تعدیل کیفی شاخص قیمت به روش هدانیک

پیشرفت تکنولوژی در فرآیند تولید و تنوع در تولید کالاها باعث جایگزینی کالاهای جدید با کیفیتی متفاوت از قبل، به‌جای کالاهای قدیمی می‌شود. تغییرات قیمت ناشی از تغییر کیفیت بایستی در محاسبه شاخص‌های قیمت مورد توجه قرار گرفته و از تغییرات قیمت خالص کالاها تفکیک شود.
شاخص قیمت مصرف‌کننده معیار سنجش تغییرات قیمت تعداد ثابت و معینی از کالاها و خدمات است که توسط خانوارهای یک کشور به مصرف می‌رسد. تغییرات قیمت که به علت تغییر کیفیت در کالاهای این سبد ایجاد می‌شود باعث ایجاد اریبی در محاسبه شاخص قیمت مصرف‌کننده خواهد شد. روش هدانیک یکی از روش‌های تعدیل کیفیت است که با بررسی تغییر مشخصات و قیمت کالا، اثر تغییر قیمت ناشی از ارتقای کیفیت را از تغییر قیمت مجزا می‌کند. این روش از چندین سال قبل در مطالعات تعدیل کیفیت شاخص‌های قیمت مورد استفاده قرار گرفته ولی با وجود آنکه مراکز و آژانس‌های آماری کشورهای مختلف از روش هدانیک بهره گرفته‌اند، لیکن انتقادهائی که به آن می‌شود استفاده از این روش را با تردید مواجه کرده است.

محمود چلویان
رئیس دایره شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی اداره آمار اقتصادی

منبع : مجله روند اقتصادی