده است كه با قراردادن یك سیم‌كارت اصلی صادرشده از سوی شركت مخابرات ایران، اطلاعات امنیتی و كلیدی سیم‌كارت‌ها(ki) را رمزگشایی كرده و این رمز را روی سیم‌كارت خام منتقل می‌كند.
در این صورت از یك شماره موبایل، ۲عدد در شبكه مادر تعریف می‌شود؛ بدون این‌كه صاحب سیم‌كارت اصلی از چنین سوء‌استفاده‌ای باخبر باشد. بر اساس اطلاعات فنی موجود، هنگامی كه یك تلفن همراه روشن می‌شود، چندین كد و شماره رمز به مركز مادر مخابراتی ارسال می‌شود. مركز شبكه ارتباطات سیار(M.S.C) با دریافت این كدها، ارتباط شماره سیم‌كارت را با شماره‌های موجود خود مقایسه و در صورت موجودبودن این شماره، از آن به عنوان دستگاه روشن در شبكه ثبت‌نام می‌كند.
قبل از صدور اجازه ورود سیم‌كارت به شبكه و ثبت نام لیست سیاه، شماره‌های شبكه مادر نیز شماره جدید را كنترل و اجازه ورود صادر می‌كند.
دستگاه‌هایی كه اكنون با معادل فارسی سیم‌كارت‌خوان به بازار آمده، قادر است با كپی سیم‌كارت اصلی، چنین مراحل امنیتی را در شبكه تلفن همراه كشور طی كرده و خود را در شبكه تعریف كند. این دستگاه‌ها با ۲مارك سوپرسیم و سیم از چین و ژاپن وارد بازار شده است كه دستگاه چینی بین ۴۵ تا ۵۰هزار تومان و دستگاه ژاپنی ۸۰هزار تومان قیمت دارد.
همراه با این دستگاه‌ها یك عدد سیم‌كارت خام از نوع سیم‌كارت‌های شركت مخابرات ایران موجود است و در صورت تقاضای خریدار، تعداد بیشتری سیم‌كارت خام به قیمت حدودا ۲۵ تا ۳۰هزار تومان در اختیار وی قرار می‌گیرد.
شكل این دستگاه‌ها تقریبا شبیه گوشی تلفن همراه كوچك است و سیم‌كارتی كه پشت آن، عكس یك ماهی قرمز با مارك «سیم ماكس» چاپ شده است و یك لوح فشرده نرم‌افزار نیز ضمیمه آن است.
البته فناوری پیشرفته‌تری نیز برای كپی‌كردن سیم‌كارت به بازار آمده كه به صورت بی‌سیم عمل كرده و قیمت آن طوری نیست كه همگان بتوانند به آن دسترسی پیدا كنند. این دستگاه‌ها قادر است اطلاعات حیاتی و امنیتی سیم‌كارتی را كه داخل یك گوشی روشن در حال كار است، شكار، رمزگشایی و در خود ذخیره كند. این فناوری، خطرناك‌تر است، چرا كه اطلاعات یك سیم‌كارت به طور سریع و همزمان به چند سیم‌كارت خام منتقل و كپی می‌شود.
● كپی سیم‌كارت، چالشی جدید
كارشناس ارشد مخابرات درباره چگونگی كپی سیم‌كارت تلفن همراه گفت: زمانی كه یك موبایل در شبكه روشن می‌شود، اتفاقات متعددی برای ورود به این شبكه جریان می‌یابد؛ از جمله این‌كه چندین كد و شماره مشخص به صورت رمز به مركز ارسال می‌شود.
بابك نیك‌فال این رمزها را شامل شماره مشخصه سیم‌كارت و شماره سریال دستگاه تلفن همراه عنوان كرد و افزود: مركز شبكه ارتباطات سیار(MSC) با دریافت این كدها، ابتدا شماره سیم‌كارت را با شماره‌های موجود خود مقایسه و در صورت موجود بودن این شماره، از آن به‌عنوان دستگاه روشن ثبت‌نام می‌كند.
وی یادآور شد: قبل از صدور اجازه ‌ورود به شبكه و ثبت‌نام، شماره‌های مشخصه با لیستی به نام «لیست سیاه» (Black List) مقایسه و در صورت وجودنداشتن در این لیست، جهت ورود به شبكه مجاز می‌شود.
به گفته وی، «لیست سیاه» شامل سیم‌كارت‌ها یا شماره سریال دستگاه‌های تلفن همراه غیرمجاز و متخلف است.
