طولانی ترین مصائب کارگری

دیوار بزرگ چین یا دیوار افسانه ای چین با طول تقریبی حدود۷ هزار و۳۰۰ کیلومتر است . این دیوار مجموعه ای از استحکامات ، حصار ها و برجهای دیده بانی ای است که از قرن چهاردهم تا قرن هفدهم میلادی در چین ساخته شد.
بخش عمده این دیوار به دستور امپراتوران سلسله مینگ و برای حفاظت از چین در برابر اقوام ترک و مغول ساخته شد. این دیوار در محل دیوارهای کوچکتری ساخته شد که در قرن سوم پیش از میلاد در برابر هجوم اقوام بیابان گرد مغولستان و منچوری امروزی توسط امپراتوران سلسله کین بنا شد و به وسیله امپراتوریهای هان(۲۰۶ قبل از میلاد تا۲۴ بعد از میلاد)، وی(۵۴۳-۳۸۶ بعد از میلاد)، کو(۵۷۷-۵۵۰ بعد از میلاد)، سوی(۶۱۸-۵۸۱ بعد از میلاد)، لیائو(۱۱۲۵-۹۱۶ بعد از میلاد)، جین(۱۲۳۴-۱۱۱۵ بعد از میلاد) تکمیل، تقویت و گسترش یافت . یونسکو در سال ۱۹۸۷ این دیوار بزرگ افسانه ای را به خاطر اهمیت فراوانش از نظر معماری و تاریخی در فهرست میراث جهانی ثبت کرد.
در یک نظر سنجی غیر رسمی از طریق اینترنت حدود ۱۰۰ میلیون رأی دهنده دیوار چین را جزو عجایب هفتگانه جهان در معماری برشمرده اند.
برخلاف استحکامات اولیه در سلسله کین، بنای ساخته شده در سلسله مینگ به علت استفاده از انواع آجر ها و سنگ به جای خاک مقاومتربود.
به علت هجوم های متوالی مغول ها سلسله مینگ مبالغ قابل توجهی را به تعمیر و مقاومتر کردن دیوار اختصاص می داد. بخشهای نزدیک بیجینگ پایتخت سلسله مینگ مخصوصاً مقاومتر بود. میزان مصالح بکارگرفته شده در دیوار چین بقدری است که می توان با چیدن آنها کنار یکدیگر۵ بار کره زمین را دور زد. ساخت این دیوار از (شانهایگوان) شروع شد و پس از عبور از ده ها کوه، دشت، رودخانه و دره های مختلف از۵ ایالت و۲ منطقه حکومتی مستقل عبور کرده و در گانسو پایان یافت. متوسط عرض دیوار چین۶ متر وارتفاع آن۱۰ متر است و در برخی مکانها، پهنایش تا اندازه ای است که۱۰ سرباز می توانند در کنار یکدیگر از آن عبور کنند. بخش های اشاره شده در زیر از قسمت های بازسازی شده دیوار چین هستند که غالباً توسط توریست های امروزی بازدید می شوند:
▪ گذرگاه شمالی در گذرگاه جویونگ گوان که به بدلینگ معروف است. هنگامی که چینی ها از این دیوار برای دفاع از سرزمینشان استفاده می کردند سربازان زیادی برای محافظت از پایتختشان دراین گذرگاه می گماشتند. گذرگاه شمالی از سنگ و آجرهای ساخته شده از خاک تپه های اطراف ساخته شده بود. این قسمت از دیوار دارای ۷‎/۸ متر ارتفاع و۵ متر پهناست.
▪ یکی از جذاب ترین بخش های دیوار بزرگ چین جایی است که دیوار از دامنه های بسیار پرشیب بالا می رود. نام این منطقه جینشانلینگ است که حدود ۱۱کیلومتر می باشد و ارتفاع آن در نواحی مختلف از ۵متر تا ۸متر می رسد. وانگچینگلو یکی از ۶۷ برج دیده بانی جینشانلینگ می باشد که ارتفاع آن ۹۸۰ متر بالاتر از سطح دریاست.
▪ دیوار بزرگ موتیانیو در جنوب شرقی جینشانلینگ در حدود ۲‎/۲۵ کیلومتر از جنوب شرقی تا شمال غربی در میان کوه های پر شیب و سربه فلک کشیده پیچ خورده است. این دیوار از غرب به گذرگاه جویونگ گوان و از شرق به گوبیکو متصل است.
▪ بخش جالب دیگر در انتهای شرقی دیوار جایی که نخستین گذرگاه دیوار بزرگ در شانهایگوان (نخستین کوهی که دیوار از آن بالا می رود) ساخته شده است قرار دارد. دیوار بزرگ شانهایگوان به عنوان «موزه بنای دیوار بزرگ» نامیده می شود چون که معبد «منگ جیانگ نو» در آنجا قرار دارد. این معبد در دوره سلسله سانگ ساخته شد.
دیوار بزرگ چین دارای تعداد زیادی برج دیده بانی در فواصل یکسان است که به عنوان خانه ای برای زن ها و سربازان و همچنین برای فرستادن علامت دودی از آنها استفاده می شد. سربازخانه ها و مراکز اجرایی در فواصل بالاتر قرار داشتند.
ارتباط بین واحدهای نظامی در طول دیوار برای فراخواندن نیروهای کمکی اعلام حرکتهای هشداردهنده دشمن از اهمیت زیادی برخوردار بود. برجهای مخصوص علامت در نوک تپه ها یا دیگر نقاط مرتفع ساخته می شدند.
با این که بعضی بخش های شمال بیجینگ و مرکزهای توریستی نزدیک محافطت می شوند و حتی بعضی قسمت ها بازسازی شده اند ولی مکانهای بسیاری از دیوار در حال نابودی هستند. آن بخش ها ممکن است به عنوان زمین بازی روستائیان مورد استفاده قرار گیرند و یا از سنگ آنها به عنوان منبعی برای بازسازی خانه ها و جاده ها استفاده شوند.
بر اساس تحقیقی که در سال ۲۰۰۲ انجام شد تنها ۳۰ درصد طول دیوار چین وضعیت حفاظتی مناسب دارد و بقیه بخش های آن محتاج توجه و محافظت بیشتر است.
این که دیوار چین از فضا قابل رؤیت است یا نه سال ها محل مناقشه بوده است. کسی که نخستین بار ادعای دیده شدن دیوار چین از فضا را مطرح کرد ریچارد هالبیرتن بود که در سال ۱۹۳۸ در کتاب مشهورش به نام«کتاب دوم عجایب» این مطلب را بیان کرد. این افسانه تا سال ها مورد قبول همگان بود و حتی به کتابهای درسی هم راه پیدا کرد. اما حقیقت آن است که دیوار چین از ماه قابل رؤیت نیست و حتی امکان تشخیص این دیوار از مدار زمین هم محل مناقشه است.
عظمت این دیوار نه تنها به واسطه بزرگی آن بلکه نیروی عظیم انسانی بکار گرفته شده در ساخت آن است. میلیون ها نفر برای ساخت این دیوار در دوران مختلف بکار گرفته شدند. این افراد شامل سربازان، زندانیان، اسرای جنگی، کارگران، کشاورزان و مردم عادی بودند. برای مثال در زمان امپراتوری کوین، ژنرال مینگ تیان از۳۰۰ هزار سرباز به مدت۱۰ سال برای ساخت بنا استفاده کرد. در زمان امپراتوری «کو» علاوه بر تعداد سربازان از۸‎/۱ میلیون نفر به صورت نیروی کار اجباری در ساخت۴۵۰ کیلومتر از دیوار استفاده شد. میلیون ها نفر در اثر شرایط سخت کاری، فقر، گرسنگی، بیماری و حوادث گوناگون جان خود را از دست دادند، همچنین برای ساخت این دیوار بسیاری از خانواده ها از دیدن عزیزان خود برای تمام عمر محروم شدند.
در طول سالهای ساخت دیوار بزرگ بسیاری از کارگرانی که به دستور حکومت در ساخت دیوار شرکت می کردند در اثر هجوم راهزنان یا بیماریهای ناشی از کار سخت جان خود را از دست دادند به همین دلیل این دیوار به طویل ترین گورستان زمین نیز شهرت دارد. البته اجساد کارگران در دیوار دفن نمی شد، چون این کار باعث کاهش استحکام دیوار می شد و به همین خاطر کارگران اغلب کنار دیوار به خاک سپرده می شدند.
امروزه جهان تغییر کرده است و هیچ دیواری نمی تواند به عنوان عامل بازدارنده بکار گرفته شود. دیوار بزرگ چین نیز از آن جمله است و دیگر نقش اولیه خود را از دست داده است. این اژدهای غول پیکر که در مدت زمانی بیش از۲۵۰۰ سال به طول هزاران کیلومتر ساخته شده یکی از پربیننده ترین آثار باستانی جهان است و تمدن بزرگ کشور چین در کنار نام آن همیشه وجود دارد.

علی زنگنه

منبع : روزنامه ایران