پیشنهادی برای اجماع اصلاح‌طلبان

نگاهی به اصول و مفاهیم دو مکتب «رئالیسم» و «ایده‌آلیسم»، و مقایسه وضعیت کنونی ایران و رویکرد «ایده‌آلیستی» دولت نهم، که با نادیده گرفتن و در پاره‌ای موارد تعارض با بدیهیات نظام بین‌الملل، موجبات تضعیف موقعیت ج.ا.ا. را در منطقه و جهان فراهم کرده است، به روشنی ضرورت اقدامی موثر از جانب دوستداران ایران اسلامی را برای خروج کشورمان از شرایط کنونی و پیشگیری از وقوع خطرات پیش‌روی، اثبات می‌کند. در چنین هنگامه‌ای برای نجات کشور و جلوگیری از هدر رفتن هر چه بیشتر منابع مادی و معنوی، سرمایه‌های انسانی، اجتماعی و مالی، باید «طرحی نو» درانداخت. به این منظور شاید موثرترین و فوری‌ترین اقدامی که در فضای کنونی کشور بتوان در دستور کار قرار داد، بهره بردن از فرصت انتخابات آتی ریاست‌جمهوری باشد. نکته مهم در این انتخابات برای اصلاح‌طلبان بعد از چند شکست متوالی، توجه به دلایل شکست‌های پیشین و تلاش برای کسب نتیجه در این دوره از انتخابات است. از این روی موفقیت در این عرصه، نیازمند شناخت و واکاوی دلایل ناکامی اصلاح‌طلبان در انتخابات گذشته، و تجزیه و تحلیل دقیق آن است.
به این منظور استفاده از روش‌های دقیق علمی مورد تاکید نگارنده می‌باشد. به کارگیری روش‌های پیمایشی، آماری و سنجش افکار عمومی برای تشخیص واقعی دلایل ناکامی‌های قبلی و پرهیز از گمانه‌زنی‌های شخصی و غیرقابل اتکا، بایستی موضوعی جدی و مستلزم اقدام به حساب آید. تحلیل محتوای دیدگاه صاحب‌نظران و فعالان اصطلاح‌طلب و وضوح نشان می‌دهد؛ دلیل اصل شکست نامزدهای اصلاح‌طلب در نهمین انتخابات ریاست‌جمهوری، تفرق‌آرا به خاطر وجود نامزدهای متعدد و ناتوانی در بسیج بدنه اجتماعی بود. از این روی چنانچه متغیر «عدم اجماع و توافق روی یک نامزد اصلاح‌طلب» را یکی از عوامل مهم ناکامی جبهه اصلاحات بدانیم، ضرورت در انداختن «طرحی نو» برای عدم تکرار این تجربه ناکام، بهتر نمایان می‌شود. با این توضیح، طراحی چارچوبی دموکراتیک و سازگار با مشی اصلاح‌طلبی که بتواند به نتیجه مناسب منتهی شود، امری ضروری است. در این میان از مسائل مهم فراروی اصلاح‌طلبان، اقناع جامعه به حضور و مشارکت فعال و فراگیر حول کاندیدایی واحد است.
اقناع جامعه به شرکت گسترده در انتخابات، متوقف به نحوه حضور ایشان در انتخابات و کاندیدایی است که حول وی به وحدت خواهند رسید. بدنه اجتماعی حامی اصلاح‌طلبان از نحوه حضور ایشان، باید نشانه‌ای از اراده جدی در دفاع و پیگیری اهداف اعلام شده را مشاهده کنند. از سوی دیگر، اگر اصلاح‌طلبان خواهان پیروزی در انتخابات آینده، و تبدیل آن به فرصتی برای تغییر و تحول اساسی در کشور می‌باشند، بایستی به گزینه‌ای مقبول و موجه در داخل کشور و نظام بین‌المللی بیندیشند.
انتخاب یک نفر در جبهه اصلاحات که از حداکثر مقبولیت برخوردار باشد، امری بدیهی به نظر می‌رسد؛ اما نحوه حصول اجماع و ساز و کار انتخاب نامزد نهایی، اقدامی بس دشوار خواهد بود. مطالعه روش‌های مرسوم در مرحله مقدماتی انتخابات ریاست‌جمهوری در کشورهای دموکراتیک و از جمله در ایالات متحده، تجربه‌ای مفید و عملی برای احزاب در سایر کشورها، می‌تواند باشد. در آمریکا دو حزب اصلی آن (دموکرات و جمهوریخواه) یک سال پیش از آغاز رقابت‌های انتخاباتی، برای تعیین نامزد نهایی خویش، وارد مبارزات درون‌حزبی می‌شوند. در این روند نامزدهای مطرح و واجد شرایط هر حزب با حضور همزمان در شهرها و ایالت‌های مختلف، ضمن بیان همزمان و رودرروی دیدگاه‌ها و برنامه‌های خود، تلاش می‌کنند حداکثر آرای هواداران حزب را جلب کنند تا در نهایت بتوانند به‌عنوان نامزد نهایی حزب معرفی شوند. در این مدل که نامزد حزب تحت تاثیر آرای حامیان حزبی تعیین می‌شود، حمایت مادی و معنوی تمامی رقبای حزب را نیز کسب خواهد کرد.
با توجه به مطالب ذکر شده، پیشنهاد می‌شود تمامی شخصیت‌ها و گروه‌های اصلاح‌طلب، با واقع‌گرایی و درک حساسیت‌های موجود، ضمن معرفی نامزد مطلوب خود، شرایطی را فراهم آورند تا با آرای هواداران یا حداقل با آرای نخبگان شناخته شده اصلاح‌طلب در سراسر کشور (نمایندگان انتخاب‌گر یا ابرنمایندگان... Super Delegates)، شایسته‌ترین و مقبول‌ترین فرد به عنوان کاندیدای نهایی جبهه اصلاحات تعیین، و با برخورداری از حمایت کامل همه گروه‌ها وارد عرصه «انتخابات دهم» شود.
اجماع گروه‌های اصلاح‌طلب و رای‌گیری مقدماتی در بدنه هواداری و مردمی، موجب خواهد شد تا ضمن آشنایی دقیق‌تر عموم مردم با رویکردها و برنامه‌های نامزدهای جبهه اصلاحات، جریان مقابل به دلیل افزایش هزینه‌های سیاسی، اجتماعی و تبلیغاتی، برای ردصلاحیت کاندیدای اصلاح‌طلب با محدودیت و هزینه سیاسی بیشتری مواجه شود. نکته دیگر این که در این روش، نامزدهای موجود رتبه‌بندی خواهند شد. به این ترتیب، تحت هر شرایطی که فرد اول و نامزد مطلوب از فرآیند انتخابات خارج شود، براساس توافق همه گروه‌ها، نفرات بعدی به نوبت به‌عنوان نامزد جایگزین، معرفی خواهند شد.

هنگامه شهیدی

منبع : روزنامه کارگزاران