استقبال روزافزون مردم از چای‌های معطر و گیاهان داروئی

همان‌طور که می‌دانید، گیاهان داروئی را نباید جزو خانوادهٔ چای‌ها طبقه‌بندی کرد، زیرا آنها، از گیاه چای به وجود نیامده‌اند، بلکه از انواع متنوع و بی‌شماری از گیاهان مانند ”بابونه“، ”گل شاه‌پسند“، ”نعنا“، ”گل رُز“، ”چای قرمز آفریقائی“ و ”گزنه“ به عمل آمده‌اند.
”جین‌پتی‌گرو“ (Jane Pettigrew)، با توجه به انواع گوناگون چای‌های معطر و گیاهان داروئی که امروزه در دسترس همگان قرار دارند، عواملی را کشف کرده است که این بخش از بازار را رونق می‌بخشد.
مردم سرتاسر جهان، مدت‌ها پیش از کشف چای، جوشانده‌های گیاهی می‌نوشیدند و مردم کشور ”چین“، قرن‌ها برای معطر کردن چای‌های خود از گل‌ها، میوه‌ها و ادویه‌ها استفاده می‌کردند. پس جای شگفتی نیست که این نوع دم‌کرده‌ها، هم‌چنان طرفدار دارد و روزبه‌روز علاقهٔ مردم به نوشیدن جوشانده‌های سالم، بیشتر شده و بازار آنها رونق بیشتری می‌گیرد.
همان‌طور که در بالا گفته شد، هرگز نباید گیاهان داروئی را جزو خانوادهٔ چای‌ها به حساب آورد؛ چراکه آنها از گیاه چای به وجود نیامده‌اند، بلکه از گیاهانی مثل ”بابونه“، ”گل شاه‌پسند“، ”نعنا“، ”گل سرخ“، ”چای قرمز آفریقائی“، ”گزنه“ و نظایر این‌ها به‌دست می‌آیند که بسیاری از آنها، دارای خواص داروئی و پزشکی هستند؛ در صورتی‌که چای، از گونه‌های مختلف گیاه چای، با نام علمی ”کاملیاسینن‌سیز“ (Camellia Sinensis) پرورش می‌یابد.
خیلی وقت‌ها، به مخلوطی از جوشانده‌های گیاهان و میوه‌ها نیز به اشتباه، چای می‌گویند؛ در صورتی‌که، باید در واقع آنها را ”دَم‌کرده‌های گیاهی“، ”گیاهان داروئی“ یا ”جوشانده‌های نباتی“ نامید.
● فروش روزافزون گیاهان داروئی
شرکت ”ماریاژ فررز“ (Mariage Freres) واقع در کشور فرانسه، شاهد دگرگونی‌های جزئی در بازار گیاهان بوده و هنوز هم به تولید و فروش جوشانده‌های موردپسند فرانسوی، از جمله ”گل ‌شاه‌پسند“، ”گل لیمو“ و انواع گوناگون ”نعنا“ مشغول است.
”فیلیپ کوهن‌تانوگی“ (Philippe Cohen-Tanugi)، مدیر شرکت ”ماریاژ فررز“ معتقد است: ”این جوشانده‌های گیاهی که معمولاً شب‌ها بعد از صرف شام، نوشیده می‌شود، تمدد اعصاب و آرامشی بی‌نظیر را برای مشتریان به ارمغان می‌آورند. البته، با ورود جوشاندهٔ گیاهی جدیدی موسوم به ”چای قرمز آفریقائی“ (Rooibos) که حدود ۱۵ سال پیش به بازار فرانسه عرضه شده و به خاطر نداشتن ”کافئین“ و دارا بودن مقادیر فراوان ”آنتی‌اکسیدان“، شهرت یافته است، گیاهان دیگر، کمتر استقبال می‌شوند. این گیاه، طبیعت بومی را با خود به ارمغان آورده و قابلیت افزودن چاشنی‌های گوناگونی چون ”وانیل“، ”نعنا“، ”ترنج“، ”دارچین“، ”پرتقال“ و سایر مرکبات، گل‌ها و میوه‌ها را دارد.
علاوه‌براین، با کمک این گیاه، توانستیم برخی از معروف‌ترین‌ چای‌های معطر قدیمی خود مثل چای ”مارکوپولو“ (Marco Polo) و چای ”سورلنیل“ (The sur le Nil) را به‌صورت جوشانده‌های گیاهی خوش‌طعم و با مزه‌ای بی‌نظیر و جدید، دوباره تولید کنیم.“
”سیمپسون“ (Simpson) و ”ویل“ (Vail) مدیران فروش ”چای قرمز آفریقائی“ در ایالات متحده اظهار داشتند: ”ما شاهد رشد سریعی در این ناحیه بوده‌ایم... مزایا و خواص شفابخش این جوشاندهٔ گیاهی، دلیل عمدهٔ استقبال مردم از آن است و شمار زیادی از مشتریانی که در گذشته، ”چای سبز“ مصرف می‌کردند، امروزه به ”چای قرمز آفریقائی“ روی آورده‌اند.
علل دیگر این استقبال، فاقد ”کافئین“ بودن آن است و از همین‌رو، مردم می‌توانند شب‌ها از آن استفاده کنند. همین‌طور برای کودکانی که مایل به خوردن جوشانده‌های خوش‌طعم هستند، کاملاً مناسب و مفید است.
از آن‌جائی که این شرکت، در فرانسه دارای پیشرفت و رشد فروش بوده است، مشخص می‌شود که مردم روزبه‌روز، بیشتر از گذشته به فواید بهداشتی و خواص شفابخش این گیاهان علاقه‌مند می‌شوند. ما نیز اشتیاق بیشتری برای عرضهٔ محصولات و ترکیبات گیاهی چشمگیرتر با طعم‌ها و مزه‌های بهتر پیدا می‌کنیم و می‌دانیم که مشتری‌های ما، بیشتر به جوشانده‌های گیاهی سالم و خوش‌طعم تمایل دارند تا به ترکیباتی که فقط جنبهٔ داروئی دارند.“
”ترین‌هوآنگ“ (Trinh Hoang)، مدیر شرکت ”یومچا“ (Yumchaa) در ”انگلستان“ در این‌باره ابراز داشت: ”به‌نظر می‌رسد که کشش و تمایل مردم به گیاهان داروئی، روزبه‌روز بیشتر می‌شود و این موضوع، از تعداد گزارش‌های رسانه‌ها، انواع و اقسام قفسه‌های فروشگاه‌های بزرگ و خیابان‌ اصلی شهر، آشکار است. فرآورده‌ها و گیاهانی که زمانی دسترسی بدان‌ها دشوار و گاهی غیرممکن بود، امروزه به راحتی روانه بازار شده و در دسترس همگان قرار گرفته است و به دلیل خواص شفابخش و بی‌نظیری که در رفع فشارهای روانی و ایجاد آرامش و تمرکز دارند، روزبه‌روز، بیشتر مورد استقبال قرار می‌گیرند.
مشتریان ما نیز به‌طور قطع، این گیاهان داروئی را به دلیل فرایند و خواص آنها خریداری می‌کنند نه به دلیل طعم، رنگ و از این قبیل محاسن.
شرکت ”یومچا“ دریافته است که مشتری‌ها، اغلب جذب ”چای قرمز آفریقائی“ شده و می‌کوشند این منبع ”آنتی‌اکسیدان“ را که فاقد ”کافئین“ است، بیازمایند. ولی باید دانست که بازار این گیاه، در انگلستان نسبتاً جوان است و تعداد زیادی از مخاطبین ما هنوز چیزی دربارهٔ آن نشنیده‌اند. حتی برخی از مشتریان ما که در ”آمریکای جنوبی“ ساکن هستند، هنگامی‌که به‌طور تصادفی با نام ”چای قرمز آفریقائی“ (Rooibos) مواجه می‌شوند، بسیار تعجب می‌کنند.
● مسئله مهم دیگر
”برنارد فردریش“ (Bernd Friedrich)، عضو مؤسسهٔ آلمانی ”فیشر اند کو“ (Fischer & Co Gmbh) بر این باور است که ”همهٔ گیاهان داروئی و مخلوط‌های گیاهی، بسیار باارزش و مهم هستند. به‌طور مداوم، تعداد زیادی گیاه جدید وارد بازار می‌شوند که دارای خواص شفابخش هستند و به خاطر جدید بودنشان بیشتر مورد استقبال قرار می‌گیرند. توانائی و مهرات مخلوط کردن این گیاهان و به‌دست آوردن ترکیبی جدید و مفید و ایجاد طعم‌های برگزیده، اهمیت زیادی در رونق و پیشرفت کسب و کارهای بعدی دارد.“
وی در مورد ”چای قرمز آفریقائی“ چنین می‌گوید: ”این گیاه، هنوز هم یکی از فرآورده‌های خیلی مهم منطقهٔ ماست. اما ۱۰ درصد افزایش فروش، رقمی نیست که بتوان به آن امیدوار بود. با این حال، تا زمانی‌که مشتریان ما به فواید و خواص مواد غذائی خود اهمیت می‌دهند، فواید و خواص شفابخش این گیاه می‌تواند عاملی برای افزایش فروش آن باشد.
● بخش چای‌های معطر
صدها سال است که مردم سراسر دنیا، در چای‌های سبز و سیاه خود از چاشنی‌ها و طعم‌دهنده‌های سنتی بهره می‌گیرند؛ گلبرگ‌های ”گل‌ سرخ“، غنچه‌های ”گل یاس“، شکوفه‌های ”گیلاس“، ”ترنج“، گل ”ارکیده“ و ”اُزمانتوس“ (درختچه‌ای همیشه‌ سبز که در ”آمریکای جنوبی“، ”خاورمیانه“، ”چین“ و ”ژاپن“ می‌روید) (Osmanthus)
امروزه این چاشنی‌های سنتی هم‌چنان پرطرفدارند، ولی روزبه‌روز، انواع عجیب و غریب و خوش رنگ و بوئی از میوه، گل، گیاه، افزودنی‌های گیاهی و ادویه‌ها به بازار می‌آیند که رقیبی بسیار جدی برای این مواد سنتی به حساب می‌آیند.
”برنارد فردریش“ در این‌باره می‌گوید: ”طعم‌های سنتی مانند ”اِرل‌گرِی“ (Earl Gray)، ”وانیل“، ”خامه“، انواع ”میوه‌های گرمسیری“، ”آلبالو“، ”پرتقال“ و ”لیمو“ هم‌چنان در بازار هستند، اما مشتری همیشه دنبال چیزی تازه‌ای است که آمیزه‌هائی از مخلوط میوه و ادویه، ”نعنا“ و ”پرتقال“ و طعم‌های ملایم خامه‌ای باشد.“
همان‌طور که می‌دانید، ظاهر چای نیز، بسیار مهم است و زیبائی آن، سبب اهمیت و جلب‌ توجه می‌شود. ”فردریش“ معتقد است که: ”مخلوط کردن میوه‌های طعم‌دار با سایر ترکیبات سازنده، ارقام فروش را بالا می‌برد؛ زیرا، محصولات، از نظر ظاهری، چشمگیر و دارای طعم ملایمی هستند.“
”سیمپسون“ و ”وِیل“ در این‌باره می‌گویند: ”تغییرات موسمی در نوع طعم گیاهان، بسیار مؤثرند. بسیاری از طعم‌دهنده‌ها، در فصل‌هائی می‌رویند که ذائقهٔ مردم، طعم آنها را می‌پسندد.
از جمله چای‌های معروف پائیزی و زمستانی می‌توان به ”چای“ (Chai)، طعم ”پرتقالی“، ”قره‌قاط پرتقالی“ و طعم ”سیب“ اشاره کرد؛ در حالی‌که طعم‌دهنده‌های بهاری و تابستانی به آنهائی می‌گویند که برای افزودن به ”چای سرد“ (Ice Tea) کاملاً مناسب هستند؛ مانند ”لیموترش“، ”لیمو“، ”انبه“، ”زردآلو“ و ...
به نظر می‌رسد که مشتریان، بیشتر به دنبال ترکیبات و طعم‌های پیچیده باشند. در حقیقت، هر چه چای زیباتر باشد، فروشش بیشتر است، ولی طعم آن باید چنان خوشایند و عالی باشد که مشتریان را جلب کند.
● چای‌هائی که توجه جلب می‌کنند.
در انگلستان، ”یومچا“ که یک شرکت نوپا و متخصص در چای‌های قشنگ و جذاب به شمار می‌رود، نیز به روند موسمی طعم‌دهنده‌ها معتقد است و نظرش این است که: ”مشتریان در تابستان یا موقع غروب خورشید، طعم‌های ملایم‌تر، تازه‌تر و گرمسیری‌تر را ترجیح می‌دهند و به هنگام سردی هوا، قبل از هر چیز، به سراغ چای می‌روند؛ زیرا از دیدن آن و گرمای حاصل از آن لذت می‌برند. بعضی از مشتریان ما، هرگز چای‌هائی مانند تولیدات ما ندیده‌اند، ولی با یک‌بار آزمایش طعم، به‌طور قطع برای همیشه در جستجوی آن خواهند بود. بنابراین، طعم‌های عالی، جنبهٔ حیاتی دارند.“
اکنون در ”فرانسه“، مشتری‌ها نیز به دنبال تجربه‌های جدید می‌باشند. ”ماریاژ فررز“، یکی از برجسته‌ترین خرده‌فروشان پاریس، دریافته است که طعم‌های اولیه از مخلوط سادهٔ چای با یک طعم‌دهنده که بوی خوشی دارد، به وجود آمده و رفته‌رفته، تمایل به ایجاد مخلوط‌های جدید و طعم‌های پیچیدهظتر به وجود آمده است.
