مدرسه آقابزرگ کاشان ، کاشان

مدرسه آقابزرگ كاشان مانند دیگر بناهای اقلیم گرم و خشك ایران، چهارایوانی است.
صرف‌نظر از ساختمان‌های نوساز كاشان، گنبد عظیم و دو مناره كاشی‌كاری شده مدرسه آقابزرگ، در حال حاضر نیز از بلندترین بناهای تاریخی شهر است.
گنبد باشكوه زیبایی همراه با دو مناره، صحن، فضای سبز و حجره‌هایی كه یك طبقه پایین‌ترند،‌ به طرز جالبی خودنمایی می‌‌كنند. در طبقه‌ پایین، حجره‌های طلاب و شبستان دلباز تابستانی قرار گرفته است. عناصر این بخش و فضای گیرای آن در ارتباط تنگاتنگ با هم قرار دارند. گنبدعظیم دوپوش بر روی هشت جرز عظیم آرمیده است. برخلاف بسیاری از گنبدها كه روی سطح مربع، بنا شده‌‌اند، این گنبد روی زمینه هشت‌وجهی ساخته شده است. گنبد دو پوسته دارد : یكی گنبد زیرین كه بار و نیروی سقف را به جرزها منتقل می‌كند، و دیگری گنبدی است كه روی آن برای بزرگ جلوه‌‌دادن ظاهر و حفاظت از پوشش زیرین ساخته شده است. كاربندی‌های ظریف، نورگیرهای آجری بالای گنبد، آیات الهی منقوش دورتادور بدنه كار، ارتباطات تنگاتنگی بین فضاهای گوناگون، شبستان غربی و حیاط مركزی، حجره‌‌ها و ... برقرار كرده‌اند و بیننده را متحیر می‌سازند.
سقف شبستان غربی و شبستان زمستانی، گچی است و با نقوش ساده و بی‌آلایش زینت یافته‌‌اند. كنار آن، كتابخانه مدرسه قرار دارد. آن طرف‌تر، پله‌ای به سمت پشت‌بام است. پشت‌بام ریتم صحیح و تركیب موزون است. ایوان‌های شرقی و غربی با پشت‌بندهای تكرار شده و كاشی‌كاری زیبای آن،‌ یادآور جهات اربعه و اهمیت آن در فرهنگ این مرز و بوم است. از بالا، ایوان غربی خودنمایی می‌كند كه مقبره‌ متولیان پیشین مدرسه است.
بر سردر مدرسه، كتیبه‌ای حاوی اشعاری با نام شاعر و تاریخ سال 1268 بر روی كاشی به خط نستعلیق نشسته است. در جای دیگرِ كتیبه سردر، نام بانی نیز آورده شده است.