چرا رسانه‌های وابسته به ابرشرکت‌ها هیچگاه مستقل نیستند؟

رؤیای داشتن رسانه‌هایی مستقل و آزاد و حامی حقوق مردم در عصری که ما با انحصار در قالب یک نظام دموکرات روبه‌رو هستیم، تنها یک آرزوی دست‌نیافتنی خواهد بود؛ چراکه ما تنها دارای رسانه‌های ابرشرکتی و وابسته هستیم که صحبت از استقلال آنان، تنها چشم‌پوشی از واقعیت‌های روزگار کنونی است.
همراهی قریب به اتفاق رسانه‌های فراگیر و پرمخاطب دنیا با جنگ آمریکا در عراق و انعکاس دیدگاهی غیرواقعی و تحریف شده از وقایع بعدی آن، موجی از بی‌اعتمادی را در سراسر دنیا پدید آورده است. البته این ابرشرکت‌های رسانه‌ای در حوزه‌هایی نظیر اقدامات ابرشرکت‌های تجاری، بحران‌های محیط زیست و چالش‌های اقتصاد جهانی نیز عملکردی کاملاً سؤال برانگیز و جانبدارانه داشته‌اند. نویسنده معتقد است که به دلیل ارتباطات مالی این رسانه‌ها با صاحبان ثروت و قدرت و تلاش برای حفظ بنیادهای سلطه آنان، نمی‌توان هیچ گاه این رسانه‌های وابسته را رسانه‌هایی آزاد و مستقل و فراگیر نام نهاد.
در آستانه انتخاب رئیس‌جمهور جدید ایالات متحده، این موضوع هیچ گاه چنین روشن و واضح نبوده که ابرشرکت‌های رسانه‌ای ما به شدت با مانع‌تراشی بر سر راه جریان آزاد اطلاعات، مشارکت مردم در حوزه سیاست را با محدودیت روبه‌رو می‌نمایند. در کنار پرده‌پوشی اخبار هراس‌آور و ناگوار جنگ، بحران‌های زیست‌محیطی جهانی و فروپاشی اقتصادهای پیشرفته، باید پذیرفت که در وضعیت کنونی، رسانه‌های ما نیز در آستانه نابودی قرار گرفته‌اند. بدین ترتیب، حتی آنچه که از نظام دموکراسی ما نیز باقی مانده بود، در آستانه اضمحلال و سقوط است. متهم اصلی این وضعیت، رسانه‌های فراگیر ما و یا MSMها هستند.
این نام گذاری، کاملاً اشتباه و نادرست است. رسانه‌های ارتباط جمعی ما نه فراگیر که در حقیقت کارگزاران ابرشرکت‌ها هستند و فهم تمایز میان این دو، کاملاً ضروری است. اگر ما این رسانه‌های وابسته به ابرشرکت‌ها را فراگیر نام گذاری نماییم، مطمئناً با اشتباه روبه‌رو شده‌ایم. در واقع، ما شهروندان امروز ایالات متحده، تنها با جریان محدودی از آرای مستقل و آزاد روبه‌رو هستیم. همان‌طور که تحلیلگرانی برجسته و صاحب نام نظیر جف کوهن، نورمن سولومون و مؤسسه رسانه‌ای معتبر FAIR در آثار خود یادآور شده‌اند، نامیدن چنین شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی و یا نشریاتی به عنوان رسانه‌های فراگیر، بسیار دور از واقعیت است. رسانه‌های آزاد آمریکا، سال هاست که خواهان خروج ارتش ما از خاک عراق هستند اما رسانه‌های ابرشرکتی، چنین نظری ندارند. این رسانه‌های وابسته، همواره از انتشار جدی و واقعیت‌گرای هزینه‌های انسانی، روحی و اقتصادی این جنگ جلوگیری نموده و افراد خواهان پایان این جنگ را به حاشیه می‌رانند. به همین ترتیب، رسانه‌های مستقل و آزاد فراگیر ما خواهان پوشش ملی خدمات درمانی هستند، درحالی که رسانه‌های ابرشرکتی، چنین نظری ندارند. عملکرد این رسانه‌های وابسته همواره غیرقابل اعتماد بوده و در اکثر موارد، آزادی و استقلال حرفه‌ای آنان در گرو ابرشرکت‌های صنعتی و تجاری غول‌پیکر قرار گرفته است. اما رسانه‌های آزاد، چنین وضعیتی ندارند.
