چهارشنبه, ۱۷ بهمن, ۱۴۰۳ / 5 February, 2025
مجله ویستا
رسانه آدم‌های نابینا!
رادیو از نظر پرداخت دستمزد کارکنان و هنرمندان فاصله بسیاری با تلویزیون دارد و این موضوع موجبات کوچ اجباری بسیاری از با تجربه‌های رادیو را فراهم آورده است.
متن زیر حاصل گفت‌وگوی ما با سه نویسنده فعال رادیو جوان است. ابوالقاسم صادقی تجربه سال‌ها حضور در برنامه‌های مختلف رادیویی و تلویزیونی را داشته و در حال حاضر چند برنامه از جمله هفت شنبه به سردبیری او روی آنتن است. رضا طهماسبی ساکی سردبیر ویژه برنامه طنز تخصصی ورزشی «توپ» است و جلال سمیعی روزنامه‌نگاری است که سابقه سردبیری یکی دو برنامه رادیویی را داشته و در حال حاضر از نویسندگان فعال رادیو جوان به حساب می‌آید.
ابوالقاسم صادقی: از دلبستگی بچه‌های رادیو سوء استفاده می‌کنند
▪کارکردن در رادیو چه ویژگی خاصی می‌طلبد؟
کار کردن در رادیو هم سخت است، هم آسان. آن کسی که استعدادش را دارد، هوشش را دارد، می‌تواند خیلی راحت با رادیو کار کند و با مخاطب ارتباط برقرار کند. کسی هم که این ویژگی را نداشته باشد، همان بهتر که از اول دور رادیو را خط بکشد. استعداد و ذوق مهمترین شاخصه کار کردن در رادیو است.
حضور در رادیو یا تلویزیون؛ کدام یک را ترجیح می‌دهید؟
برای من که تجربه کار کردن در هر دو رسانه را داشته‌ام، حضور در رادیو به واسطه برخورداری از محیطی گرم و صمیمی‌تر نسبت به تلویزیون، لذت خاصی دارد. والا از نظر درآمد تلویزیون به مراتب شرایط بهتری را فراهم می‌کند.
▪استقبال مردم از رادیو در حال حاضر چگونه است؟
درباره استقبال مردم از رادیو نمی‌توانیم آمار دقیقی بگوییم. آمارهایی که وجود دارد، به نوعی فرضیه هستند. در روشی که در جهان هم استاندارد است، تعداد نامه‌ها و تلفن‌هایی که مخاطبان می‌زنند، جزیی از کل گرفته می‌شود. مثلاً صد نامه ارسالی نشانگر صدهزار مخاطب است!
برای سیستم SMS و Email هم که به تازگی در رادیو استفاده می‌شود آمار دقیقی وجود ندارد که باید با برنامه‌ریزی دقیق نمادی هم برای آن در نظر گرفت.
▪چه قشری بیشتر رادیو گوش می‌دهند؟
در واقع اقشار مختلف جامعه رادیو گوش می‌دهند. فضا و مکان برای شنونده بسیار متفاوت است. رادیو بیشتر نزد آدم‌هایی که بیرون از منزل هستند مخاطب دارد. بعید می‌دانم کسی در خانه رادیو گوش دهد، مگر شنونده‌های خاص و پروپاقرص که ارتباط بسیار خوبی با رادیو دارند و در همه حال آن را ترجیح می‌دهند.
به عنوان مثال در جاده از هر هزار نفر، نهصد نفر رادیو گوش می‌دهند. در مجموع همانطوری که گفتم نمی‌توان گفت شنوندگان رادیو را قشر خاصی تشکیل می‌دهند، ولی براساس فضا و مکانی که هست می‌شود حدس‌هایی زد.
▪مهمترین مشکل رادیو از نظر شما؟
بزرگترین مشکل رادیو مساله مالی و پرداخت‌هاست. چند سالی بود که از رادیو فاصله گرفته بودم و بعد از برگشتم به رادیو به مساله جالبی برخوردم. بعد از ده سال حقوق‌ها و پرداخت‌ها هیچ تفاوتی نسبت به آن زمان نداشته! در حالی‌که همه چیز افزایش قیمت داشته است.
▪فکر می‌کنید علت چیست؟
علتش علاقه خود کارکنان رادیو و وابستگی و دلبستگی آنها به محیط کاری خودشان است. متاسفانه مسئولین رادیو احساس می‌کنند اینها برای دلشان کار می‌کنند و از این مساله سوءاستفاده می‌شود.
رضا طهماسبی ساکی: رادیو مثل تئاترو سینما مثل تلویزیون!
▪حضور در رادیو و نویسندگی در این رسانه چه تفاوتی برایت داشته؟
فکر می‌کنم در بین رسانه‌هایی مثل مطبوعات، رادیو و تلویزیون، رادیو رسانه‌یی سازنده است. یعنی نویسنده، تهیه کننده و عوامل دیگر را قوی‌تر می‌کند و بخاطر تجربه‌یی که در هر سه این رسانه‌ها داشته‌ام می‌توانم تفاوت رادیو را با سایر رسانه‌ها بخوبی حس کنم.
