سعادت کودک

چه خوشبخت است آن كودكی كه در خانه به چشم احترام نگریسته شود و احساس كند پدر او را دوست دارد چه احساس غرور و سرافرازی برای آن كودكی است كه پدر خود را با خود مأنوس و او را در طریق احترام خود می‌یابد. مزه این احترام را می‌چشد و بر این اساس به پیش می‌رود. كودك نیازمند پدر است كه با او مهربان ومأنوس باشد. از وجود و احتراماتش لذت ببرد، با او تفاهم داشته باشد. حرف او را بفهمد و سخن خود را به او تفهیم نماید. علاقه خود را به او نشان دهد و هم علاقه خود را به او باز گوید.
به هنگامی كه پدر با كودك نزدیك می‌شود و اخلاق و رفتار خوش و توأم با احترام را به او عرضه می‌كند طفل از پدر خوشش آمده و سعی خواهد داشت چون او باشد. بر این اساس، بوسه‌ها و نوازشهای پدر وسیله و محمل‌هایی هستند كه بار تربیت را میتوان بر دوش آنها سوار كرده و طفل را به هدف و مقصد رساند و یا از طریق آنها موجباتی پدید آورد كه راه انحراف بروی آنها سد شود.به هنگامیكه بین پدر و فرزند، فاصله افتد، در آنصورت دیگر پدر موجودی راهنما نخواهد بود بلكه موجودی ترسناك است. آنگاه كه امر و نهیبی جدی‌تر پدید آید فرزند تبعیت می‌كند و آنگاه كه امكان در رفتن و گریز باشد، كودك خود را مجاز می‌یابد كه دستش را از دست پدر جدا كند. صحیح نیست كه بین پدر و فرزند فاصله افتد زیرا كه در آنصورت كودك مدل خود را از دست خواهد داد و به دنبال مدل و تكیه گاهی خواهد رفت كه كمتر قابل استفاده و اعتماد است. برخی از پدران با فاصله گیری از فرزندان خود می‌خواهند برای خود اعتباری حاصل كنند مثلاً غذای خود را از فرزندان جدا می‌كنند و یا وقتیكه به خانه بیایند، سفره‌شان از هم جدا باشد و یا اوقات فراغت را در اطاق خود و دور از فرزندان می‌گذرانند و این امر سبب خواهد شد كه كودك اعتماد خود را از پدر ببرد و آماده شود كه تن به پذیرش امرو نهی دیگران دهد. اثرات حضور پدر در خانواده بسیار است. و برای اینكه از آن سردر آوریم كافی است كه بدانیم تصور كودك از پدر چیست. او پدر را مسئول خانه، عامل ایجاد نظم و امنیت، عامل اجرای قانون و انضباط، سروسامان دهنده امور زندگی می‌شناسد. پدر روح وجودی خانواده است. چراغ منزل است و اگر او نباشد خانه روشنایی و فروغ ندارد. حضور پدر در خانواده عامل رشد است. سببی است برای چرخیدن امور خانواده بر اساس نظم و قاعده. در سایه حضور او، هر كس می‌داند چه كند و به انجام وظیفه خود می‌پردازد. هیچ كس حق تخطّی از مرز و تجاوز از حدود را ندارد. همه باید در مرز قواعد خانه سیر كنند.پدر برای كودكان همدم است. هم بازی است. رفیق است. مأنوس است. كودك حضور او را برای خود مغتنم می‌داند. در كنار او احساس غرور و سرافرازی دارد. با سخنان او می‌خندد، می‌آموزد، راه و رسم یاد می‌گیرد.از طرز برخورد او با همه راه و روش زندگی سر در می‌آورد. با استفاده از رهبریهای پدر در راه و رسم درست گام می‌نهد. به تكمیل و تكامل خود می‌پردازد. احساس امنیت می‌كند. به زندگی دلگرم می‌شود. پدرانی كه در امر كنترل فرزندان و هدایت و تربیت آنها مستعفی۱باشند، عوارض بسیار از خود بر جای می‌گذارند. از جمله آنكه فرزندان آزاد و بی بندوبار می‌شوند و به هر گونه‌ای كه خواستند عمل می‌كنند و طبیعی است كه در چنین صورتی معلوم نیست عواقب خوبی برای فرزندان باشد.