سال هاست که رسانه‌های مستقل، از دستکاری و تقلب و سرقت آرای مردم ابراز نگرانی می‌کنند. اما رسانه‌های وابسته به ابرشرکت‌ها، حاضر نیستند که حتی از این نظرات برای مخاطبان خود صحبتی به میان آورند.
ابرشرکت‌های رسانه‌ای همواره با موضع‌گیری‌های پارتیزانی و غیرقابل پیش‌بینی (و اغلب به نفع حزب دموکرات، اما همیشه در راستای منافع ابرشرکت‌ها) کاندیداهایی را که در پی به چالش کشیدن قدرت ابرشرکت‌ها هستند، از صحنه رقابت خارج می‌نمایند. مثلاً آنان در سال جاری، کاندیدای محبوب مردم یعنی جان ادواردز را به دلیل ناتوانی وی در رقابت با نامزدهای دموکرات، در لیست سیاه خود قرار دادند و عملاً وی هیچ شانسی برای حضور در عرصه انتخابات نخواهد داشت. از سوی دیگر، رسانه‌های مستقل، هیچ گاه جزو مدافعان و حامیان جورج دبلیو بوش نبوده‌اند و او را نیز به عنوان رهبری قابل اعتنا و قابل اعتماد، نمی‌شناختند. این رسانه ها، سال هاست که خواهان استیضاح او و دیک چنی واخراج این دو نفر از کاخ سفید هستند؛ اما در مقابل، رسانه‌های وابسته هیچ گاه پیش کشیدن چنین مباحثی را برنمی‌تابند و با به حاشیه راندن دنیس کوکینیچ نماینده کنگره و کهنه سرباز معترض جمهوری‌خواه، عملاً هیچ روزنه امیدی را برای موفقیت وی باقی نگذاشته‌اند.
در کنار همه این تفاوت‌های بنیادین، فراموش نکنیم که رسانه‌های فراگیر مستقل و آزاد ما، حفظ منابع ارزشمند محیط زیست را جزو اولویت‌های اصلی فراروی عملکرد رسانه‌ای خویش می‌دانند. البته در مقابل، اگرچه رسانه‌های وابسته چنین وانمود می‌کنند که برای این نگرانی‌ها ارزش قائل هستند، اما هرگاه که منافع یک ابرشرکت صنعتی به دلیل چنین محدودیت‌هایی در آستانه خطر قرار می‌گیرد، به سرعت این نگرانی‌ها را پایمال می‌کنند.
در مقابل، این رسانه‌های وابسته و مزدور، با حمایت از تکنولوژی‌هایی شکست خورده و چالش برانگیز نظیر قدرت هسته‌ای، سودآوری درازمدت خویش را در سایه متمرکز نمودن جریان اطلاعات، تضمین می‌کنند.
خوانندگان این مقاله باید بدانند که هیچ گاه در طول تاریخ شکل‌گیری ایالات متحده، منابع دریافت اطلاعات توسط مردم تا این حد متمرکز و متفاوت با آنچه که مردم می‌اندیشند، نبوده است. البته دامنه این تضاد چشم گیر و بی‌سابقه را نمی‌توان تنها در میهمانان دعوت شده به گفت وگوها و مصاحبه‌های خبری محدود نمود. امروزه در سراسر اخبار و تصاویر و گزارش‌های منتشر شده از این رسانه‌های وابسته، می‌توان آثار وابستگی به ابرشرکت‌ها را مشاهده و دنبال نمود. امروزه در ایالات متحده ما شاهد حضور ۵ ابرشرکت غول‌پیکر رسانه‌ای هستیم که اخبار و گزارش‌های رسانه‌های وابسته، تنها با رویکرد حمایت‌گرایانه از آنها به مخاطبان ارائه می‌شود. از سوی دیگر، در این رسانه‌ها، اخبار مهم و چالش برانگیز، در مقایسه با پوشش اخبار فعالیت‌های خبرسازان بی‌ارزشی نظیر پاریس هیلتون و بریتنی اسپیرز، هیچ گاه مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