▪چرا این سازندگی در رادیو بیشتر مشهود است؟
همیشه بزرگان عرصه رسانه و کسانی که در نوشتن رادیویی تخصص دارند گفته‌اند که شما در رادیو فقط با صداست که می‌توانی خیال مخاطبت را به بازی بگیری. فقط با صداست که باید او را متوجه اتفاقی کنی. برای گفتن هرچیزی باید آن اتفاق را بخوبی شرح دهی.
برای همین هم نوشتن خیلی سخت می‌شود و به همین دلیل سازندگی تحت فشار و سختی به وجود می‌آید. فکر نمی‌کنم با تمام تکنولوژی و پیدایش ماهواره‌ها، جای رادیو را چیز دیگری بتواند پر کند.اگر نگاهی هم به تاریخ گذشته رادیو داشته باشیم می‌بینیم خیلی از بزرگان علمی و ادبی ما در رادیو فعالیت داشتند و بسیاری کار خودشان را با رادیو آغاز کرده‌اند.اگر بخواهم از طرف خودم صحبت کنم، باید بگویم رادیو در نوشتنم تاثیر بسیاری داشته و همچنان دارد.
▪آیا این سازندگی برای مخاطب هم وجود دارد؟
صددرصد. حداقل می‌توانم این را بگویم که در کشور خودمان رادیو برای مردم خیلی سازندگی دارد و از این حیث با تلویزیون قابل مقایسه نیست. به جرات می‌گویم که هم از نظر کیفی و هم از نظر عوامل تولید برنامه، رادیو و تلویزیون هیچگاه قابل مقایسه نبوده و نیستند.رادیو مثل تئاتر است و تلویزیون شبیه سینما. اینجا بسیارند کسانی که تجربه داشته باشند و بشود چیزهایی از آنها یاد گرفت و برای تولید برنامه‌های بهتر و بهتر رقابت شدیدی وجود دارد.
▪محیط رادیو چگونه محیطی است؟
برای ما رادیویی‌ها اتفاق خوبی است که همواره احساس می‌کنیم اگر روزی هم پایمان به سیما باز شود، باز هم رادیو را، حتی برای یک برنامه چند دقیقه‌یی ول نکنیم.محیط اینجا صمیمی است و در عین حال یک محیط آموزشی هم محسوب می‌شود. شما اگر روزهایی که برنامه زنده داریم اینجا باشید، می‌توانید شور و هیجان را در تک تک بچه‌ها ببینید، هیات تحریریه واقعی اینجا تشکیل می‌شود. این اتفاق بسیار خوشایندی است که در کمتر روزنامه‌یی می‌افتد اما در یک برنامه رادیویی همواره وجود دارد.▪ارتباط شما قبل از ورود به رادیو به عنوان مخاطب با رادیو چگونه بود؟
وقتی در شهرستان زندگی می‌کردم، عمه‌یی نابینا داشتم که دایما رادیواش روشن بود. چیزهایی که از رادیو یادم می‌آید، همان برنامه‌هایی است که هم نسلان من در خاطره دارند مثل شب‌بخیر کوچولو، قصه ظهرجمعه و صبح جمعه با شما که پدرم بیشتر گوش می‌داد.
آن زمان چون دوران جنگ بود، رادیوها بخاطر وضعیت سفید و قرمز هم که شده، ۲۴ ساعته روشن بود. ولی در کل عمه‌ام چون نابینا بود، مخاطب اصلی رادیو محسوب می‌شد، چرا که بعضی‌ها در تعریف رادیو می‌گویند رسانه آدم‌های نابینا است.خلاصه اینکه رادیو در این مدت همیشه با من همراه بود، تا وقتی که فعالیت در رادیو برایم اتفاق افتاد و الان روزی ۶۵ ساعت هم به واسطه کاری که دارم، رادیو گوش می‌دهم.
جلال سمیعی:
تکثر شبکه‌ها، بزرگترین اشتباه رادیو بود
از روزنامه‌نگاری به رادیو رسیدی. نوشتن در رادیو برای تو چه تفاوتی داشت؟
حضور من در رادیو شاید بخاطر شباهت بسیاری بود که با روزنامه‌نگاری داشت و اینکه پایه اصلی در رادیو متن است و جو تحریریه‌یی و نویسندگی شبیه به روزنامه دارد. با این تفاوت که رادیو برای من برتری‌هایی داشت و جذاب‌تر بود و البته مخاطب بیشتری هم دارد.
در رادیو شما از صوت و موسیقی بهره می‌برید و نوع کار و ابزار شما صدا و سکوت است. این موضوع آدم را در محدودیت هایی قرار می‌دهد که ساخته می‌شود. رادیو در این یک سال و نیم حضورم و کارهای مختلفی مثل نویسندگی، سردبیری و اجرا که انجام داده‌ام سرشار از تجربیات خوب بوده. ضمن اینکه باز خوردهای مخاطبین هم در رادیو بهتر و بیشتر است و احساس می‌کنی راحت‌تر می‌توانی با مخاطب ارتباط برقرار کنی.
