واقعیت های پنهان در طرح اتحادیه مدیترانه ای

طرح تشکیل اتحادیه مدیترانه ای مهم ترین برگ بازی نیکلا سارکوزی در سیاست خارجی است. این طرح حرکتی است که بر اساس آن رئیس جمهور فرانسه تلاش دارد تا یک اتحادیه اروپایی در اطراف زوج انگلیس و فرانسه ایجاد کند.
نیکلا سارکوزی پس از آنکه در تاریخ شش مه ۲۰۰۶ میلادی به ریاست جمهوری فرانسه برگزیده شد خطاب به طرفداران خود گفت با تشکیل اتحادیه مدیترانه ای نفرت از این منطقه از بین خواهد رفت و صلح جای آن را خواهد گرفت.
در کوران مبارزه انتخاباتی طرح تشکیل اتحادیه مدیترانه ای به عنوان نوعی تضمین برای پیروزی نیکلا سارکوزی مطرح شد اما ماه های گذشته تنها به برگزاری چند نشست بین المللی در این زمینه گذشت.
اما واقعیتی که در این طرح ناگفته مانده این است که یک لابی تجاری قدرتمند برای حمایت از طرح سارکوزی تشکیل شد. صهیونیست ها به جد امیدوارند از چنین طرحی برای تحکیم روابط اسرائیل با کشورهای اروپایی استفاده کنند.
البته یک علت پنهان پیشنهاد سارکوزی درباره تشکیل اتحادیه مدیترانه ای بحث عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا بود. کشورهای اروپایی پیش از هر چیز یکی از پیش شرط ها برای عضویت در این اتحادیه را پایان دادن به حکومت ژنرال ها عنوان کردند. ترکیه با توجه به کاستن از قدرت نظامی ها در این کشور شرایط را برای عضویت در اتحادیه اروپا فراهم آورد و ژاک شیراک رئیس جمهور پیشین فرانسه در دفاع از مردم ترکیه با عضویت این کشور در اتحادیه اروپا موافقت کرد. این در حالی است که سارکوزی در این مسیر مانع تراشی کرد و برای خروج از این بن بست پیشنهاد داد ترکیه به جای پیوستن به اتحادیه اروپا به اتحادیه مدیترانه ای بپیوندد. هانری گوئنو یکی از مشاوران سارکوزی نیز گفت ایجاد تحول در اتحادیه اروپا با توسعه این اتحادیه در شرق باید با توسعه اتحادیه اروپا در جنوب جبران شود که در این صورت نقشی محوری به فرانسه خواهد داد.
به هر حال طرح اتحاد مدیترانه ای موضوعی است که پاریس امیدوار است در سایه آن بتواند ضعف های بنیادین سیاست خارجی خویش را رفع کند. برپایه این طرح فرانسه نقشی محوری دراین زمینه ایفا خواهد کرد و این کشور ازاین پس به عنوان یک قدرت دریایی در برابر انگلیس سربرخواهد آورد و پایگاه های نظامی دریایی خود را در مدیترانه افزایش خواهد داد.
در بعد دیگر این طرح با انگیزه ایجاد موازنه بین شرق و جنوب اروپا بیانگر این است که باید به لهستان و جمهوری چک این نکته اعلام شود که کمک های اساسی که برای آنها در نظر گرفته شده بود به نفع مدیترانه ای ها از بین خواهد رفت، زیرا هیچ کشوری در شرق اروپا که به عضویت این اتحادیه درآمده باشد دلیلی برای از بین بردن این کمک ها نخواهد داشت.
به همین دلیل بود که سخنان مشاور سارکوزی نه تنها با استقبال روبه رو نشد بلکه نگرانی های بسیاری نیز برانگیخت. حتی این موضوع باعث واکنش ترک هایی شد که عقیده داشتند «سیلی نقد به از حلوای نسیه».
از سوی دیگر کشورهای اروپایی نیز با این پیشنهاد مخالفت کردند زیرا عقیده داشتند هر گونه طرحی که به عنوان رقیبی برای اتحادیه اروپا مطرح شود باید از بین برود. اما سارکوزی با ایجاد اندکی تغییر در طرح پیشنهادی خود اعلام کرد طرح مدیترانه ای باعث برطرف شدن اختلافات پیشین و در نهایت آشتی ملت ها خواهد شد. در واقع سارکوزی ادعا دارد با این طرح و با استفاده از مشوق اقتصادی می توان داروی تلخ اسرائیل را به کشورهای عربی خوراند. دارویی که هنوز پس از شصت سال به اعراب خورانده نشده است. این در حالی است که رؤسای کشورهایی نظیر تونس، الجزایر و حتی ترکیه با این موضوع مخالفت کردند و از این پس بود که قدرت های عربی با کنار گذاشتن اختلاف نظرهای خود یکصدا با این طرح به مخالفت برخاستند.
درست است که نخست وزیران ایتالیا و اسپانیا از طرح سارکوزی حمایت کردند، حتی رومانو پرودی در سخنانی ادعا کرد که این طرح به معنای بهانه و مفری برای حل موضوع پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا است اما واقعیت این است که این طرح مخالفان جدی دارد. این مخالفت ها آنگاه نمایان شد که در تاریخ بیستم دسامبر ۲۰۰۷ میلادی سارکوزی به همراه زاپاته رو و رومانو پرودی فراخوان رم را برای اجرای طرح اتحادیه مدیترانه ای امضا کردند. آلمان ضمن انتقاد شدید از این اقدام، فرانسه را متهم کرد که قصد دارد اتحاد فرانسه و انگلیس را جایگزین اتحاد آلمان و فرانسه کند و از طرح اتحادیه مدیترانه ای به عنوان اسب تروا بر ضد آلمان استفاده کند و درنهایت آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان در اعتراض به این پیشنهاد فرانسه بسیاری از دیدارهای سیاسی خود را با سارکوزی لغو کرد.

تیری میسان

منبع : روزنامه ایران