راهنمای پرورش و نگهداری زنبور عسل

● لوازم مورد نیاز برای زنبورداری کندو
خصوصیات یک کندو ازورود زنبورهای مهاجم جلوگیری کند. مقاوم در برابر اثرات مخرب نور خورشید و باران باشد. مانع از نفوذ موریانه ها گردد. اغلب کندوها چوبی هستند و رایج ترین آنها به نامهای مدرن یا ملی هستند.
قسمتهای مختلف یک کندو از پائین به با لا تخته تحتانی - طبقه - پنجره ملکه - قابها و زیرسازی آنها - صفحه جدا کننده - سرپوش
ابزارآلات زنبورداری لباس کار زنبورداری - یک جفت پوتین یا چکمه خوب - یک جفت دستکش - توری جهت پوشاندن صورت - دودی یا دودکن - کاردک زنبورداری - کلاه - برسی یا شاه پر- قفس ملکه - بچه گیر - یک قوطی کبریت
دودی یا Smoker زنبوران عسل تندخو به سادگی به زنبوردار اجازه خارج کردن عسل از کندو را نخواهند داد. برای تخفیف دادن حملات آنها و یا اداره کردن زنبوران زمانی که کندو مورد بازدید قرار می گیرد از وسیله ای بنام دودی یا دود کن استفاده میشود. برخی از دودکن ها از قلع و برخی از مس یا استیل ضد زنگ ساخته شده اند ویک دودکن باید دمنده قوی (ماق) و مخزن آتش مناسب داشته باشد. بسته های مقوای نازک ،گونی کنف خشک و بخصوص پوسیده ،تکه های پارچه یا لباس پشمی کهنه ،چوب پوسیده و پهن گاو بهترین سوختها برای دودکن به حساب می آیند.
● چند نکته راجع به زنبورداری
۱) رنگ کندوها را اغلب به علت تشخیص بهتر آنها و انعکاس حرارت و جلوگیری از نفوذ گرما به داخل کندو سفید انتخاب می کنند.
۲) فضای مورد نیاز برای فعالیت هر زنبور در کندو حدود ۸ میلی متر می باشد.
۳) زنبورها از رنگهای سیاه و قهوه ای خوششان نمی آید و در هنگام کار از بکار بردن وسایل این رنگی باید خودداری کرد.
آناتومی وانواع زنبور عسل زنبور عسل موجودی است که به صورت اجتماعی زندگی می کند و به دو صورت نر و ماده می باشد که ماده ها شامل ملکه و زنبور کارگر می باشند. قسمتهای مختلف بدن یک زنبور سر: (چشمها- شاخک ها- ضمائم دهانی- مغز و غدد گوناگون ) سینه : ( بالها و پاها به آن اتصال دارند و مرکز حرکتی بدن زنبور است ) شکم: ( دستگاه گوارش – تنفس و گردش خون – نیش یا زوائد تولید مثلی است) چشمها: دوعدد چشم مرکب با چندین عدسی در دو طرف سر و سه چشم بسیار ساده کوچک بر روی فرق سر
دستگاه گوارش شامل فک و خرطوم است .
کار فک یا ماندیبول mandible گزش، جویدن ، مکش و عمل لیسیدن آلت چنگ زدن به منظور: جمع آوری گرده – موم کاری – تمیز کردن کندو – جنگیدن – برداشت کردن و چیدن – کار با بره موم و تثبیت آن - پرستاری نوزادان
▪ انواع زنبور: هر کلنی شامل ملکه ، چند زنبور نر ، هزاران کارگر و نوزاد (تخم- لارو و شفیره می باشد.)
▪ ملکه:زنبور ملکه بزرگتر از زنبور کارگر و طویل تر از زنبور نر است و تنها یکبار جهت جفتگیری از کندو خارج می شود.وظیفه عمده ملکه تخم گذاری بوده و در طول اوج فصل پرورش نوزادان بین ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تخم می گذارند.
جفتگیری ملکه اصطلاحا این عمل را پرواز عروسی (Neptune) می گویند که ۵ روز پس از خروج ملکه از سلول نوزادی اتفاق می افتد.ملکه به همراه بسیاری از زنبور های نر به پرواز در می آید او در ارتفاعات بالا پرواز کرده و تنها چند نر از ۵۰۰ نر موفق به جفتگیری می شوند. ارگان نرینه زنبور نر موفق, پس از جفتگیری شکسته و در ارگانلهای حیاتی ملکه گیر می کند و باعث مرگ زنبور نر می شود و ملکه ۳ الی ۴ روز بعد از جفتگیری تخمگذاری می کند.
▪ زنبورنر:تنبل ترین زنبورهاست و تنها وظیفه آنها جفتگیری با ملکه است.
▪ زنبور کارگر:کوچکترین و پرجمعیت ترین زنبوران عسل هستند و ۹۸ درصد جمعیت کلنی را تشکیل می دهند .
وظایف یک زنبور کارگر عمل پاکسازی و نظافت - تغذیه و مراقبت از نوزادان - شان سازی - کمک کردن به ملکه - پرواز جهت یابی - تهویه کندو - وظایف محافظتی - جاسازی عسل ، گرده ، شهد و آب در سلولها - جلوگیری از غارت
● رقص زنبورچیست؟
▪ رقص نیم دایره ای یا دم جنبان…: رقص نیم دایره که جهت آن به سوی بالا باشد بدین معنی است که غذای پیدا شده در جهت خورشید است.رقص نیم دایره که جهت آن به سوی پایین باشد بدین معنی است که غذای پیدا شده در خلاف جهت خورشید قرار دارد.رقص نیم دایره ای که در زاویه ۶۰ درجه به چپ نسبت به خط عمود انجام می گیرد به کارگران می گوید که مسیر خود رادر ۶۰ درجه به چپ در مسیر خورشید به منظورپیدا کردن غذا قرار دهند.رقص در زاویه ۱۲۰ درجه به سمت راست نسبت به خط عمود به آنها می گوید راه خویش را در ۱۲۰ درجه به سمت راست نسبت به خورشید قرار دهند.
▪ رقص دایره ای : یعنی زنبور پیش آهنگ منبعی پیدا کرده و نیاز به برداشت است و در دسترس است ، واین محل دارای بوی خاص می باشد.

منبع : کاشف