نیك‌فال ادامه داد: از هشت سال پیش، دستگاه‌هایی وارد بازار شد كه با كپی اطلاعات سیم‌كارت و ارسال آن به شبكه، سیم‌كارت را شبیه‌سازی یا به عبارتی جعل می‌كند. این كارشناس گفت: این دستگاه‌ها به دو صورت كار می‌كنند؛ در روش اول، سیم‌كارت در داخل دستگاه قرار می‌گیرد و از آن كپی می‌شود و در روش دوم، دستگاه خاصی به صورت بی‌سیم، اطلاعات موبایل‌های روشن را شكار، رمزگشایی و در خود ذخیره می‌كند.
نیك‌فال تصریح كرد: در هر دو روش، صورتحساب مكالمات تلفنی به نام دارنده سیم‌كارت اصلی ارسال می‌شود. وی بیان داشت: در اداره پلیس آمریكا (FBI) بخشی مخصوص ردیابی این‌گونه افراد تاسیس شده ‌است كه در صورت شناسایی شماره مشخصه یك سیم‌كارت در دو نقطه مختلف با صاحب اصلی سیم‌كارت تماس حاصل كرده و صاحب سیم‌كارت جعلی را ردیابی و دستگیر می‌كند.
نیك‌فال گفت: برای جلوگیری از چنین سودجویی‌هایی توصیه می‌شود در محل‌های پررفت‌وآمد از روشن یا خاموش كردن غیرضروری دستگاه تلفن همراه پرهیز كنید و سیم‌كارت خود را به‌سادگی در اختیار افراد مشكوك قرار ندهید.
● طراحی سیستم رمز برای جلوگیری از كپی‌برداری
كپی‌برداری از سیم‌كارت، این روزها به یك معضل و یك تفكر منفی برای صاحبان تلفن همراه تبدیل شده است. رئیس آزمایشگاه رمزنگاری دانشگاه علم و صنعت از طراحی ۳سیستم رمز برای موبایل‌های ایران و استفاده‌های بین‌المللی خبر داد و گفت: اكنون به دنبال سرمایه‌گذاری برای اجرای این طرح‌ها هستیم.
دكتر مجید نادری افزود: با توجه به كپی‌برداری از سیم‌كارت‌های تلفن همراه و استفاده از سیم‌كارت افراد ضرورت ایجاب می‌كرد سیستم رمزی در تلفن‌های همراه ایجاد شود.
وی گفت: این سیستم در دنیا به صورت A۳، A۵ و A۷ به تلفن‌های همراه افزوده می‌شود و از این طریق امكان بهره‌برداری از سیم‌كارت و اطلاعات افراد از بین می‌رود.
مسئول آزمایشگاه رمزنگاری دانشگاه علم و صنعت اظهار داشت: دانشگاه علم و صنعت نیز طراحی ۳سیستم رمز را برای موبایل‌های ایران و استفاده‌های بین‌المللی انجام داده است كه به دنبال سرمایه‌گذاری برای اجرای آن است. متأسفانه مذاکرات با مخابرات و دیگر دستگاه‌های اجرایی برای خرید این طرح و سرمایه‌گذاری بر روی آن تاکنون بی نتیجه باقی مانده است.
وی اضافه کرد: از همین طریق می‌توان برای امنیت سیستم‌های نظامی مانند بی‌سیم و ... استفاده کرد.
نادری در اهمیت این امر گفت: کشور آمریکا مدت ۵ سال بر روی شکستن رمز بی‌سیم و تلفن‌های همراه کشور افغانستان سرمایه‌گذاری کرد تا بتواند به اطلاعات این کشور دست یابد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت در رشته کامپیوتر گفت: کشور ما حاضر نیست بر روی این مسائل سرمایه‌گذاری کند و احتمال به خطر افتادن اطلاعات و سرقت‌های اطلاعاتی بسیاری در کشور وجود دارد که امنیت کشور را مخدوش می‌کند.
نادری با بیان اینکه تا هکرها وجود دارند، دائما باید به دنبال سیستم‌های امن بود، افزود: باید رمزگذاری بر روی تلفن‌های همراه و سیستم‌های موبایل را به عنوان یک پروژه بزرگ پایه‌گذاری کرد و در این مسیر از تکنولوژی‌های روز بهره گرفت.
وی تاکید کرد: هنگامی که از سیم کارت کپی‌برداری می‌شود، علاوه بر اینکه تمامی هزینه‌های شخص کپی کننده برای دارنده اصلی سیم کارت محاسبه می‌شود، مکالمات و اطلاعات شخص اصلی نیز در دسترس متخلفین کپی کننده قرار می‌گیرد.
● با كپی كاران باید طبق قانون جعل برخورد شود
یك وكیل دادگستری معتقد است: با عاملان  

سمیه صیادی فر

منبع : روزنامه همشهری