و این تفاوت در مقایسه با تلویزیون؟
در تلویزیون ابزار تصویر وجود دارد. به واسطه اینکه هزینه خیلی بالاتر است، دستمزدها هم نسبت به رادیو متفاوت است. تلویزیون گستره مخاطبش در ایران و جهان بیشتر است.یکی از ویژگیهای رادیو در این است که خبررسانی و برنامه‌سازی آسان‌تری در آن شکل می‌گیرد. ضمن اینکه شما براحتی می‌توانید تصویرسازی ذهنی برای مخاطب داشته باشید.
مثلا شما بسادگی می توانید این موضوع را به ذهن شنونده القا کنید که الان اتوبوس دو طبقه‌یی روی انگشتانتان قرار دارد، اما در تلویزیون چنین تصویری را مطمئنا نمی‌توانید تهیه کنید.یک نکته دیگر هم گفتنش بد نیست؛ رادیو هیچ وقت مزاحم زندگی شما نیست. رادیو همیشه با شماست و در کنار شماست. هیچ موقع علیه فعالیت شما کاری نمی‌کند. اما برای استفاده از تلویزیون شما مجبورید همه کارتان را رها کنید و روبرویش بنشینید.
▪با همه این حرف‌ها ترجیح می‌دهید در رادیو بمانید یا تلویزیون؟
اعتقاد دارم تلویزیون جای رفت و آمد هست ولی رادیو جای ماندن. ترجیح می‌دهم در تلویزیون کار پروژه‌یی انجام دهم ولی در رادیو ماندگار باشم.
محیط رادیو به دلایل مختلف از جمله پرداخت‌های کم و وجود آدم‌های فرهیخته برایم لذت‌بخش‌تر است فکر می‌کنم رادیو رسانه آدم‌های فرهیخته است و برای همین کار کردن در رادیو را بیشتر می‌پسندم.
▪از مشکلات رادیو هم بگویید؟
اصلی‌ترین اتفاقی که برای رادیو در کشور ما افتاد تکثر ناگهانی آن بود. رادیو سراسری در حالی که خیلی راه داشت تا به جایی برسد، شبکه‌های دیگر هم در کنارش تاسیس شد.به نظرم بزرگترین اشتباهی که رادیو کرد همین تکثر شبکه‌هایش بود، وقتی چند شبکه ایجاد شود، طبیعتا نیروها تقسیم می‌شوند و در این میان آدم‌های بی‌تجربه‌یی جذب می‌شوند و برنامه‌سازی با یک بی‌نظمی که بعضی جاها با نوآوری(!) همراه می‌شود صورت می‌گیرد.معضل الان رادیو پول است و بخاطر پرداخت‌های نامناسبی که در رادیو وجود دارد، خیلی‌ها که اتفاقا خیلی خوب هم کار می‌کنند، ناچارا مستمر فعالیت نمی‌کنند.
به لحاظ محتوای فرهنگی نیز بشدت از لحاظ متنی فقیر است. فکر می‌کنم اصلی‌ترین عامل کم‌آوردنش در میان دیگر رسانه‌ها به این خاطر است که ایده و متنی خوب در پس زمینه بسیاری از کارها و برنامه‌هایش نیست. حوزه طنز رادیویی را مثال می‌زنم. در این حوزه بیشتر از اینکه ارزش متنی را حفظ کنند، با خنداندن، شنونده را به سوی اجرای خوب می‌برند. تلاشی که در حال حاضر انجام می‌دهیم در خصوص نوشتن قوی، مخاطب خاص خود را پیدا کرده و در سازمان هم مسئولان از آن استقبال خوبی داشته‌اند.
▪برای دفاع از نویسندگان رادیویی چه حرفی دارید؟
من رادیو را بشدت دوست دارم. اما اگر رادیو هم ما را دوست دارد، باید فکری به حال نویسنده جماعت بکند. مظلوم‌ترین شغل رادیو نویسندگی است. چرا که نویسنده رادیویی در عین گمنامی کار می‌کند. بسیاری از شنوندگان برنامه‌ها تصور می‌کنند که دلیل خوبی یک برنامه تنها مجری آن است، ولی این نکته را هیچگاه نباید فراموش کرد که اگر برنامه‌یی گل می‌کند، نویسنده یا نویسندگان آن بسیار تلاش کرده‌اند.
▪راه جلب و جذب بیشتر مخاطب برای رادیو چیست؟
راه جذب و جلب مخاطب برای رادیو دعوت از نویسنده‌های قوی است. برای رادیو که همیشه در کنار و همراه مردم است، این نکته ضروری به نظر می‌رسد.رادیو ناگزیر از ایده‌های نو و نویسنده‌های نو پیدا کردن است...
احسان حسینی
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست