کسانی باید برای هنر تصمیم بگیرند که خود هنرمند باشند

فهیمه رحیم نیا متولد ۱۳۲۶ تهران و فارغ التحصیل رشته هنرهای تجسمی از دانشگاه. D.E.A علوم انسانی استراسبورگ فرانسه است. وی فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۴۷ در گروه هنر ملی و فعالیت سینمایی خود را از سال ۱۳۴۹ به عنوان بازیگر در فیلم «تجاوز» آغاز کرد.
فهیمه رحیم نیا همسر بهزاد فراهانی و مادر شقایق و گلشیفته فراهانی در سریالهای «بافته های رنج»، «عید آن سال» و مجموعه قصه های سیمای شب در قسمت مجسمه های گچی ایفای نقش نموده است. با وی در مورد فعالیت های هنری اش گفتگویی انجام داده ایم که در پی می آید.
▪ فعالیت هنری خود را از چه زمانی و چگونه شروع کرده اید؟
ـ من بازیگری را در سال ۱۳۴۸ با بازی در تئاتر آغاز کردم در آن زمان من ۲۰ ساله بودم. در سال ۴۷ گروه هنر ملی آزمون بازیگری گذاشته بود که بسیار مشکل بود. من در آن آزمون قبول شدم و پس از قبولی دوره بازیگری و گریم را گذاراندم. پس از آن دوباره امتحان دادم و بعد از قبولی به عضویت گروه هنر ملی به سرپرستی عباس جوانمرد درآمدم.
اولین کار تئاتر من «ناقاردی بود» که در سال ۴۸ به روی سن رفت. بعد از آن در تئاتر «سلطان مار» به کارگردانی بهرام بیضایی و «تابستان» به کارگردانی کرم رضایی حضور داشتم و در تئاترهای بسیاری به کارگردانی و نویسندگی همسرم «بهزاد فراهانی» بازی کرده ام. بیشتر علاقه من به بازی در تئاتر بود.
▪ شما در کنار تئاتر فعالیت سینمایی هم دارید ولی بسیار کم هستند چرا؟
ـ بله من در کارنامه خود هفت فیلم سینمایی دارم که «تجاوز» اولین کار من بود در سال ۴۹ و بعد از آن مسافران (۱۳۷۰)، درخت گلابی (۱۳۷۶)، مهره (۱۳۷۷)، زمانه (۱۳۸۰)، دو فرشته (۱۳۸۱) و آخرین کار من «مصائب دوشیزه» در سال ۱۳۸۵ بود. علت کم کاری من در عرصه سینما فرزندانم بودند. چون آذرخش و گلشیفته که با اختلاف سنی کم به دنیا آمدند بیشتر وقت من را به خود اختصاص دادند. تربیت آنها برایم اولویت داشت و به همین، دلیل فاصله گرفتن من با هنر سینما و تئاتر بود. ولی من فعالیت اصلی ام نقاشی است که در آن زمان مشغول به آن بودم.
مادر بودن مسئولیت سنگینی است و یک مادر با پذیرفتن آن روی بسیاری از علایق و کارهای خود خط می کشد. مادربودن یک فن است که احتیاج به وقت گذاشتن دارد. من با فرزندانم زندگی کرده ام نه اینکه فقط آنها را بزرگ کنم. با آنها خندیدم، گریه کردم، بازی کردم، فیلم دیدم به نمایشگاه های مختلف رفتم و تمام تلاشم را کردم که پا به پای آنها راه بیایم و آنها را تنها نگذارم.
▪ شقایق و گلشیفته فراهانی از بازیگران توانا و خوب سینمای کشورمان هستند بخصوص گلشیفته خیلی زود به جایگاه ویژه ای در سینما رسید و استعداد وافر خود را نمایان کرد شما چقدر نقش خود و پدرشان را در این موفقیت دخیل می دانید؟
ـ استعداد در ذات انسانهاست ولی محیط را باید طوری فراهم کرد که استعدادها شکوفا شود. من و پدرشان آنها را وادار به بازیگری نکردیم آنها خود استعداد این کار را داشتند و خودشان به بازیگری علاقه نشان دادند و ما فقط به آنها راه درست را نشان داده ایم ولی انتخاب با آنها بوده.
▪ با توجه به اینکه شما خانواده ای هنرمند دارید شرایط هنر بخصوص هنر سینما را در جامعه امروزی چگونه ارزیابی می کنید؟
ـ هنر بازتاب شرایط اجتماعی است و باید با زمانی مطرح شود که مؤثر باشد وقتی ما نمی توانیم شرایط اجتماعی را بازتاب دهیم باعث می شود متن و متحوای کار که اهمیتی بسیار دارد، نادیده گرفته شود و این اولین مشکل برای یک اثر هنری است. در سینمای ما آزادی عمل وجود ندارد حتی در انتخاب بازیگر و چیزی که از همه مهمتر است گیشه است و به همین دلیل سینمای ما به اینجا رسیده است که هر روز مشکلاتش بیشتر می شود.
هنر اگر آزاد نباشد به نتیجه نمی رسد و کسانی باید برای هنر تصمیم بگیرند که خود هنرمند باشند. انسانها امروزه بیشتر از هوا به هنر احتیاج دارند، برای اینکه روح خود را پالایش دهند و بتوانند در این جهان پر از تضاد دوام بیاورند.

فهیمه رحیم نیا

منبع : سوره سینما