آنلاین با حفظ سلامت

هدف اصلی ارگونومی، طراحی وسایل كار به‌گونه‌ای است كه حداكثر تطبیق را با انسان داشته باشند. در حقیقت ارگونومی از ضایعات وارد شده به انسان در اثر انجام كار كاسته و نتایج به كارگیری اصول آن در محیط كار، موجب پیشگیری از آسیب‌های شغلی شده و از بروز اختلالات اسكلتی- عضلانی در میان شاغلان كارهای گوناگون جلوگیری می‌كند.
تولیدكنندگان تجهیزات و وسایل رایانه‌ای هم سعی دارند محصولات خود را با اصول ارگونومیك طراحی و تولید كنند. دكتر محمدتقی حلی‌ساز، متخصص طب فیزیكی و توان‌بخشی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی بقیه‌الله(عج) در این زمینه عقیده دارد كه رعایت اصول ارگونومی در كار با كامپیوتر سبب كاهش ضایعات چشم، سردرد، كمردرد و فشار در نواحی مچ دست، شانه و گردن در كسانی می‌شود كه ساعت‌های متمادی با رایانه كار می‌كنند.
● شرایط محیطی كار با رایانه
شرایط محیطی برای كاربران رایانه اهمیت زیادی دارد. محیط مطلوب برای كار با رایانه باید دارای مشخصات زیر باشد:
ـ نور محیط باید كافی و مناسب باشد. بهترین نوردهی مخلوطی از نور سفید و زرد است كه شدت آن باید ۳۰۰ لوكس باشد. استفاده از لامپ‌های مهتابی در این خصوص ارجحیت بیشتری دارد.
ـ محیط باید دارای سیستم تهویه مطبوع باشد.
ـ دمای محیط باید در حدود ۱۹ تا ۲۳ درجه سانتی‌گراد بوده و حاوی رطوبتی در حد ۵۰ درصد باشد. سایر فاكتورهای محیطی به تجهیزاتی كه در ارتباط با رایانه‌اند برمی‌گردد، مانند استفاده از میز مخصوص كه دارای عرض و ارتفاع استاندارد باشد، استفاده از صندلی‌های استاندارد با قابلیت تنظیم ارتفاع و استفاده از زیرپایی برای قرارگیری مناسب و راحت پاها.
● رفتار كاربر رایانه
علاوه بر اینها، مسایل مربوط به رفتار كاربر نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. دكتر حلی‌ساز در این‌باره می‌گوید: <یك قسمت از ضایعات ناشی از كار به عادت كاربر برمی‌گردد یعنی عادات رفتاری كاربر مانند طرز نشستن یا كم تحركی و نشستن‌های طولانی و متمادی و چشم دوختن به صفحه مانیتور و انجام حركات یكنواخت و تكراری مچ دست.> به اعتقاد او، تمام این مسایل سبب بروز عوارض بلندمدت در فرد می‌شوند. وی پیشگیری از این عوارض را با انجام كارهای ساده و رعایت چند نكته كلیدی ممكن دانسته و می‌گوید: <منقطع كردن زمان در كار با رایانه از اهمیت خاصی برخوردار است. این كار با بلند شدن (هر ۵۰ دقیقه یك بار) به فواصل منظم از پشت رایانه و یا چشم دوختن به نكته دیگری (هر نیم ساعت یك بار) امكان‌پذیر بوده و از بسیاری از ضایعات جلوگیری می‌كند.
نرمش، به خصوص در مفصل‌های مچ دست، گردن و بازو به طوری كه یك مفصل در تمام جهات ممكن حداقل یك بار حركت كند بسیار مهم است. نكته مهم بعدی، روش نگاه كردن به صفحه مانیتور است كه در هر شرایطی باید مستقیم باشد. یعنی چشم‌ها باید با قسمت بالایی صفحه نمایش در یك خط مستقیم قرار بگیرند. این وضعیت چشم‌ها را كمتر خسته كرده و از عوارض مربوط به گردن می‌كاهد. همچنین فاصله چشم‌ها تا صفحه نمایش نباید زیاد باشد. بهترین فاصله ۵۰ تا ۶۰ سانتی‌متر است تا از آسیب‌های چشمی جلوگیری شود.>
● انتخاب میز و صندلی رایانه
۱) ارتفاع میز رایانه باید بین ۶۶ تا ۷۱ سانتی‌متر باشد.
۲) میز را نباید در جایی گذاشت كه نور لامپ سقف به طور مستقیم به چشم‌ها بتابد. همچنین صفحه نمایش نباید در مقابل پنجره، قرار بگیرد.
ـ در خصوص انتخاب صندلی برای كار با رایانه نیز رعایت فاكتورهای استاندارد، ضروری است كه عبارت‌اند از:
۱)ارتفاع صندلی باید قابل تنظیم از ۴۱ تا ۵۲ سانتی‌متر باشد.
۲) پشتی صندلی باید حدود ۱۰ درجه متمایل به عقب باشد.
۳) عرض پشتی باید در حدود ۳۲ تا ۳۶ سانتی‌متر بوده و ارتفاع پشتی بین ۵۰ تا ۹۲ سانتی‌متر باشد.
۴) صندلی باید در قسمت قرار گرفتن گودی كمر دارای یك برجستگی باشد كه گودی كمر را پر كند.
۵) صندلی‌های مورد استفاده در كار با رایانه، حتما باید دسته‌دار باشند و دسته آنها با ارتفاع تطابق داشته باشد.
۶) ضخامت تشك صندلی باید در حدود ۴ تا ۵ سانتی‌متر بوده و جنس آن از موادی نباشد كه عرق كند و یا احساس بدی در افراد به وجود آورد. بهتر است كه لبه جلوی صندلی گرد و لبه بیرون آن نرم باشد.

منبع : روزنامه سلامت