مدیران این رسانه‌ها، تنها به انتشار آنچه که خواهان دستیابی به آن هستند، می‌پردازند، گویی آنها هم در این کسب و کار تجاری خود، به دنبال سود بیشتر و بیشتر هستند. البته مطمئناً انتشار اخبار و گزارش هایی در حوزه‌های مختلف و از سراسر دنیا، نمی‌تواند برای این رسانه‌ها منافع مالی قابل توجهی به دنبال داشته باشد. "جنرال الکتریک" (GF)، "وستینگهاوس"، "دیسنی" و سایر غول‌های صنعتی، مالی- رسانه‌ای، همواره به گونه‌ای فعالیت نموده اند که اخبار دقیق پیرامون فعالیت تجاری‌شان در سراسر دنیا، هیچ گاه اجازه انتشار عمومی نیابد. در جهت حمایت از منافع درونی آنان، امروزه این رسانه‌ها به ماشین‌های روابط عمومی و جیره‌خواری تبدیل شده‌اند که دیگر نمی‌توان آنها را سازمان‌های خبری واقعی خواند. امروزه کارنامه عملکرد این رسانه‌ها، بسیار شبیه به روزهای فعالیت روزنامه‌های دولتی "پراودا" و "ایزوسیتا" در اتحاد جماهیر شوروی و نه تصویری که از رسانه های آرمانی ایالات متحده در قانون اساسی آمریکا و اندیشه‌های بنیان گذاران این کشور به عنوان گزارشگرانی پیشرو و مستقل و همه‌جانبه‌نگر برای تداوم زندگی و دموکراسی وجود داشته، است. ما اینک دارای رسانه‌هایی هستیم که هیچ گاه حاضر به انجام اقدامی نیستند که شائبه حمله به منافع ابرشرکت‌های تجاری را در اذهان زنده کند. از زمانی که اسپیرو آگنیو رسانه‌ها را متهم به دستکاری و تحریف اخبار جنگ ویتنام نمود، شعار "رسانه‌های لیبرال" همواره از سوی رسانه‌های وابسته برای خفه کردن اعتراضات رسانه‌های مستقل تکرار می‌گردد.
در واقع، این شعار تنها هنگامی محقق می‌گردد که رسانه‌ها دیدگاهی واقع‌بینانه و حامی حقوق مردم و نه یکجانبه‌نگر داشته باشند. البته ممکن است که حتی روزنامه‌های محافظه‌کار هم گاهی از اقدامات یک ابرشرکت حمایت نمایند، اما عملکرد جانبدارانه افراطی و سؤال برانگیز و همیشگی آنان، برخلاف شعارهای دروغین استقلال رسانه‌ای و بی‌طرفی است.
نشریات لیبرال و برنامه‌های رادیویی مختلفی نیز در کشور ما به فعالیت مشغولند، اما این امر تصادفی نیست که همگی آنان از لحاظ مالی با مشکل روبه‌رو هستند. در مقابل، اگرچه ابرشرکت‌های رسانه‌ای ما، روز به روز در حال گسترش دامنه نفوذ خود و تصاحب روزنامه‌ها و شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی بیشتری هستند، خوشبختانه با به صحنه آمدن شبکه اینترنت، رسانه‌های مستقل این فرصت را به دست آورده‌اند که از این رسانه نوین و متکثر در جهت انتشار حقیقت و اخبار غیرجانبدارانه، بهره‌برداری نمایند. تداوم شرایط کنونی، نیازمند عاملی است که سال ها پیش توماس جفرسون از آن به عنوان "هوشیاری ازلی" نام برده بود. و اینک، دیگر بار باید دکترین بی‌طرفی که در سال‌های دهه ۲۰ میلادی از سوی نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره که در جهت تضمین انعکاس متوازن اخبار در شبکه‌های رادیویی آن دوره به تصویب رسیده بود، از سوی دستگاه‌های نظارتی اعمال گردد. لذا انجام اصلاحاتی نظیر ممنوعیت خرید چند شبکه رادیویی، تلویزیونی و یا روزنامه‌ها و مجلات در یک منطقه، در جهت مبارزه با انحصارطلبی یک غول رسانه‌ای، کاملاً احساس می‌گردد.
رؤیای داشتن رسانه‌هایی مستقل و آزاد و حامی حقوق مردم در عصری که ما با انحصار و تک قطبی در قالب یک نظام دموکرات روبه‌رو هستیم، تنها یک آرزوی دست‌نیافتنی خواهد بود؛ چراکه ما تنها دارای رسانه‌های ابرشرکتی و وابسته هستیم که صحبت از استقلال آنان، تنها چشم‌پوشی از واقعیت‌های روزگار کنونی است.

هاروی واسرمن
منبع: www.CommonDreams.org

منبع : صنایع نیوز