سقوط بلک‌هاک - BLACK HAWK DOWN

سال تولید : ۲۰۰۱
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : جری بروکهایمر و ریدلی اسکات
کارگردان : اسکات
فیلمنامه‌نویس : کن نولان، بر مبنای کتابی نوشتهد مارک بودن
فیلمبردار : اسلاوومیر ایدزیاک
آهنگساز(موسیقی متن) : هانس زیمر
هنرپیشگان : جاش هاتنت، ایوان مگره‌گور، جیسن آیزاکس، تام سایزمور، ویلیام فیشتنر، اریک بانا، سام شپارد، ران الدارد و اورلاندو بلوم
نوع فیلم : رنگی، ۱۴۴ دقیقه


در سال ۱۹۹۲، در پی قحطی وحشتناکی که در سومالی پیش آمده، جنگ‌سالاری به نام ̎محمد فرح عیدید̎، تلاش‌های سازمان ملل را برای برقراری نظم در آن کشور نقش بر آب می‌کند. حضور یک دسته سرباز آمریکائی که ظاهراً آن‌جا رفته‌اند تا به تثبیت موقعیت و شرایط کشور کمک کنند، بیشتر باعث بالا گرفتن تنش‌ها می‌شود. در سوم اکتبر ۱۹۹۳، به دنبال حملهٔ افراد ̎عیدید̎ به یک مرکز پخش کمک‌های صلیب سرخ، تعدادی از کاماندوهای آمریکائی مستقر در فرودگاهی خارج از موگادیشو پایتخت سومالی، مأمور می‌شوند تا دو تن از سر دسته‌های افراد ̎عیدید̎ را در ساختمانی در شهر دستگیر کنند. پیش‌بینی‌ کرده‌اند که این مأموریت، با شرکت ۹۹ هلی‌کوپتر، ۱۲ جیپ و ۱۶۰ نفر نظامی، حدود یک ساعت طول بکشد. این عملیات توسط ̎ژنرال گاریسن̎ (شپارد) از پایگاه آمریکائی‌ها و از طریق تعدادی مانیتور نظارتی، سرپرستی می‌شود. چهار دسته کاماندو با هلی‌کوپتر در محل فرود می‌آیند و عمارت مورد نظر را محاصره می‌کنند. در همان حال کاماندوهای ویژهٔ دلتا، ساکنان عمارت را با موفقیت بازداشت می‌کنند. اما سومالیائی‌ها، با تشویق طرفداران ̎عیدید̎ که تا بن دندان مسلح‌اند، انگار دنبال چنین موقعیتی می‌گشته‌اند. آمریکائی‌ها که سعی دارند با جیپ‌هایشان از شهر خارج شوند، خود را در محاصرهٔ تعداد بسیار بیشتری سومالیائی می‌یابند که راه‌ها را به رویشان بسته‌اند و گلوله‌بارانشان می‌کنند. یکی از هلی‌کوپترهای بلک‌هاک با آر.پی.جی سقط می‌شود و سرنشینانش که زنده مانده‌اند، در معرض حملات شدید طرف مقابل قرار می‌گیرند. ̎گارسین̎ که ماجرا را از مانیتورهایش زیر نظر دارد، دستور می‌دهد تمامی نظامی‌های آن حوالی، به محل سقوط هلی‌کوپتر بروند ولی افرادش که پراکنده‌اند و از همه سو زیر آتش قرار دارند، چندان کمکی از دستشان ساخته نیست. در میانهٔ آشفتگی غریبی که حاکم شده، هلی‌کوپتر دوم نیز سقوط می‌شود و چندان امیدی به کمک بازمانده‌هایش وجود ندارد. مردان مسلح ̎عیدید̎ هلی‌کوپتر را بلافاصله محاصره می‌کنند و مدافعانش را به قتل می‌رسانند و خلبان مجروحش، ̎دارنت̎ (الدارد) را به گروگان می‌گیرند. شب فرا رسیده و محل سقوط اولین هلی‌کوپتر، کاماندوهای محاصره شده، مجروح و نومید، در وحشت فرارسیدن سپیده‌دم و حملهٔ نهائی سر می‌کنند. نیروی کمکی چشم‌گیری با عجله در پایگاه نظامی آمریکائی‌ها گرد آورده می‌شود و درست زمانی می‌رسند که بتوانند به کمک آتش هلی‌کوپترها سومالی‌ها را دور نگه دارند. سپیده که می‌زند، آمریکائی‌هائی که زنده‌ مانده‌اند از شهری که جشن و پایکوبی در آن به‌پا شده، فرار می‌کنند. نوزده سرباز کشته و بیش از هفتاد نفر مجروح شده‌اند. تلفات سومالیائی‌ها بیش از هزار تن اعلام می‌شود.
● با دیدن این فیلم، که براساس یک رخداد نظامی واقعی در سال ۱۹۹۳ ساخته شده، می‌توان سرسخت‌ترین تماشاگران را هم متقاعد کرد که جنگ تجسم عینی جهنم است. انواع و اقسام چیزهای ناخوشایند و چندش‌آور را در همان پنج دقیقهٔ سکانس حمله می‌توان دید: تفنگ، خمپاره، نارنجک، رگبار گلوله، خون، دل و رودهٔ بیرون ریخته، خشونت، سبعیت، مرگ و ... به عبارت دیگر، شدت این جهنم واقعی تا بدان حد است که از نیم ساعت کشت و کشتار ابتدای فیلم نجات سرباز رایان (استیون اسپیلبرگ، ۱۹۹۸) بسیار فراتر می‌رود و در مقایسه با آن، بسیار هولناک‌تر جلوه می‌کند. همین نبردها و صحنه‌های کشتار است که نقطهٔ محوری فیلم و اساس حرکت آن را تشکیل می‌دهد. با شروع فیلم، همه چیز عادی و توأم با آرامش جلوه می‌کند؛ سربازان بدون احساس خطر، سرگرم وقت‌گذرانی‌اند، این‌سو و آن‌سو می‌روند، ترانه‌های الویس پرزلی را می‌خوانند، و برای هم جوک تعریف می‌کنند. اما این آرامش دیری نمی‌پاید و نماهای هوائی اسکات آغازگر یک ساعت و نیم کابوس وحشتناک هستند. از میان صحنه‌های خشن و به یاد ماندنی کشتار می‌توان به صحنه‌ای اشاره کرد که طی آن، یک سرباز آمریکائی در هلی‌کوپتر تنها مانده و دسته‌ای از جنگجویان سومالی به سراغش می‌روند و به زندگی‌اش پایان می‌دهند. دو اسکار بهترین صدا (مایکل مینکلر، مورون نتینگا و کریس مانرو) و بهترین تدوین (پی‌یترو اسکالیا)، و دو نامزدی بهترین کارگردانی و بهترین فیلم‌برداری مؤید عظمت و برتری این فیلم است.