چهارشنبه, ۲ خرداد, ۱۴۰۳ / 22 May, 2024
مجله ویستا
واژه گزینی در شعر و نوشتار
هاتف اصفهانی شاعر دوره ی بازگشت می گوید : " تمام واژه ها نماد و رمزی از مفاهیم پنهان هستند " یعنی به عبارتی برای دسترسی به مفاهیم پنهان این واژه هایند که کارساز و کارگشا جلوه می نمایند . واژه هاا بزار زبان شعر و نوشتار به شمار می آیند . به طوری که اگر واژه ها نباشند نه زبان گفتار صورت می گیرد و نه این که از زبان نوشتار خبری است . واژه ها نیازهای اساسی و کارآمد بشر در جهت رسیدن به هر اهداف و آرزویی به شمار می روند . به نظر می آید که هر واژه ای دارای بار مفهومی و عصاره ای منتج و مفید است . اما نوع استفاده از آ ن و محل بکارگیری آن در شعر و نوشتار کاری است بس مهم و البته دشوار . به نحوی که از این منظر در جهت استفاده از هر واژه ای در شعر و نوشتار باید با زبان همان واژه آ شنا بود و در ثانی توانست یک نوع وفاق جمعی را در بین واژه ها در جهت صف آرایی و به اصطلاح چیدمان آن ها در یک بیت و یا سطر را مشاهده نمود . این که می گوییم وفاق جمعی بسیار مهم است . چه این که عنصر تشکیل دهنده ی یک بیت و یا یک سطر را گروهی از واژه ها به عهده می گیرند و بی گمان این نوع هم گرایی و هم محوری در یک بیت یا یک سطر باید بر اساس قواعد خاصی صورت پذیرد . یعنی ابتدا باید یک نوع هم سویی و هم اندیشی در بین واژه ها وجود داشته باشد و در ثانی این واژه ها اگر چه در زمینه هایی نیز مترادف و یا احیانا" تضاد با هم هستند ، ولی در جهت شکل گیری آن هدف متعالی که می تواند یک بیت و یا یک سطر نثر گون باشد ، بدون استثنا این واژه هایند که باید از وجه اشتراکاتی لازم در جهت رسیدن به آن هدف برخوردار باشند .
به بیانی ساده واژه ها به مانند چند نفر می مانند که در یک سیستم هر کدام کاری را انجام می دهند ،ولی تمام این امور در جهت ترقی و تعالی اهداف سازنده ی آن سیستم می باشد . لذا با نگاهی به جاده ی ادبیات و فرهنگ کشور شاید گفت که واژه گزینی در مقوله ی شعر و نوشتار هم در جهاتی رشد و نمو داشته و هم اینکه در مقاطعی خلاء و ضعف هایی نیز به چشم می خورد . اگر چه شعرای کلاسیک گو اعم از فردوسی ، سنایی، رودکی ، حاظ ، سعدی ، جامی ، نظامی ، صایب تبریزی ، مولوی ، بیدل دهلوی و ... و البته شعرایی نوگرا به مانند سهراب سپهری ، اخوان ثالث ، فروغ فرخزاد ، قیصر امین پور و تازه های ادبی ای که از جانب برخی شعرای معاصر و کنونی صورت می پذیرد از نقاط قوت در شعر و نوشتار ادبیات ما به حساب می آیند ، ولی این مهم را هم باید به یاد داشته باشیم که در اغلب اشعار و یا نوشتارهایی که صورت می گیرد ،فرهنگ واژه گزینی و استفاده ی درست از واژه ها لحاظ نمی شود که این مهم نیز می تواند به پایه ی فرهنگ و ادبیات ما ضرر و خسران برساند . با توجه به این که هر شاعری دارای سبک خاص خود است و یا به بیانی میدان شعر آن با دیگران فرق دارد و البته همین قاعده نیز با حوزه ی نوشتار هم اغیار نیست ، ولی باز با این تفاصیل مقوله ی واژه گزینی در شعر و نوشتار ، هم میتواند حیاتی باشد و هم این که اساسی و کاربردی .
حیاتی بدین معنا که همچنان که ابزار و مصالح در شکل گیری یک مقوله بسیار مهمند ، لذا همین ابزار و مصالح نیز می توانند در شکل گیری شعر و نوشتار ، مهم جلوه نمایند . مثلا" ما در یک بیت می توانیم یک واژه را بیش از دو بار هم تکرار کنیم . ولی این نوع تکرار واژه باید از دو حالت خارج نباشد . نخست این که حتما" باید از قاعده ی ایهام بهره گیرد ، یعنی سوای از معنی حقیقی آن معانی مجازی ای نیز داشته باشد که این صدور واژه و یا به بیانی تصدیر در اول و وسط و آخرو یا بیشتر و کمتر ، طبعا" بار مفهومی خود را برساند .