كار پدر در امر تربیت فرزند و حفظ و نگهداری آنان و هم رشد و پرورش ابعاد وجودشان مبتنی بر حسن تفاهم و ایجاد موازنه‌، تعدیل و تعادل است كه حاصل آن عبارت است از زمینه مناسب جهت امنیت و آرامش و دستیابی به تربیتی شایسته. پدر باید این زمینه و امكانات را برای اهل خانه فراهم كند. توصیه همه روانشناسان به پدران اینست كه : فرزندان شما به وقت گذاریتان نیاز دارند تا از وجود شما و از زمینه‌های انس و الفت شما بهره‌ای گیرند. راه و روش زندگی را از شما فرا گرفته و طریق زندگی خود را هموار سازند. شما هر چند كه سرگرم و مشغول كار باشید باز هم به صلاح و مصلحت شماست كه در شبانه روز لااقل نیم ساعت با فرزندانتان همراه باشید. با آنها حرف بزنید، بگویید و بخندید، استراحت و تفریح كنید. در سایه این وقت گذاری قادر خواهید شد رفتار كودكان را دریابید، از ریشه و منشأ آن باخبر شوید، اگر رفتاری ناپسند دارند از آن سر درآورده و راه رفع اصلاح آن را پیدا كنید. از تمایلات و خواسته‌های آنها آگاه شوید و در این رابطه تصمیم بگیرید. كودك در آینده به آنكس دلبسته تر خواهد شد كه با او سابقه انس و ارتباط بیشتری داشته باشد. و حرف و سخن آنكس را بیشتر پذیرا خواهد شد كه باب رفاقت و ملاحظات با او گشاده تر باشد و شما در سایه این دقت گذاری موفق خواهید شد رابطه او را با خود، با اعضاء خانواده، و از آن مهمتر با خدای خود محكمتر سازید. به عنوان حسن ختام مزین می‌كنم مقاله را به احادیثی از معصومین (ع) باشد كه فرمایشات ایشان چراغ راهمان باشد.
رسول اكرم (ص) فرمودند:
حَقَّ الْوَلَدِ عَلی والِدِهِ اَنْ یَحْسِنَ اِسْمَهُ وَ یُزَوِّجَهُ اِذا اَدْرَكَ وَ یُعَلِّمَهُ الْكِتابَهَ۱
حق فرزند بر پدر اینست كه برای او نام نیكو انتخاب كند و در زمانش زمینه ازدواج او را فراهم كند و به او نوشتن یاد دهد.
مردی از رسول خدا پرسید: حق فرزندم بر من چیست؟ فرمودند:
حَسِّنْ اِسْمَهُ وَ اَدَّبْهُ وَ تَضَعُهُ مَوْضِعاً حَسَناً ۲
نامش را نیكو برگزین، بخوبی او را ادب نما و وی را در جایگاهی نیكو بگذار.
امیر المؤمنین علی علیه السلام فرمودند:
حَقُّ الْوَلَدِ عَلیَ الْوالِدِ اَنْ یُحْسِنَ اِسْمَهُ وَ یُحْسِنَ اَدَبَهُ وَ یُعَلَّمَهُ الْقُرْانَ ۳
حق فرزند بر پدر سه چیز است: انتخاب نام نیكو، تربیت خوب، تعلیم قرآن.
مردی از انصار به حضرت صادق علیه السلام گفت:
مَنْ اَبِرُّ؟ قالَ والِدَیْكَ، قالَ قَدْ مَضَیا، قالَ بِرّوَ لَدَكَ ۱
در حق چه كسی خوبی كنم؟ فرمودند: والدینت. عرضه داشت از دنیا رفته‌اند. فرمودند: در حق فرزندانت.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:
اَدِّبُو اَوْلادَكُمْ عَلی ثَلاثِ حِضالٍ : حُبِّ نَبِیِّكُمْ. وَ حُبِّ اَهْلِ بَیْتِهِ وَ قِراوَهِ الْقُرانِ. ۲
فرزندان خود را به سه خصلت بیارایید: عشق به پیغمبرتان، عشق به اهل بیتش، قرائت قرآن.
و در جای دیگر همان حضرت فرمودند:
مَنْ قَبَّلَ وَلَدَهَ كَتَبَ الله لَهُ حَسَنَهً وَمَنْ فَرَّحَهُ فَرَّحَهُ الله یَوْمَ الِقیامَهِ.... ۳
كسیكه فرزندش را ببوسد، حسنه‌ای برایش ثبت می‌شود، و هر كه اولادش را خوشحال كند خداوند او را روز قیامت خوشحال می‌كند ...

منبع : شمیم