”کوهن‌تانوگی“ معتقد است که مشتریان، مخلوط‌های جدید و اصلی را دوست دارند و آمادهٔ رخدادهای غیرمنتظره‌اند؛ آخرین مدل بودن، طعم‌های جدید، خلاقیت و منحصر به فرد بودن، بیش از عطرهای مخصوص و ویژه ارزش دارند. بنابراین، اگر یک طعم سنتی (مثل ارل گِری) توانسته‌ است محبوبیت و شهرت خود را در بین مردم حفظ کند، مخلوط آن با ”ترنج“ یا سایر مرکبات نیز برایشان دلپذیر و مجذوب‌کننده خواهد بود؛ و این یعنی تغییر درون‌مایهٔ مواد و با توجه به تمایل مشتری!
در عصر حاضر، مشتریان بیشتر نگران چای ”مبنا“ در مخلوط، هستند و ما به اشتیاق فزایندهٔ آنها نسبت به چای سبز خوش‌طعم مخلوط با گل‌ها، میوه‌ها و ادویه‌ها توجه داشته‌ایم. این‌گونه چای‌ها، معمولاً با ماهی، مواد غذائی دریائی و انواع سالادها خورده می‌شوند. گرایش به‌سوی چای‌هائی که چاشنی‌های بیشتری دارند، بیشتر است؛ اما باید پذیرفت که این چاشنی‌ها باید از کیفیت ممتازی برخوردار باشد و افزودن گلبرگ‌ها، غنچه‌های گل و تکه‌های کوچک میوه، بدون تردید، ثر وسوسه‌انگیزی دارند. چای کیسه‌ای، دوستداران چای را از درک لذت برگ‌های چای و شیوهٔ سنتی فروش آن محروم می‌سازد. با خرید چای‌های غیرکیسه‌ای، مشتری‌ها می‌ةوانند برگ‌های بزرگ را ببینند و بو کنند و به این ترتیب، زیبائی چای و اجزاء معطر اضافه شدهٔ آن را نیز کشف کرده و از این عمل لذت می‌برند. بی‌تردید، رنگ چای و رایحهٔ میوه‌ها و گل‌ها، لذت حاصل از نوشیدن چای را شدت می‌بخشد.
● سایر عوامل مؤثر در فروش
آیا انتخاب‌هائی که مشتری‌ها کرده‌اند، تحت تأثیر مسائلی مانند آلی و طبیعی بودن، تجارب منصفانه، اجزاء طبیعی و نظیر این‌هاست؟
دست‌اندرکاران شرکتِ ”یومچا“ معتقدند که: ”مشتری‌های انگلیسی، نگران اجزاء تشکیل‌دهندهٔ چای و چاشنی‌ها هستند. چائی که می‌نوشند، به قصد استفاده از فواید بهداشتی آن است و این قضیه، برای آنها در اولویت قرار دارد.“
”ترین‌هوآنگ“ معتقد است که ”مشتری‌ها به تجارت منصفانه و مواد آلی علاقه دارند، ولی در بیشتر موارد، این اطلاعات، می‌تواند گیج‌کننده باشد.“
”سیمپسون“ و ”ویل“ در این اندیشه‌اند که ”مردم نمی‌دانند چه نوع طعم‌دهنده‌ای را می‌توان به کار برد و مغازه‌داران باید به مشتریان آموزش دهند. عدهٔ کمی از مشتریان ما راجع‌به چای شیمیائی، سئوالاتی می‌پرسند و طعم‌های طبیعی را می‌خواهند. اما به مشتری‌ها می‌گوئیم که حتی اگر طعمی، طبیعی باشد، ممکن است منشأ آلی داشته باشد و گاهی طعمی که مصنوعی است، امکان دارد سالم‌تر از طعم طبیعی باشد.“
”برنارد فردریش“ آلمانی اظهار می‌دارد: ”ما تحقیقات هرچه بیشتری دربارهٔ فرآورده‌هائی با طعم طبیعی به عمل می‌آوریم، ولی مشتری‌ها محصولی را می‌خواهند که از لحاظ پولی ارزش زیادی داشته باشد. همهٔ چاشنی‌های طبیعی، دارای کیفیت و مزهٔ مرغوبی نیستند، هرچند قیمتشان سه برابر گران‌تر است. فروش فرآورده‌های طبیعی، رشد کندی دارد و پژوهش‌های مربوط به تجارت مشروع و منصفانه، اندک است.“
به‌نظر می‌آید که مشتریان فرانسوی بیشتر به تجارت مشروع و منصفانهٔ قهوه علاقه‌مندند تا تجارت‌ مشروع چای. شرکت‌ها، همواره بر ارتباط بین خود و تولیدکنندگانشان تأکید دارند، این ویژگی، بدون درگیری و وابستگی مؤسسات، به تجارت مشروع طرفین کمک می‌کند و این موضوع، اعتماد را در میان مشتریان شرکت و نسبت به چای‌ها به وجود می‌آورد.