در ثانی اگرچه تعدادی واژه با ساختاری متفاوت و یا متشابه گرد هم آمده اند ولی مسئله ی اصلی هدفی است معین که این واژه ها برعهده گرفته اند . یعنی شاعر یا نویسنده باید با تکنیک ادبی خود بتواند یک نوع فرهنگ آشتی و واحد را در بین واژه ها در جهت دادن نتیجه لحاظ نماید . بنابراین به عنوان مثال می توان واژه گزینی را در شعر حافظ ، سعدی، صایب و ... و در شعر شعرایی چون سپهری و فروغ به سهولت پیدا کرد به گونه ای که محفل واژه ها در دنیای شعر این شعرا همیشه داغ و پر بار نشان می دهد . آن سوی قضیه نیز مواردی است که توسط بسیاری از شعرا و نویسندگان در قلم خود لحاظ می کنند . یعنی بکارگیری واژه هایی مبهم و مهجور در شعر و یا نوشتار خود که هم بار ساختار شعر یا نوشتار را ثقیل می کند و هم این که به بار مفهومی و محتوایی شعر و نوشتار لطمه می رساند. به طرزی که شاعر شاید بهترین شعر را هم از لحاظ پیام و هم تصویر چهره کرده باشد ،ولی همین عدم رعایت فرهنگ واژه گزینی در شعر آن ، احساس شود . یعنی شاعر یک یا چند واژه ی ثقیل را در شعر خود آورده باشد که همین واژه ها فهم شعر آن را کمرنگ کرده باشند . بنابراین دو مورد اساسی در جهت واژه گزینی در شعر و نوشتار برای اصحاب قلم و جوانانی که به این وادی یعنی دنیای قلم سفر کرده اند ، و یا می خواهند که سفر کنند ، بسیار مهم است .
نخست استفاده از کلماتی ساده ولی پر بار که می توانند در یک بیت به راحتی گرد هم آیند و با هم به تبادل نظر بپردازند (وفاق جمعی و هضم فکری در بین واژه ها )در ثانی استفاده از کلماتی مشابه و یا تضاد با هم . مشابه بدین سان که این کلمات هم از نظر فرم و محتوا باهم سر سازگاری و تفاهم دارند . و تضاد بدین معنا که با هم از نظر معنی تفاوت دارند ولی از یک نوع ویژگی های مشترکی برخوردارند و همین ویژگی ها نیز می توانند فرهنگی را بنام فرهنگ آشتی در شعر و یا نوشتار خلق نمایند . مضاف بر این که زبان شاعر ونویسنده نیز باید کلافی عمیق و عجین را با زبان واژه ها خورده باشد .یعنی آشنایی با فرهنگ واژ ه ها در جهت واژه گزینی د رشعر و نوشتار بسیار مهم است . حسن سخن این که درون مایه ی شعر همان واژه هایند . واژه هایی که پیام و تصویری سازنده را به اجتماع انتقال می دهند ، پس چون هدف نهایی شاعر و نویسنده فرهنگ سازی و انتقال زبانی معصوم ولی منتج به جامعه میباشد ، لذا مقوله ی واژه گزینی از مهمترین مقولات در این دو حوزه به شمار می رود .
عابدین پاپی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور شهدای خدمت سیدابراهیم رئیسی سقوط بالگرد رئیسی ابراهیم رئیسی رئیسی شهادت ایران سقوط بالگرد حسین امیرعبداللهیان بالگرد
کنکور سازمان سنجش سازمان هواشناسی تهران هواشناسی امتحانات نهایی سانحه بالگرد رئیسی بارش باران آموزش و پرورش هلال احمر سیل قوه قضاییه
خودرو راه آهن قیمت دلار قیمت خودرو بورس قیمت طلا یارانه بازار خودرو دلار حقوق بازنشستگان سایپا یارانه نقدی
تلویزیون سینمای ایران سینما آیت الله سید ابراهیم رئیسی هنرمندان شعر رسانه ملی لیلا حاتمی سریال
کنکور ۱۴۰۳ دانش بنیان
غزه رژیم صهیونیستی روسیه امیرعبداللهیان فلسطین آمریکا ترکیه سوریه چین ولادیمیر پوتین عربستان اوکراین
فوتبال پرسپولیس استقلال رئال مادرید باشگاه پرسپولیس لیگ برتر لیگ برتر ایران فدراسیون فوتبال والیبال لیگ برتر انگلیس باشگاه استقلال لیورپول
هوش مصنوعی مایکروسافت اپل سامسونگ گوگل ناسا تبلیغات موبایل آیفون
سلامت سرطان کاهش وزن مغز طول عمر آلزایمر مغز انسان سلامت روان افسردگی