اعلامیه تند و صریح دولت در باره لغو کاپیتالاسیون، ولی... (در این روز ۵ سپتامبر)

چهاردهم شهریور ۱۳۰۷ هجری، دولت وقت در یك اعلامیه رسمی باردیگر یادآور شد كه امتیاز كاپیتالاسیون در ایران زنده نخواهد شد، چنین پرونده ای را كه حاكی از نهایت ضعف یك دولت است به تاریخ سپرده و بازگشوده نخواهد شد. در این اعلامیه از همه دولت‌ها كه تبعه در ایران دارند خواسته شده بود كه درخواست حتی یك مورد تفویض تعقیب قضایی اتباع خود را از ایران نكنند كه تحقیر تلقی خواهد شد و ....
می‌دانیم كه نهم ماه مه سال ۱۹۲۷ (۱۹ اردیبهشت ۱۳۰۶) كاپیتالاسیون (تسلیم، و در اصطلاح قضایی به مفهوم قضاوت كنسولی و محاكمه خارجی كه مرتكب جرم محلی شده باشد، در كشور متبوع خود!) در ایران لغو شده و از ۱۹ اردیبهشت ۱۳۰۷ (درست یك سال بعد) حتی در موارد استثنایی و برای اتباع كشورهای كامله الوداد هم بلااثر گردیده بود. این امتیاز (کاپیتالاسیون) را قبلا دولت قاجاریه به پاره‌ای ازدولتها داده بود و به این ترتیب قسمتی از حاكمیت ملی را واگذار كرده بود. رسیدگی به جرائم محلی و مجازات متخلف، تكلیف یك دولت حاكم مسئول در برابر اتباع كشور است و از تكلیف نمی‌توان گذشت و آن را واگذار كرد.
با وجود لغو كامل كاپیتالاسیون در سال‌های ۱۳۰۶ و ۱۳۰۷ در ایران و اعلامیه صریح و تند شهریور ۱۳۰۷، این امر از دهه ۱۳۴۰ به صورت محدود در مورد پاره ای از اتباع آمریكا در ایران، برغم مخالفت‌ها و اعتراض‌های فراوان بار دیگر به اجرا در آمده بود.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز