افزودنی نانوامولسیون سوخت

افزودنی نانوامولسیون به نسبت ۱ به ۴۰۰۰ (۲۵۰ppm) به بنزین و گازوئیل اضافه شده و به طورمیانگین منجربه كاهش ۵ تا ۱۲ درصدی مصرف سوخت می‌شود. كاهش قابل ملاحظه آلاینده­های خروجی از اگزوز و تمیز ماندن محفظه احتراق، از دیگر آثار مثبت این افزودنی است.
ناگفته پیداست كه اگرسوخت درمحفظه احتراق به صورت ذرات كوچكتری درآید، در بازده موتورتاثیری جدی خواهد گذاشت. عمده فعالیت، برنازل‏های پاشنده سوخت متمركز شده و از این فناوری در موتورهای آینده استفاده خواهد شد. فناوری دیگری كه بدون تغییرموتور، منجر به ایجاد ذرات كوچكتر سوخت درمحفظه احتراق می‏شود، نوعی افزودنی است كه در سوخت به صورت نانوامولسیون (ذرات با اندازه ۱۰۰ نانومتر) درمی­آید. پس ازپاشش سوخت، درهر یك ازقطرات سوخت، تعدادی قطره كوچك نانوامولسیون قراردارد كه درشرایط محفظه احتراق منفجرشده واندازه قطرات سوخت را كوچكتر می­كند. علاوه براین، فرایند انفجار ذرات نانوامولسیون، به مخلوط شدن بهتر سوخت و هوا كمك كرده و با افزایش بازده مصرف سوخت، آلاینده­های حاصل ازاحتراق را كاهش می­دهد.
با توجه به دانش فنی شكل گرفته، ساخت چندین دسته از این نوع افزودنی در مقیاس آزمایشگاهی با موفقیت انجام شده و تلاش برای بهبود محصول و تولید در مقیاس بزرگتر در جریان است. در حال حاضر با نمونه­های تولیدی، امكان كاهش ۵ تا ۱۲ درصدی در مصرف سوخت میسرشده است.
● وضعیت جهانی فناوری و مقایسه
تنها یك شركت امریكایی، این محصول را تولید می‌كند. محصول ما مراحل اولیه را پشت سر گذاشته و در تمامی موتورهای درون­سوزقابل استفاده است و آثاری جانبی بر محیط زیست و موتور ندارد. محصول تولیدی، از لحاظ قیمت تمام شده و نزدیكی به بازارهدف، برتری قابل ملاحظه­ای درمقایسه با محصول امریكایی دارد.
● محصولات مشابه
درایران، محصولی مشابه با همه كارایی­های نانوامولسیون، وجود ندارد. طی چند سال اخیر واردات افزودنی­های مختلف و متنوعی آغازشده كه تعدادی ازآنها، برخی خواص نانوامولسیون را دارند. مثلا، برخی مكمل­های سوختی، عدد اكتان را بالا می­برند، برخی انواع برای تمیز كردن كاربراتور یا انژكتور كاربرد دارند. مكمل­هایی كه بركم كردن مصرف سوخت تاثیر دارند، با نسبت افزودن بسیار بالاتر وهزینه بسیاربیشتر، تاثیركمی دارند.
شركت­های ایرانی تولید كننده مكمل بنزین بیشتر برخواص تمیزكنندگی كاربراتور و انژكتور و بالا بردن عدد اكتان تمركز دارند. هیچ شركتی، محصولی كه به طور مستقیم مصرف سوخت را كاهش دهد، تولید نمی­كند. از سوی دیگر، بازار مصرف مكمل­های ایرانی، دارای ریسك بالایی است، زیرا مشتریان آنها مردم هستند نه شركت­های دولتی.
● استانداردهای زیست محیطی
در ساخت افزودنی نانوامولسیون ازعناصرفلزی استفاده نشده وهمه اجزای آن در محفظه احتراق، به مواد بی­ضرر برای محیط زیست تبدیل می­شود. محصول تولیدی درامریكا، موفق به اخذ مجوزهای زیست محیطی EPA شده است. میزان اندك این افزودنی در سوخت و مواد آن به نحوی است كه آثار جانبی آن بر روی موتور و محیط زیست دورازانتظار بوده و آزمون­های طولانی برروی نمونه­های امریكایی، مؤید این مسئله است. اخذ مجوز ازسازمان محیط زیست برای محصول تولیدی درایران امكان پذیر است.
● بازار ایران
الف) وضعیت كنونی:
پیش­بینی می­شود در نیمه دوم سال ۸۵، روزانه ۶۲ تا ۶۶ میلیون لیتر بنزین مصرف شود. از این میزان، ۳۹ تا ۴۰ میلیون لیتر در داخل كشور تولید می­شود و ۲۳ تا ۲۶ میلیون لیتر (بیش از ۳۵درصد) از طریق واردات تامین خواهد شد. هزینه سالانه، با در نظر گرفتن میانگین قیمت عمده فروش بنزین در خلیج فارس (لیتری۲۲۰۰ ریال/ هرتن ۲۳۰-۱۸۰ دلار) بالغ بر ۵ میلیارد دلار خواهد بود. با این وجود، به دلایل داخلی و آثار تورمی افزایش قیمت سوخت، امكان فروش هر لیتر بنزین بیش از ۱۰۰۰ ریال وجود ندارد و به این ترتیب بدون لحاظ هزینه­های حمل و پخش، سالانه هزینه بدون بازگشتی بیش از ۵/۲ میلیارد دلار به بودجه دولت تحمیل می­شود. این وضعیت منجر به ۲میلیارد دلار واردات بنزین و نیز كاهش امكان صادرات نفت خام به عنوان اصلی­ترین منبع درامد ارزی دولت شده است. مصرف گازوئیل نیز وضعیت مشابهی دارد، اما هزینه كل آن در كشور ۳/۱ هزینه مصرف بنزین بوده و واردات كمتری دارد.
ب) دورنمای پنج ساله:
با توجه به عرضه خودرو در بازار داخلی، رشدی ۱۰ درصدی یا بیشتر برای مصرف سوخت خودرو پیش­بینی می­شود. وزارت نفت برای مقابله با این بحران، رویكردهای ذیل را دنبال می­كند:
۱) راه اندازی مجتمع­های تولید بنزین درداخل كشوربه نحوی كه با تولید روزانه ۹۰ میلیون لیتر واردات بنزین در سال ۸۹ متوقف شود.
۲) جایگزینی سوخت گاز طبیعی فشرده (CNG) با سوخت مایع، به عنوان اصلی­ترین سیاست كاهش مصرف سوخت. از این طریق، هزینه سوخت مصرفی كاهش قابل توجهی می­یابد، اما نیازمند هزینه اولیه قابل توجه، همكاری و تمایل صاحبان خودرو و تكمیل شبكه توزیع گاز فشرده است. پیش­بینی می­شود ادامه روند كنونی گسترش این روش، منجر به كاهش مصرف ۱۵ میلیون لیتر بنزین در سال ۸۹ شود.
۳) افزودن محصولاتی مانند نفت سفید به سوخت كه نیاز به واردات ندارند. هنوز برای اضافه كردن نفت سفید به بنزین نیاز فعالیت پژوهشی است. البته این نوع نفت به گازوئیل اضافه می­شود. در كل، این مورد تاثیر قابل توجهی برمصرف بنزین دركوتاه مدت ندارد.
● كاهش هزینه مصرف سوخت
با توجه به عواملی همچون قاچاق بنزین (براورد رسمی روزانه ۳میلیون لیتر، پیش­بینی­های غیررسمی بسیاربالاتر است) الگوی ترافیكی با سرعت پایین و توقف­های زیاد در سطح شهرها، میانگین كاهش ۵ درصدی پیش­بینی می­شود. این میزان معادل سالانه ۲۵۰ میلیون دلار صرفه­جویی درهزینه سوخت است كه ۱۶۰ میلیون دلار آن به نفع دولت خواهد بود.
صرفه جویی كاهش مصرف گازوئیل دراین تخمین لحاظ نشده است.
● بازار جهانی
در بازارجهانی، هزینه سوخت خودرو توسط استفاده كننده خودرو پرداخت می­شود و تاكنون مصرف كنندگان محصول امریكایی، صاحبان خودرو و یا شركت­های حمل و نقل بودند و بازارهدف، متشكل ازمصرف كنندگان خرد است. به­ این ترتیب، بازاری محدود از لحاظ جلب نظرمصرف كنندگان با هزینه بالا برای تبلیغ و توزیع وجود دارد. هزینه­هایی كه دولت­­ها در این زمینه صرف می­كنند، عمدتا با اهداف زیست محیطی و كاهش وابستگی به منابع فسیلی است كه در حوزه­هایی دیگرمانند پیل سوختی متمركزشده است. در مقام مقایسه، بازارایران بازاری اقتصادی­تر و سهل الوصول­تر به نظر می­رسد.

نویسنده : محمد مهدی احدیان - فرزاد قدس

منبع : ماهنامه صنعت خودرو