شرکت ”ماریاژ فررز“ نیز، به علت استفاده از فرآورده‌های طبیعی، شهرت دارد و بنابراین مسئله طبیعی یا محصولات مشابه با طبیعی به‌ندرت مطرح می‌شود.
معمولاً، گرایش‌ها و تمایلات مردم، به کندی تغییر می‌کنند، اما در حال حاضر، چای‌های جدید طعم‌دار و گیاهان داروئی، رفته‌رفته، جای خود را به مخلوط‌های ابتکاری و جدیدی می‌دهند که از ترکیب چای‌ها با گیاهان داروئی، به وجود آمده‌اند. جوشانده‌های مورد بحث که دارای خواص شفابخشی بی‌نظیری هستند، از نظر ظاهری، چشمگیر و شگفت‌انگیز بوده و بوئی هیجان‌آور و مطبوع دارند و از همه مهم‌تر، دارای طعم و مزهٔ خوبی هستند.
● دلایل آشکار گرایش به فروش چای‌ها و گیاهان داروئی طعم‌دار
▪ امروزه بیشتر مردم عادت کرده‌اند که هرچه بخواهند، به‌دست آورند و پای‌بند آن نیستند که بابت چیز خاصی، بهائی بپردازند.
▪ مسائل مربوط به سلامت و تندرستی، نقش حساسی در تصمیم‌گیری دارد.
▪ علاقهٔ روزافزون مردم به مخلوط‌های پیچیده‌تر
▪ شوق فزاینده‌تر به چای سبز تا چای سیاه
▪ اشتیاق روزافزون به گیاهان طعم‌دار و ترکیبات ابتکاری غیرعادی
▪ شواهدی مبنی بر تغییر ذائقهٔ مردم از مخلوط‌های میوه‌های ”گرمسیری“ به مخلوط‌های ادویه‌دار
▪ فروش ”چای قرمز آفریقائی“ و اشتیاق هم‌زمان و روزافزون مردم به ترکیب آن به‌عنوان ”مبنا“ با طعم‌دهنده‌ها و یا ترکیب با چای سبز
▪ ظهور ترکیب جدیدی به نام ”هانی‌بوش“ (Honeybush) و ”هانی‌بوش“ طعم‌دار به موازات ”چای قرمز آفریقائی“
▪ پیدایش گیاهان داروئی جدیدی مانند ”جین‌سِنگ“ (Ginseng) و ”گوآرانا“ (Guarana) و ... در کنار گیاهان سنتی مثل ”بابونه“، ”نعنا“ و ...
▪ مشتریان، چای‌ها و گیاهان را همان‌طور می‌خرند که پوشاک را؛ یعنی فرآورده‌های متفاوت را متناسب با موقعیت‌های مختلف، زمان‌های گوناگون سال، انواع شرایط جوی و ... خریداری می‌کنند و به علت افزایش سفرها، آگاهی بیشتری دربارهٔ فرآورده‌های کشورهای مختلف داشته و به امتحان کردن چیزهای جدید علاقه‌مندند.
▪ اشتیاق روزافزون به امتحان کردن مزه‌های عجیب و جدید
▪ علاقهٔ فراوان به داشتن اطلاعات بیشتر دربارهٔ ترکیبات سازنده

منبع : مجله خورنوش