استیراکوزاروس، دایناسور خاردار

● آناتومی:
استیراکوزاروس نوعی دایناسور بود که روی چهارپای کوتاه راه می رفت.از پشت جمجمه این گیاهخوار بزرگ، شش زایده خاردار بیرون آمده بود. به علاوه، این دایناسور، بر روی دماغش هم شاخ(به طول ۲فوت(۶۰سانتیمتر)و عرض ۶اینچ(۱۵سانتیمتر) داشت که به سمت بالا نوک تیز می شد و دو شاخ کوچک هم بالای چشمانش داشت. احتمالا این خارها و شاخها، برای حفاظت جانور در مقابل درندگان بوده است و یا در جفت گیری و نبرد به کار می رفته است. استیراکوزاروس، دمی کوتاه، کلفت و نوک تیز، بدنی حجیم، جمجمه ای بزرگ و منقار داشت. استیراکوزاروس، تخم گذار بوده است.
طول استیراکوزاروس حدود ۱۸ فوت(۵متر)، بلندی آن حدود ۶ فوت(۸/۱متر) و وزن آن بیش از ۳تن بوده است.
● زمان زیست:
استیراکوزاروس، در دوره کرتاسه پسین، حدود۷۰-۷۷ میلیون سال قبل، می زیست. این جانور، از آخرین گونه های دایناسوری بود که قبل از انقراض کرتاسه- ترشیاری، در۶۵ میلیون سال قبل، ظهور کرد. دایناسورهای هم عصر استیراکوزاروس عبارتند ازتیرانوزاروس رکس، آنکیلوزاروس(گیاهخوار زره دار)، کوریتوزاروس(دایناسور تاجدار) و دریپتوزاروس(دایناسوری گوشتخوار).
● رفتار:
استیراکوزاروس، مانند سراتوپسین های دیگر، به صورت گله ای زندگی می کرده است.این فرضیه، با کشف لایه های استخوانی، که شامل نهشته های استخوانی عظیمی از یک گونه در یک منطقه می باشد، تایید شده است. استیراکوزاروس، تخم گذار بوده است و والدین از فرزندانشان مراقبت می کرده اند.
هنگامی که استیراکوزاروسها، مورد حمله درندگان قرار می گرفتند، مانند کرگدنهای امروزی، به دشمنشان حمله ور می شدند. این حمله، دفاع بسیار موثری بوده است.
● هوش:
استیراکوزاروس، نوعی سراتوپسین بود که هوش آنها(یا EQ که از روی نسبت مغز به وزن بدن اندازه گیری می شود) در میان دایناسورها متوسط بود.
● تغذیه:
احتمالا استیراکوزاروس سیکادها، نخلها و دیگر گیاهان ماقبل تاریخ را می خورده است. به علاوه، استیراکوزاروس(مانند سراتوپسین های دیگر و برخلاف اکثر دایناسورهای دیگر) با استفاده از دندانهای گونه ای، به خوبی غذایش را می جوید.
● تحرک:
استیراکوزاروس، روی چهارپای کوتاه راه می رفت. این جانور، دایناسور نسبتا چابکی بود و با سرعت بیش از ۲۰مایل در ساعت(۳۲کیلومتر در ساعت) می دوید. سرعت دایناسورها با استفاده از مورفولوژِی(ویژگیهایی مانند طول پاها و وزن تقریبی بدن) و ردپای فسیل شده آنها محاسبه می شود.
● کشف فسیلها:
استیراکوزاروس، در سال ۱۹۱۳، توسط لامبه، از روی فسیلی که در نزدیکی آلبرتای کانادا کشف شده بود، نامگذاری شد. فسیلهای این دایناسور در ایالات متحده و کانادا کشف شده اند. لایه ای استخوانی که متشکل از حدود ۱۰۰ فسیل استیکوزاروس بود، در آریزونای ایالات متحده کشف شده است و نشان می دهد که استیراکوزاروس، به صورت گله ای زندگی می کرده است.
● طبقه بندی:
استیراکوزاروس، نوعی اورنیتیچین و از راسته دایناسورهای گیاهخوار پرنده مانند بود. این دایناسور، عضو زیر راسته مارجینوسفالیا و خانواده گیاهخواران بزرگ، شاخدار، سپردار و گله ای، سراتوپسین ها بود. سراتوپسین ها یکی از آخرین گروههای دایناسوری ظهور کرده بوده و شامل سیتاکوزاروس، لپتوسراتوپس، پاکیرینوزاروس، مونتانوسراتوپس، کاسموزاروس، سنتروزاروس، تریسراتوپس، استیراکوزاروس، پروتوسراتوپس و غیره می باشند.

منبع : پایگاه داده های علوم زمین کشور